پښتنه اميد
هغه ÙƒÙ†Ø¯Ù‡Ø§Ø±Û Ù…ÙŠØ±Ù…Ù†ÙŠ Ú†Û Ø¯ لاسي كارونو په كولو سره خپلي ورÚÙ†Û Ø§Ù‚ØªØµØ§Ø¯ÙŠ اړتياوي پوره كوي ÙˆØ§ÙŠÛ Ú†Û Ø¯ÙˆÙ„Øª ÙŠÛ Ù„Ø§Ø³ÙŠ صنايعو ته بازار نه دى پيدا ÙƒÚ“Ù‰ او خصوصي سكتور ÙŠÛ ÙŠÛ Ù¾Ù‡ Ú‰ÛØ±Ù‡ Ù¼Ûټه بيه ØªØ±Û ØºÙˆØ§Ú“ÙŠ .
دوى غوښتنه كوي Ú†Û Ø¯ ÚšÚÙˆ چارو رياست دي د Ø¯Û Ø³ØªÙˆÙ†Ø²ÙŠ د ØÙ„ دپاره كار وكړي .
په كندهار ÙƒÛ Ø¯ ØªÛØ±Ùˆ لسګونو كلنو راهيسي ناخوالو د Ø¯Û ÙˆÙ„Ø§ÙŠØª د اوسيدونكو پر اقتصاد زيات منÙÙŠ اثرات شيندلي دي او خلكو ته ÙŠÛ Ø²ÙŠØ§Øª اقتصادي زيانونه رسولي دي .
په كندهار ÙƒÛ Ø¯ ښووني او روزني پر بهير هم منÙÙŠ اثراتو خلك اړ ÙƒÚ“ÙŠ دي Ú†ÙŠ تعليم پريږدي او د خپل ورÚني ژوند دپاره د كار كولو له لاري Ú…Ù‡ لاسته راوړي .
د نارينه وو تر Ú…Ù†Ú« ÚšÚÙŠ هم په كار كولو بوختي دي او Ù‡Ú…Ù‡ ÙŠÛ Ø¯Ø§ ده Ú†Û Ø¯ ورÚنيو اړتياوو د پوره كولو دپاره د كورونو نه دباندي او يا هم په كورونو ÙƒÛ ÙƒØ§Ø± وكړي .
د نورو كارونو تر Ú…Ù†Ú« دا مهال زياتي ميرمني او انجوني د لاسي صنايعو له لاري د خپلي ÙƒÙˆØ±Ù†Û Ù…Ù‡Ù…ÙŠ اړتياوي پوره كوي .
په كندهار ÙƒÛ Ø¯ لاسي صنايعو په برخه ÙƒÛ Ø®Ø§Ù…Ùƒ هغه كار او كندهارى دود دى Ú†Û Ø¯ سلګونو كلنو راهيسي په Ø¯Û ÙˆÙ„Ø§ÙŠØª ÙƒÛ Ø±ÙˆØ§Ø¬ دى او د Ù†Ú“Û Ù¾Ù‡ سطØÙ‡ ÙŠÛ Ø®Ù„Ùƒ خوښوي .
كندهارى خامك د خامكي غاړو ØŒ لستوڼو او پټوانو په جوړيدو ÙƒÛ Ø§Ø³ØªØ¹Ù…Ø§Ù„ÙŠÚ–ÙŠ او ډير هغه نارينه خامكي غاړي اغوندي او خامكي پټوان پر اوږو كوي Ú†Û Ù†ÙˆÙŠ نامزاد شوي وي او يا ÙŠÛ Ù‡Ù… تازه ودونه ÙƒÚ“ÙŠ وي .
د كندهار په هر كور ÙƒÛ Ø¯Ø§Ø³ÙŠ ÚšÚÙ‡ او يا ÚšÚÙŠ شته Ú†Û Ø®Ø§Ù…Ùƒ ÙŠÛ Ø²Ø¯Ù‡ ÙƒÚ“Ù‰ وي .
