سرچینه: رویترزی
جلالزی
د تاجکستان د جمهوري رياست ماڼÛد تاجکستان د دÙاع وزارت وياند، Ùريدون Ù…Øمد علي ي٠پرون وويل Ú†ÙŠ د رشت په دره Ú©ÙŠ اÙغان، پاکستاني او چيچنيايي اورپکو Ú†ÙŠ مشري يي د يو رديکال اسلام پالونکي، ملا عبدالله کوله پر نوموړي کتار باندي Øمله ÙˆÚ©Ú“Ù‡.
د سيمي يو تØليلونکی، کريستو٠لنګتن په نظر د تاجکستان د جمهوررئيس امام علي رØمن په دا ډول څرګندوني سره Ú†ÙŠ په هيواد Ú©ÙŠ ÙŠÛ Ø¨Ù‡Ø±Ù†ÙŠ جنگيالي جنگيږي په خپل هيواد Ú©ÙŠ د نوي اسلام پالني ريښي له پام څخه غورÚوي.
لنګتن د رويتر خبري آژانس ته په يوه مرکه Ú©ÙŠ وويل:« امام علي رØمن Ú†ÙŠ د روسي مشاورينو له خوا تشويق Ú©ÙŠÚ–ÙŠØŒ Ù‡Ú…Ù‡ کوي Ú†ÙŠ په شوروي ډوله اقداماتولاس پوري Ú©Ú“ÙŠ او له Ø¯Û Ú…Ø®Ù‡ سترګي پټوي Ú†ÙŠ په هيواد Ú©ÙŠ ÙŠÛ Ø§Ø³Ù„Ø§Ù…ÙŠ زورپالنه وار په وار Ù¾ÙŠØ§ÙˆÚ“Û Ú©ÙŠÚ–ÙŠ.»
لنګتن وايي:« د دغي زور پالني ريښي د تاجکي Úوانانو له بيکاريو څخه اوبه Ú©ÙŠÚ–ÙŠ. دا هغه Úوانان دي Ú†ÙŠ تر کورنی Ø¬Ú«Ú“Û ÙˆØ±ÙˆØ³ØªÙ‡ لوی سوي او راتلونکي ورته تياره ښکاري. هغوی په اÙغانستان او پاکستان Ú©ÙŠ د روان بغاوت څخه الهام اخلي.»
د منÚني آسيا اÙغان کار پوه او د طالبانو د غورÚÙ†Ú© پيژندونکي ÙˆØيد مژده هم دا مني Ú†ÙŠ د تاجکستان په روانو ناکراريو Ú©ÙŠ بهرني اسلام پالونکي په خاصه توګه د ازبکستان اسلامي تØريک لاس لري.
په مسکو Ú©ÙŠ ميشت سياست پوه، اورخان جمال Ú†ÙŠ د سيمي په هکله ÙŠÛ ÙŠÙˆ کتاب ليکلی وايي تاجکستان د داسي يو مصيب سره مخامخ دی، Ú†ÙŠ نه دسيمي Úواکمن هيواد روسيه Ú†ÙŠ په Ú©ÙˆØ±Ù†Û Ø¬Ú«Ú“Ù‡ Ú©ÙŠ د امام علي رØمن تر Ú…Ù†Ú« ودريده او نه هم ستر Úواکونه Ù„Ú©Ù‡ متØده ايالات او برتانيه ور سره مرسته کولای سي.
جمال وايي: « زما آند دا دي Ú†ÙŠ روسيه نه غواړي د تاجکستان په کورنيو چارو Ú©ÙŠ هسي مداخله ÙˆÚ©Ú“ÙŠ Ù„Ú©Ù‡ 1990 لسيزي Ú©ÙŠ Ú†ÙŠ د هغه هيواد د Ú©ÙˆØ±Ù†Û Ø¬Ú¯Ú“Û Ù¾Ù‡ موده Ú©ÙŠ ÙŠÛ ÙˆÚ©Ú“Ù‡.
هغه وويل د قرغزستان تØولاتو وښودله Ú†ÙŠ مسکو هغه هيواد ته د سرتيرو استولو ته زړه ÚšÙ‡ نه Ú©Ú“.
نوموړی کار پوه زياتوي:« د امريکا متØده ايالات Ú†ÙŠ د خپلو متØدينو سره د اÙغانستان په دننه Ú©ÙŠ د خپلو سرتيرو سره په يوه نامعلومه جګړه Ú©ÙŠ Ø´Ú©ÛÙ„ دي، نه غواړي Ú†ÙŠ په سيمه Ú©ÙŠ يو بل هيواد د اسلام پالو د اخ وډب په Ø§Ú‰Û Ø¨Ø¯Ù„ سي.
د تاجکستان په شمول سيمي ته په اوسني وخت Ú©ÙŠ ډير غټ خطر د ازبکستان د اسلامي غورÚÙ†Ú« له خوا دی Ú†ÙŠ ويل Ú©ÙŠÚ–ÙŠ د Ø§Ù„Ù‚Ø§Ø¹Ø¯Û Ø³Ø± تړاو لري. د دغه غورÚÙ†Ú© ډيری جنګيالي په اÙغانستان Ú©ÙŠ جنګÛدلي دي.
د هغه مشر طاهر يولداش د رپوټونو له مخه د تير کال د اګست په مياشت Ú©ÙŠ د امريکايي Ø¨Û Ù¾ÙŠÙ„ÙˆÙ¼Ù‡ الوتکو په يوه Øمله Ú©ÙŠ په شمالي وزيرستان Ú©ÙŠ ووژل سو.
د منÚÙ†Û Ø¢Ø³ÙŠØ§ کار پوه ÙˆØيد مژده وايي Ú†ÙŠ يولداش د اÙغان طالبانو له مشري سره Ù†Ú˜Ø¯Û Ø§Ú“ÙŠÚ©ÙŠ درلودÛ.
خو ÙˆØيد مژده يادونه کوي Ú†ÛŒ د تاجکستان خپل اسلامي غورÚÙ†Ú© نه Ø¯Û ØªÙˆØ§Ù† لري او نه هم غواړي Ú†ÙŠ په هيواد Ú©ÙŠ بيا Ú©ÙˆØ±Ù†Û Ø¬Ú«Ú“Ù‡ پيل سي، يوازي Úيني ناراضه اسلام پالونکي تاجکان ښايي د ازبکستان له غورÚÙ†Ú© سره يو Úای سوي وي Ú†ÙŠ شميرډير Ù„Ú– دی.
د دغه تØريک په سر Ú©ÙŠ اکبر تورجان زاده Ú†ÙŠ يو وخت ÙŠÛ Ø¯ مخالÙينو ترڅنګ د دوشنبي د Øکومت پر ضد جګړه کوله قرار لري.
د تاجکستان دغه پخواني Ù…Ùتي Ú©Ù‡ Ú…Ù‡ هم د مسلمانانو سره د Øکومت د Ú©Ú“Ùˆ راضي نه دی، خو د يو تند بنسټ پال اسلامي Øکومت غوښتونکي هم نه دی.
هغه وايي Ú†ÙŠ دی د يو بنسټ پال اسلامي Øکومت پلوی نه دی. هغه د دين اوسياست بيلتون غواړي، خو« نه د Ø¯Û Ø¯ÙŠÙ† ضد Øکومت». هغه په Ø¯Û Ø§Ú“Ù‡ ماليزيا ØŒ اندونيزيا او هند ډيرښه نمونه
