دخپریدو نیټه : 2016-10-09 مخپرونکئ : 039 - دبÛنوا اداره - کابل
د Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† اØÙ…قانه جنګ
ژباړن : نثار اØÙ…د صمد واصÙÛŒ
سرچینه : سریلانکا ګارډین
لیکوال : اریک مارګولیس
Ù†Ûټه Û¹ / Û±Û° / Û²Û°Û±Û¶
پنÚلس کاله مخکی همدا Ù‡ÙØªÙ‡ امریکا د خپل تاریخ تر ټولو اوږده جګړه راپیل Ú©Ú“Ù‡ Ú†ÛŒ هغه د لیری پروت Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† یرغل او نیول وو . ګاونډئ پاکستان مجبور کړای سو Ú†ÛŒ د امریکا دغه یرغل ته آسانتیاوی برابري Ú©Ú“ÛŒ یا دا Ú†ÛŒ په بم وریو سره به ÛŒÛ Ù‡ÙˆØ§Ø± Ú©Ú“ÛŒ .
امریکا د سپټمبر د یوولسمی د ÙˆÛŒÙ†Ú“Û ØÙ…Ù„Û Ù„Ù‡ امله سخته Ø®ÚšÙ…ÛØ¯Ù„Û ÙˆÙ‡ . د بوش ØÚ©ÙˆÙ…ت په پیره Ú©ÛŒ بیده سوی Ùˆ . ډیرئ امریکایان په Ø¯Û Ùکر دي Ú†ÛŒ د سپټمبر د یوولسمی ØÙ…له د جنګ طلبه نوو Ù…ØØ§Ùظه کارانو لخوا یوه جوړه Ø³ÙˆÛ Ø¯Ø§Ø®Ù„ÙŠ Ø·Ø±Ø ÙˆÙ‡ . Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† ÛŒÛ Ø¯ امریکا د انتقام یو هد٠وټاکی سره له Ø¯Û Ú†ÛŒ د سپټمبر د یوولسمی ØÙ…له ( Ú©Ù‡ رښتیا هم له بهره Ø³ÙˆÛ ÙˆÛŒ ) په جرمني او هسپانیه Ú©ÛŒ Ø·Ø±Ø Ø³ÙˆÛ ÙˆÙ‡ . ÚØ§Ù† مرګي بریدګرو خپل دغه له سره تیر مأموریت داسی اعلان Ú©Ú“ Ú†ÛŒ غواړي په Ø¯Û ØªÙˆÚ«Ù‡ امریکا ته د سعودي عربستان د سپیڅلو سیمو د نیولو او هم د اسراییلو لخوا د Ùلسطین د اشغال څخه د واشنګټن د څرګند ملاتړ سزا ورکړی .
دغه منطقي او مستدله څرګندونه ډیر ژر د بوش د ØÚ©ÙˆÙ…ت لخوا پټه کړای سوه او ادعا ÛŒÛ ÙˆÚ©Ú“Ù‡ Ú†ÛŒ د سپټمبر د یوولسمی بریدګر ØŒ Ú†ÛŒ اکثریت ÛŒÛ Ø³Ø¹ÙˆØ¯ÛŒØ§Ù† وو ØŒ د امریکا « ارزښتونو » او « آزادیو » لمسولي وو . همدغه نامعقولیت د اسلام Ø¯ÚšÙ…Ù†Û Ù‡ØºÙ‡ تخم وکرئ Ú†ÛŒ همدا نن ÛŒÛ Ù…ÙˆÚ– وینو او « د ترور پر ضد ÛŒÛ Ø¯Ø±ÙˆØ§ØºØ¬Ù† جنګ » Ø±Ø§Ù…Ù†ÚØªÙ‡ Ú©Ú“ .
یو کمونیسټي ضد جهادي اسامه بن لادن ÛŒÛ Ø¯ امریکا له پاره د یو ستر شیطان په ØÛŒØ« وپړساوه او بدنامه ÛŒÛ Ú©Ú“ . په Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† Ú©ÛŒ « د تروریسټانو د روزنی ګوماني کمپونه » Ú†ÛŒ ما په خپلو سترګو لیدلي وو ØŒ د پاکستاني استخباراتو لخوا د روزل سوو جهادیانو له پاره وو Ú†ÛŒ د هند تر اشغال لاندی کشمیر Ú©ÛŒ Ø¬Ù†Ú«ÛØ¯Ù„ .