ډيري ÚšÚÙŠ ÙŠÛ Ø¯ پيسو د ګټلو دپاره ØŒ Úيني ÙŠÛ Ø¯ خپلي ÙƒÙˆØ±Ù†Û Ø¯ غړو دپاره او زيات ÙŠÛ Ø¯ Ø§Ù†Ø¬Ù„Û Ø¯ راتلونكي خاوند دپاره خامكي كارونه كوي .
په پخوا وختو ÙƒÛ Ø±Ø®Ú†ÙŠÙ†ÙŠ هم خامكي جوړيدلي خو اوس هغه دود په بشپړ ډول له منÚÙ‡ تللى دى .
هغه ميرمني او انجوني Ú†Û Ø¯ پيسو د ګټلو او د خپلي ÙƒÙˆØ±Ù†Û Ø¯ اقتصادي اړتياوو د پوره كولو دپاره خامكي كارونه كوي ÙˆØ§ÙŠÛ Ú†Û Ø¯Ø§ مهال ÙŠÛ Ø¯ لاسي صنايع بازار خورا سوړ دى او Ù‡Ú…Ù‡ كيږي Ú†Û Ù¾Ù‡ هر څومره ټيټه بيه وي د دوى خامكي غاړه او يا نور خامكي توكي واخستل شي .
د خامك جوړوني دا ميرمني او انجوني ÙˆØ§ÙŠÛ Ú†Û ÙŠÙˆÙ‡ خامكي غاړه په Ú‰ÛØ± وخت او Ú‰ÛØ±Ùˆ خواريو جوړوي خو كله Ú†Û ÙŠÛ Ø¨Ø§Ø²Ø§Ø± ته وړاندي ÙƒÚ“ÙŠ نو په Ú‰ÛØ±Ù‡ ټيټه بيه ورته خرڅيږي .
د كندهار ښار په دريمه ناØÙŠÙ‡ ÙƒÛ Ø¯ Ù…ØÙ…دجان د كور Û³Û° كلنه ميرمن بي بي خديجه Ú†Û Ù„Ù‡ وړكتوب څخه په خامك كولو بوخته ده ÙˆØ§ÙŠÛ :
(( زه خپلي مور له كوچنيوالي څخه په خامك كولو عادت ÙƒÚ“ÙŠ يم او خامكي غاړي او خامكي پټوان جوړوم ØŒ كله Ú†Û Ù¾ÙŠØºÙ„Ù‡ وم د مور په كور ÙƒÛ Ù…ÙŠ هم خامك كوى ØŒ پلار مي غريب دى هغه به په بازار ÙƒÛ Ø®Ø±Ú…ÙˆÙ„ او زموږ ګذاره Ù¾Ø±Û ÙƒÛØ¯Ù‡ ØŒ اوس لس كاله كيږي Ú†Û ÙˆØ§Ø¯Ù‡ شوى يم ØŒ دلته د خاوند په كور ÙƒÛ Ù‡Ù… د خامك كار كوم ØŒ خاوند كي غريب دى او د Ù…ÙŠÙˆÛ Ø±ÙŠÚ“Û ÙƒÙˆÙŠ ØŒ زه دغه خامكي غاړي جوړم او بيا ÙŠÛ Ù¾Ù‡ بازار ÙƒÛ Ø®Ø±Ú…ÙˆÙˆ .
يوه ډكه او اوږده غاړه په پنÚÙ‡ يا شپږ مياشتي جوړوم او ډيري Ø®ÙˆØ§Ø±Û ÙˆØ±Ø³Ø±Ù‡ كاږم خو په بازار ÙƒÛ ÙŠÛ Ù¾Ù‡ ارزانه راڅخه اخلي او Ú‰ÛØ±Ù‡ ګټه دكانداران Ù¾Ø±Û ÙƒÙˆÙŠ .
