ډاکټر لطيف بهاند

ښاغلی لطيف بهاند د ۱۳۳۱ لمريز کال د جدي په مياشت کي چي د ۱۹۵۳ زېږديز کال د جنوري سره برابره ده د کابل په بريکوټ کي زېږيدلی دی . په ۱۳۵۱ لمريز کال کي يې د کابل د حبيبيې په لېسه کي زده کړي پای ته ورسولې او وروسته د کابل پوهنتون د ادبياتو پوهنځی ته لاړ .

 Ø¯Ø§ د کابل پوهنتون د ادبياتو د پوهنځی د پښتو څانگې لپاره درسي کتاب دی، چې په ١٣٦١ لمريز کال  د کابل پوهنتون له خوا خپور شوی دی.

 -Ù¦ څلور اورني کلونه:

 Ø¯Ø§ اثر د دويمي نړيوالي جگړې د تاريخ په اړه يو څېړنيز اثر دی، Ú†ÙŠ دافغانستان دکورنيو چارو د وزارت له خوا په ١٩٦٥ لمريز کال کې خپور شوی دی.

 -٧رياليزم او ضد رياليزم:

دا يو ژباړل شوی اثر دی چې په ١٣٦٦ لمريز کال  د قومونو او قبايلو وزارت د خپرونو او فرهنگي چارو د رياست له خوا خپور شوی دی.

  -Ù¨ پل:

دا شعرونو ټولگه ده، چې په ١٣٦٥ لمريز کال  د افغانستان د ليکوالو د ټولني له خوا خپره شوې ده .

۹- د کابل مجلی ٥٠ کلن فهرست:

دا د کابل مجلې د مضامينو فهرست دى.

 Ø¯Ø§ پنډ کتاب د کابل په مجلې کې د ٥٠  کلونو (١٣١٠-١٣٦٠)   خپرو شويو مضامينو بشپړ فهرست دى.دا فهرست  د الفباء په ترتيب ليکل شوی و، او بيا  دکابل مجلې له خوا د ضميمې په بڼه  له (الف) نه تر (Ù¾) پورې په بېلا بېلو گنو کې خپور هم  شو. دا اثر وروسته، په هماغه وخت Ú©ÙŠ د سانسور له کبله له چاپ نه پاتی شو.

۱۰ - کلتور پوهنه:

دا يود فرهنگ،د فرهنگ د پيدايښت او فرهنگى اصطلاحاتو  درسی مرستندوی کتاب دی چې په ٢٠٠٠ زېږديز کال په مسکو کې  خپور شوی دی.

۱۱ - نا آشنا ليک:

 Ø¯Ø§ د يو په زړه پورې هنری ناولگوټى ژباړه ده چې په ٢٠٠٠ زېږديز کال په مسکوکې  خپور شوی دی.

۱۲ - د ښکلا فصل:

دا د شعرونو ټولگه  ده، Ú†ÛŒ په ٢٠٠٢ زېږديزکال  په مسکو کې خپره شوی ده.

۱۳ - نوی روح :

 Ø¯Ø§ د افغانستان د نوميالی شاعر او ليکوال، ښاغلی سليمان لايق پر ژوند، شعر او شاعر ۍ  يو تحليلی او څېرنيز اثر دی چې  په ٢٠٠٥ زيږديزکال په پېښور کې  خپور شوی دی.

۱۴ - په پښتو ادب کی د آزاد شعر تاريخچه:

 Ø¯Ø§ په پستو شعر او شاعر ۍ  کې د آزاد، سپين او منثور شعر تاريخچه ده چې د يوې رسالې په بڼه  په ١٣٦٠ لمريز کال  د (افغان ياد) په نامه  کتاب کې خپره شوی ده.

۱۵ - موچی:

 Ø¯Ø§ د نور محمد تره Ú©ÛŒ د لندو کيسو ټولگه  ده. دغه اثر د شوروی اتحاد د ليکوالو او پښتو پوهانو د نظرياتو او يوې سريزي په ملتيا په ١٣٨٣ لمريز کال په مسکو Ú©ÛŒ خپره شوی ده .

ناچاپ اثار :

آزادی شکست ناپذير:

دا په Ù¾Ø§Ø±Ø³ÙŠ  Ú˜Ø¨Ù‡ د امريکا او د هغې د پوځي ټلوالي له خوا په افغانستان کې د طالبانو په وړاندې د پو ځي عملياتو له پيل نه Ù†ÙŠÙˆÙ„ې بيا د هغوی تر را پرزېدو پورې د دغو عملياتو د بهير کرونولوژیکه تاريخچه ده.

په پښتو ادبياتو کې د څلوريزی تاريخ.

په پښتو ادبياتو کې د کره کتنی تاريخ.

د گناه فصل: د څلوريزو جونگ.

منثور شعرونه:   دسلو په شا Ùˆ خوا Ú©ÙŠ د ادبي ټوټو او منثورو شعرونو  يوه ټولگه ده.

د چونغر ترانی: دا د سليمان لايق د چونغر Ø¯ ترانو اوډنه او پر هغو يوه اوږده شننه او په پښتو ادب Ú©ÙŠ د طبيعت د انځورنې څېړنه ده.

پښتو ته دروسي هنري آثارو د ژباړل شويو آثارو فهرست:

په دې کتاب کي د ټولو هغو روسي هنري آثارو نومونه را ټول شوي و، چي له روسي ژبي نه پښتو ته اړول شوي وو .

 Ù¾Ù‡ بېنوا ويبپاڼه Ú©ÙŠ د خپروشويو موادو دکاپي او بياخپرېدا څخه Ú‰Ú‰Ù‡ وکړﺉ

د ښاغلي استاد ډاکټر لطيف بهاند د شعر بېلګه :

دا زړه کې يو غزل دى،خو قلم ته  نه راځي

څه لوىه گناه غواړي،واړه چم ته نه راځي

ما وې چې له کتو دي،سندريز،غزل به ليکم

ياغي ناز  Ùˆ ادا  دې،زير وبم  ته  نه راځي

چې چېرې ښکلي گورم،لمانځنه راىادېږي

زما د سر سجدې خو بل صنم ته  نه راځي

يو څوک دﺉ چې په خوب کې هم غزلې رانه غواړي

په وىښ يې لټومه،مگر  رم  ØªÙ‡  نه راځي

چې ستا د ښکلا ورا مې ده په سر کې درولې

تکل دبلې خوا مې،اوس قدم ته نه راځي

ستا شونډو نه مې وروسته ،دخداى هر رحمت مزه کړ

دا ستا د زبېښو خوند ان په زمزم کې نه راځي

په موږه ىې پېرزو نه شوه،تخت که سور و او که سپين

د بخت مرغه الوتې،زموږ Ú†Ù… ته Ù†Ù‡ راځي .