لیری پروت ØŒ غم Ù„Ú“Ù„ÛŒ او غرنی Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† په ØÙ‚Ù‡ « د امپراتوریو قبرستان » بلل سوی دی . هغوی عبارت وو د لوی سکندر ØŒ چنګیز خان ØŒ تیمور ØŒ مغولو او سیکانو څخه . برتانوي Ø§Ù…Ù¾Ø±Ø§ØªÙˆØ±Û Ù¾Ù‡ نولسمه Ù¾ÛŒÚ“Û Ú©ÛŒ پر Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† Ø¯Ø±Û Úله تیری Ú©Ú“ÛŒ Ùˆ . شوروي Ø§ØªØØ§Ø¯ ØŒ یعنی د Ù†Ú“Û ØªØ± ټولو ستر Úمکني طاقت په Û±Û¹Û·Û¹ Ú©ÛŒ پر Ø¯Û Ù‡ÛŒÙˆØ§Ø¯ یرغل ÙˆÚ©Ú“ Ú†ÛŒ Ù‡Ø¯Ù ÛŒÛ Ù¾Ù‡ عربي سمندرګي او خلیج Ú©ÛŒ د یو ګودر لرل وو . دا ټول د هندوکش د زیږو پښتني جنګیالیو اقوامو لخوا مات سوي دي .
خو اØÙ…Ù‚ جورج بوش پر دغه هیواد باندی Ú†ÛŒ ملایکی هم Ù¾Ú©ÚšÛŒ بیریږی ØŒ په عبث ډول ودانګل تر Ú…Ùˆ هغه تسخیر نه منونکي خلک ÙØªØ Ú©Ú“ÛŒ Ú†ÛŒ جنګ د هغوی د خوښي ÙˆÚ“ مشغله ده .
زه د هغو Ø§ÙØºØ§Ù† مجاهدینو سره مل وم Ú†ÛŒ په Û±Û¹Û¸Û° لسیزه Ú©ÛŒ د شوروي نیونی پر ضد Ø¬Ù†Ú«ÛØ¯Ù„ ØŒ او بیا د Û±Û¹Û¹Û° لسیزی په لومړیو Ú©ÛŒ د نوو Ø±Ø§Ù…Ù†ÚØªÙ‡ سوو طالبانو سره هم وم . Ù„Ú©Ù‡ Ú…Ù†Ú«Ù‡ Ú†ÛŒ ما په خپل هغه کتاب Ú©ÛŒ Ú†ÛŒ په Ù‡Ù…Ø¯Û Ø¨Ø§Ø±Ù‡ Ú©ÛŒ دی او عنوان ی۫ جنګ د Ù†Ú“Û Ù¾Ø± بام » دی ØŒ هم لیکلی دي Ú†ÛŒ پښتانه جنګیالي تر ټولو هغو زړه ور دي Ú†ÛŒ ما تر ننه لیدلي دي . دوی تل ډیري Ù¾Ø®ÙˆØ§Ù†Û ÙˆØ³Ù„Û Ù„Ø±Ù„ÛŒ دي خو جرأت او زړه ورتوب ÛŒÛ Ù„Ù‡ ØØ¯Ù‡ وتلی دی .
په Û²Û°Û°Û± Ú©ÛŒ د امریکا د یرغل پر مهال د Ø§Ù…Ø±ÛŒÚ©Û Ù…Ù„Ú«Ø±ÙŠ پخپله د شمال اییتلا٠د هیرویًنو او تریاکو تاجک کاروباریان ØŒ د شورویانو پخواني کمونیسټ ملګري او د شمال ازبکان وو Ú†ÛŒ د پښتنو د وینو تږي وو .