زه د ØÙƒÙˆÙ…ت څخه غواړم Ú†Û Ø²Ù…ÙˆÚ– څخه په ګرانه بيه خامكي غاړي رانيسي او بيا ÙŠÛ Ù¾Ù‡ دنيا ÙƒÛ Ø®Ø±Ú…ÙŠ ÙƒÚ“ÙŠ . ))
د كندهار ښار د شپږمي ناØÙŠÙŠ Ø¯ ØØ§Ø¬ÙŠ Ú«Ù„ Ù…ØÙ…د د كور ميرمن بي بي نظيÙÙ‡ هم ورته څرګندوني كوي .
(( زه ÙƒÙˆÚ†Ù†Û Ù¾Ù‡ دغه خامكي كار ÙƒÛ Ø±Ø§ لوى Ø´ÙˆÛ ÙŠÙ… .
زه اوس د پنÚÙ‡ ديرشو كالو ØŒ د پلار په كور ÙƒÛ Ù…ÙŠ هم دغه كار كوى او دلته د خاوند په كور ÙƒÛ Ù‡Ù… خامك كوم .
زه څلور ډوله خامكي غاړه جوړوم Ú‰ÙƒÛ Ø§Ùˆ اوږدي غاړي ØŒ پتنوسي غاړي ØŒ شهبازي غاړي او كالري غاړي .
هره غاړ په مياشتو جوړيږي خو زموږ څخه ÙŠÛ Ù¾Ù‡ Ú‰ÛØ±Ù‡ ارزانه بيه غواړي .
زه غوښتنه كوم Ú†Û Ø¯ÙˆÙ„Øª دي زموږ خامكي شيانو ته سم بازار پيدا ÙƒÚ“ÙŠ ØŒ موږ غريبان يو او Ú‰ÙˆÚ‰Û Ø¯ Ù‡Ù…Ø¯Û Ù„Ø§Ø±ÙŠ تر لاسه كوو . ))
دوى د دولت څخه غوښتنه كوي Ú†Û Ø®Ø§Ù…ÙƒÙŠ توكو ته ÙŠÛ Ø¨Ø§Ø²Ø§Ø± پيدا شي Ú…Ùˆ د دوى ÙƒÚšÙ„ شوى زيار Ø¨Û ÚØ§ÙŠÙ‡ ولاړ نه شي .
د خامكي هنر تر سره كوونكي غواړي Ú†Û Ø¯ÙˆÙ„Øª د دوى لاسي صنايع په ÚšÙ‡ بيه ØªØ±Û ÙˆØ§Ø®Ù„ÙŠ او بيا ÙŠÛ Ù†Ú“ÙŠÙˆØ§Ù„Ùˆ بازارونو ته وړاندي ÙƒÚ“ÙŠ ØŒ په وينا ÙŠÛ Ú†Û Ù¾Ù‡ Ø¯Û ÙƒØ§Ø± سره له يوه لوري كندهاري خامكي هنر نور شهرت هم پيدا كوي او له بل لوري به دلته په كندهار ÙƒÛ Ø¯ كورنيو اقتصاد ته هم ګټه رسوي .
په كندهار ÙƒÛ Ø¯ ÚšÚÙˆ چارو د رياست چارواكي ÙˆØ§ÙŠÛ Ú†Û ØªØ± خپله وسه ÙŠÛ ÙƒÙ†Ø¯Ù‡Ø§Ø±ÙŠ خامك ته د بازار پيدا ÙƒÛØ¯Ùˆ په برخه ÙƒÛ Ù‡Ú…ÙŠ ÙƒÚ“ÙŠ او بازارموندنه ورته Ø´ÙˆÛ Ø¯Ù‡ .