طالبانو ØŒ Ú†ÛŒ د سپټمبر د یوولسمی په ØÙ…له خبر هم نه وو ØŒ د Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† د هیرویًنو او تریاکو Û¹Û° سلنه کاروبار بند او ختم Ú©Ú“ . خو د امریکا ملګرو یعنی د شمال اییتلا٠هغه بیرته راپیل Ú©Ú“ او Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† ÛŒÛ ÛŒÙˆ ÚÙ„ بیا د Ù†Ú“Û Ø¯ هیرویًنو او تریاکو تر ټولو لوی تهیه کونکی ثابت Ú©Ú“ .
د امریکا اشغالي Úواکونه ØŒ د یو ستر تاکتیکی هوایی Úواک په ملاتړ په Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† Ú©ÛŒ پخپله د خورا جنایت کارو عناصرو سره ملګري سول او د سي Ø¢ÛŒ Ø§Û Ø¯ ګومارلو یو ګوډاګی رژیم ÛŒÛ Ù†ØµØ¨ Ú©Ú“ .
سي Ø¢ÛŒ Ø§Û Ù¾Ø®ÙˆØ§Ù†ÙŠ کمونیسټ استخباراتي عناصر ØŒ Ú†ÛŒ په شکنجو او سختو ظلمونو Ú©ÛŒ تاریخی ریکارډ لری ØŒ پر قدرت راوستل تر Ú…Ùˆ د طالبانو سره وجنګیږی .
تیره Ø§ÙˆÙˆÙ†Û Ø¯ Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† له پاره د واشنګټن د مرستو خاص ØªÙØªÛŒØ´ یو بالکل غوڅ راپور خپور Ú©Ú“ Ú†ÛŒ هغه دا وښودل Ú†ÛŒ Ú…Ù†Ú«Ù‡ عامه ÙØ³Ø§Ø¯ ØŒ رشوت ØŒ معاوضه پیسو او مخدره ییزه روپیو د ÛŒÙˆÛ Ø¯ÙˆØ§Ù…Ø¯Ø§Ø±Ù‡ Ø§ÙØºØ§Ù†ÙŠ Ù¼ÙˆÙ„Ù†ÛŒ په جوړولو Ú©ÛŒ د امریکا Ù‡Ú…ÛŒ له Ù…ÚÚ©ÛŒ وهلی دي .
دا لا Ú…Ù‡ ØŒ Ú©Ù‡ د امریکا څلیرویشت ساعته هوایی ØÙ…Ù„Û Ù†Ù‡ وای ØŒ نو په کابل Ú©ÛŒ به لاس Ú©ÚšÛنولي Ø§ÙØ±Ø§Ø¯ خورا ژر جارو کړای سوي وای . Ø§ÙØºØ§Ù† اردو او پولیس رژیم ته ÙˆÙØ§Ø¯Ø§Ø±Ù‡ نه دي Ø› هغوی یوازی د امریکایی ډالرو له پاره جنګیږی . کابل هم د بغداد غوندی د دښمنیو په سمندر Ú©ÛŒ د امریکا تر سیوری او ساتنی لاندی یوه تاپو ده .
د نړیوالی څیړنی ( ګلوبل ریسرچ ) د راپور له مخی دغه پنÚلس کلن Ø§ÙØºØ§Ù† جنګ او عراقي جګړه امریکا ته په شپږ ټریلیونه ډالره تمامی سوي دي . د تعجب یوه Ú©ÙˆÚ†Ù†Û Ø¨ÛŒÙ„Ú«Ù‡ ÛŒÛ Ù„Ø§ دا Ú†ÛŒ د پاکستان د ساØÙ„ څخه Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† ته د تیلو رسولو یو ګیلن پنتاګون ته په څلور سوه ډالره تمام سوی دی .
د Úینو اټکلونو او ارزونو له مخی دغه جنګ د هر امریکایی له پاره په Û³Û³Û°Û°Û° ډالرو تمام سوی دی ØŒ خو امریکایان دغه Ù¾ÛŒØ³Û Ø¯ یو خاص جنګي ټکس ( Ù…Ø§Ù„ÛŒÛ ) په توګه نه ورکوی ØŒ ØØ§Ù„ دا Ú†ÛŒ باید همداسی وای . خو بوش امر ÙˆÚ©Ú“ Ú†ÛŒ د عراق او Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† د جګړو ټول Ù…ØµØ§Ø±Ù Ø¯Û Ù¾Ù‡ ملی پور Ú©ÛŒ پټ کړای سی .
په Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† Ú©ÛŒ په رسمي توګه Û²Û²Û±Û¶ امریکایی پوÚیان ÙˆÚ˜Ù„ سوي او Û²Û°Û°Û´Û¹ هم سخت ټپیان سوي دي . نور Û±Û±Û·Û³ غیر پوÚÙŠ امریکایی ګومارلي هم ÙˆÚ˜Ù„ سوي دي . لا اوس هم یو زیات شمیر په پیسو استخدام سوي امریکایی ګومارلي په Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† او عراق Ú©ÛŒ پاته دي .
د نوبل د سولی د Ø¬Ø§ÛŒØ²Û Ú«Ù¼ÙˆÙ†Ú©ÙŠ بارک اوباما ژمنه Ú©Ú“Û ÙˆÙ‡ Ú†ÛŒ تقریبأ ټول امریکایی پوÚیان به تر Û²Û°Û±Û¶ پوری د Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† څخه راباسی . خو د Ø¯Û Ø¨Ø±Ø¹Ú©Ø³ نور امریکایی پوÚیان ورلیږل کیږی تر Ú…Ùˆ د کابل ګوډاګی رژیم د خپلو خلکو څخه وساتی .
د طالبانو او د هغوی د Ù…ØØ¯ÙˆØ¯Ùˆ ملګرو مقاومتي غورÚÙ†Ú« ( Ú†ÛŒ امریکایی خپرونی ÛŒÛ Ø¯ پنتاګون د Ø®ÙˆÙ„Û Ù¾Ù‡ Ù¾ÛÚšÙˆ سره تروریسټان بولی ) مسلسل سیمی نیسی او Ø§ÙØ±Ø§Ø¯ ÛŒÛ Ú‰ÛŒØ±ÛŒÚ–ÛŒ .
تیره Ø§ÙˆÙˆÙ†Û Ø¯ امریکا د سپور Ù¾ÙˆÚ ÛŒØ¹Ù†ÛŒ ناټو او نورو مأدون دولتونو اړونده د Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† له پاره د بسپنو داوطلبانه Ú©Ù†ÙØ±Ø§Ù†Ø³ Ø¯Û ØªÙ‡ اړیستل سو Ú†ÛŒ نور Û±ÛµÙ«Û² بلیونه ډالره ورکړی او Ø§ØØªÙ…الأ نور پوÚیان هم دغه نا امید کونکي جنګ ته ولیږی .
د امریکا Ù†ÙØ³ دا نه قبلوي Ú†ÛŒ د کوچني او کمزوره Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† لخوا Ù…Ø§ØªÛ ÙˆÙ…Ù†ÛŒ او یا هم دغه ستراتیژیکی هیواد د چین په Ù†Ùوذي ساØÙ‡ Ú©ÛŒ ولویږی .
امریکا په شوم ډول هند هڅوي Ú†ÛŒ په Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† Ú©ÛŒ ÚšÙ‡ ډیر او پراخ رول ولوبوي Ú†ÛŒ په Ø¯Û Ø³Ø±Ù‡ دلته د پاکستاني Ù€ هندوستاني Ù€ چینایی ډغرو او شخړو خطرناکه تخم کري .
خو د Ú©Ù†ÙØ±Ø§Ù†Ø³ په دغه سالون Ú©ÛŒ د ØºÙ¼Û ØªÙˆØ±Û Ø¨ÛŒØ²Ùˆ یادونه ونسوه Ú†ÛŒ هماغه د امریکا د ØÚ©ÙˆÙ…ت تر سیوری او ننګی لاندی په Ù†Ú“Û Ú©ÛŒ د هیرویًنو ØŒ تاریاکو او مورÙینو تر ټولو ستر تولیدونکي هیواد یعنی Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† رول دی .
هو ، د امریکا را روان نوی ولسمشر به د دغه شرمناک مشکل وارث وی . پای.