د كندهار د ÚšÚÙˆ چارو رئيسه اغلي رقيه Ø§Ú…ÙƒØ²Û ÙˆØ§ÙŠÛ Ø¯ كندهار (PRT) په مرسته ÙŠÛ Ø¯ (PRT) اونيز بازار او د كندهار د هوايي ډګر په اونيز بازار ÙƒÛ ÙŠÛ Ø¯Ø§ زمينه برابره ÙƒÚ“Û Ø¯Ù‡ Ú†Û ÙƒÙ†Ø¯Ù‡Ø§Ø±ÙŠ خامكي توكي بازار ته وړاندي شي او هلته ÙŠÛ Ù‡ØºÙ‡ بهرني كسان Ú†Û ÙƒÙ†Ø¯Ù‡Ø§Ø± ته راغلي دي رانيسي .
اغلي Ø§Ú…ÙƒØ²Û ÙˆÙˆÙŠÙ„ Ú†Û ÙƒÙ†Ø¯Ù‡Ø§Ø±ÙŠÙˆ ØŒ خامكي توكو ته ÙŠÛ Ø¯ نړيوال بازار د موندلو په اړه د خپل اړوند وزارت سره خبري ÙƒÚ“ÙŠ او اوس Ù‡Ú…ÙŠ رواني دي Ú†Û Ù¾Ù‡ نړيوال بآزار ÙƒÛ ÙƒÙ†Ø¯Ù‡Ø§Ø±ÙŠ خامكي توكي وپلورل شي .
د ÚšÚÙˆ چارو Ø±Ø¦ÙŠØ³Û ÙˆÙˆÙŠÙ„ Ú†Û Ø¯ كندهار په نوي جوړ شوي ښارګوټي عينو Ù…Ûنه ÙƒÛ Ù¾Ù‡ پنÚلس جريبه Úمكه ÙƒÛ Ø¯ ÚšÚÙˆ چارو دپاره نوي ÙˆØ¯Ø§Ù†Û Ø¬ÙˆÚ“ÙˆÙŠ .
په وينا ÙŠÛ Ú†Û Ù‡Ù„ØªÙ‡ د كندهاري لاسي صنايع دپاره يو بازار هم جوړوي Ú…Ùˆ هلته ÚšÚÙŠ خپل لاسي جوړ شوي توكي په خپله وپلوري او له لاري ÙŠÛ ÚšÙ‡ ګټه تر لاسه ÙƒÚ“ÙŠ .
د ÚšÚÙˆ چارو رئيسه ÙˆØ§ÙŠÛ Ú†Û Ø¯ Ú…Ù‡ مودي راهيسي ÙŠÛ Ù¾Ù‡ رياست ÙƒÛ Ø¯ لاسي صنايعو د ودي دپاره بÛلابÛÙ„ پروګرامونه تر سره ÙƒÚ“ÙŠ دي او په Ù‡Ù…Ø¯Û Ø±ÙŠØ§Ø³Øª ÙƒÛ ÙŠÛ Ø¯ ØØ±Ùوي زده ÙƒÚ“Ùˆ دپاره سلګونو ÚšÚÙˆ ته روزنيز پروګرامونه هم په لاره اچولي او سلګونه ÚšÚÙŠ ÙŠÛ Ø±ÙˆØ²Ù„ÙŠ دي Ú†Û Ø¯Ø§ مهال د خپلو لاسي صنايعو له لاري ورÚÙ†Û Ø§Ù‚ØªØµØ§Ø¯ÙŠ اړتياوي پوره كوي .
د اقتصادي چارو پوهان ÙˆØ§ÙŠÛ Ú†Û ÙƒÙ‡ دولت لاسي صنايعو ته نړيوال بازارونه پيدا ÙƒÚ“ÙŠ او هلته Ø§ÙØºØ§Ù†ÙŠ ØªÙˆÙ„ÙŠØ¯Ø§Øª Ú†Û Ù†Ú“ÙŠÙˆØ§Ù„ شهرت لري Ùˆ پلورل شي ليري به نه وي Ú†Û Ø§ÙØºØ§Ù†ÙŠ Ù…ÙŠØ±Ù…Ù†ÙŠ به يوه ÚšÙ‡ اقتصادي ÙƒÙˆØ±Ù†Û ÙˆÙ„Ø±ÙŠ .