دخپریدو نیټه : 2012-01-22 مخپرونکئ : 011 - دبÛنوا اداره - کابل
ØÙ†Ø§Ù† ØØ¨ÙŠØ¨Ø²Ù‰
خالدهادي ØÛŒØ¯Ø±ÙŠ
ØÙ†Ø§Ù† ØØ¨ÛŒØ¨Ø²ÛŒ د Û±Û¹Û·Û· کال د ÙØ¨Ø±ÙˆØ±Û په میاشت Ú©Û Ø¯ بغلان ولایت د دوشي ÙˆÙ„Ø³ÙˆØ§Ù„Û Ø¯ کیله Ú«ÙŠ Ø³ÛŒÙ…Û Ø¯ شینوارو په کلي Ú©Û Ø²ÛŒÚ–ÛŒØ¯Ù„ÛŒ دی. دی Ø¯Ø±Û Ú©Ù„Ù† وو Ú†Û Ø´ÙˆØ±ÙˆÛŒØ§Ù†Ùˆ پر Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† یرغل ÙˆÚ©Ú“ او Ú©ÙˆØ±Ù†Û ÙŠÛ Ù¾Ø§Ú©Ø³ØªØ§Ù† ته Ú©Ú‰Ù‡ ÙˆÚ©Ú“Ù‡.
Ù„ÙˆÙ…Ú“Ù†Û Ø§Ùˆ منÚÙ†Û Ø²Ø¯Ù‡ Ú©Ú“Û ÙŠÛ Ù¾Ù‡ پیښور Ú©Û Ø¯ سید جمال الدین Ø§ÙØºØ§Ù† په لیسه Ú©Û Ø¨Ø´Ù¾Ú“Û Ú©Ú“ÛØŒ په Û±Û¹Û¹Û¶ کال Ú©Û Ø¯ بغلان پوهنتون (Ú†Û Ù‡ØºÙ‡ وخت د ناصر خسرو بلخي په نامه یادیده) د طبیعي علومو له پوهنÚÙŠ ÙØ§Ø±Øº شو. د Û²Û°Û°Û± لومړي کال په وروستیو Ú©Û Ø¯ ژورنالیست په توګه راښکاره شو او په سختو شرایطو Ú©Û ÙŠÛ Ø¯ Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† له شماله د روانو ØØ§Ù„اتو په اړه د بي بي سي پښتو او پاړسي خپرونو ته راپورونه چمتو Ú©Ú“Ù„. په Û²Û°Û°Û² کال Ú©Û ÙŠÛ Ø¯ بي بي سي ترڅنګ د رویټرز له خبري اژانس سره هم کار پیل Ú©Ú“ او د Û²Û°Û°Û¶ کال تر نیمايي Ù¾ÙˆØ±Û Ø¯ØºÙ„ØªÙ‡ پخپلو ÙØ¹Ø§Ù„یتونو بوخت Ù¾Ø§ØªÛ Ø´Ùˆ.
د رویټرز لپاره دده ډيری راپورونه نه ÛŒÙˆØ§Ø²Û Ù¾Ù‡ نړوالو ورÚپانو Ù„Ú©Ù‡ نیویارک ټایمز او واشنګټن پوسټ او د برتانیا په ټایمز Ú©Û Ø®Ù¾Ø§Ø±Ù‡ شوي دي، Ø¨Ù„Ú©Û Ù¾Ù‡ پښتو او پاړسي ژبو هم ژباړل شوي. په ÚØ§Ù†Ú«Ú“ÙŠ ډول د شمالي ولایاتو د تاریخي اثارو د چور او تالان په ضد د ښاغلي ØØ¨ÛŒØ¨Ø²ÙŠ Ù‡Ú…ÙŠ او راپورونو په نړیواله Ú©Ú†Ù‡ د یونسکو او نورو ÙØ±Ù‡Ù†Ú«ÙŠ Ù¼ÙˆÙ„Ù†Ùˆ پام ÚØ§Ù†ØªÙ‡ واړوو.
په Û²Û°Û°Û¶ کال Ú©Û Ø¯ بي بي سي د پښتو Ø®Ù¾Ø±ÙˆÙ†Û Ø¯ مشرتابه له خوا انګستان ته وبلل شو او د Ú…Ù‡ Ù…ÙˆØ¯Û Ù„Ù¾Ø§Ø±Ù‡ ÙŠÛ Ù¾Ù‡ لندن Ú©Û Ø¯ بي بي سي په مرکزي برخه Ú©Û Ø¯ خبرونو د چمتو کونکي او ÙˆÚ“Ø§Ù†Ø¯Û Ú©ÙˆÙ†Ú©ÙŠ په توګه کار ÙˆÚ©Ú“. د Û²Û°Û°Û· کال په اوږدو Ú©Û Ø¨ÛŒØ±ØªÙ‡ Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† ته ستون شو او هلته ÙŠÛ Ø¯ بي بي سي د کابل په Ø¯ÙØªØ± Ú©Û Ø¯ خبریال په توګه خپله دنده پرمخ بوتله او د رویټرز اژانس سره ÙŠÛ Ù‡Ù… خپل کار ته دوام ورکړ.Â
د Û²Û°Û°Û¸ کال په اخر Ú©Û ÙŠÛ Ù„Ù‡ بي بي سي Ø§Ø³ØªØ¹ÙØ§ ورکړه او انګلستان ته ولاړ او د لندن د هارو په کالج Ú©Û ÙŠÛ انګریزي ژبه زده Ú©Ú“Ù‡. ښاغلی ØØ¨ÛŒØ¨Ø²ÛŒ بیا د انګلستان د کاونټري پوهنتون ته لاړ او هلته ÙŠÛ د نړیوال ژورنالیزم، رسنیو او کمونیکشن په څانګه Ú©Û Ù…Ø§Ø³Ù¼Ø±ÙŠ ÙˆÚ©Ú“Ù‡. د انګلستان په بیلا بیلو ښارونو Ú©Û ÙŠÛ Ù¾Ù‡ نړیوالو او سیمه ییزو علمي سیمینارونو Ú©Û Ú«Ú‰ÙˆÙ† ÙˆÚ©Ú“ او په یو شمیر برتانوي ژورنالونو او علمي کتابونو Ú©Û ÙŠÛ Ø¯ Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† د ØØ§Ù„اتو په اړه Ù…Ù‚Ø§Ù„Û Ø®Ù¾Ø±Û Ø´ÙˆÛ.
له دغو کتابونو څخه یو هم د Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† د Ø¬Ú«Ú“Û Ø¯ پوښښ په اړه هغه علمي کتاب دی Ú†Û Ø¯ برتانیا د لنکولن پوهنتون خپور Ú©Ú“ØŒ ددÛ کتاب هرڅپرکی د بیلو بیلو پوهانو له خوا لیکل شوی دی، د یو شمیر امریکايي، اروپايي او اسټرالیايی پوهانو ترڅنګ Ø¯Ø¯Û Ú©ØªØ§Ø¨ یو څپرکی ØÙ†Ø§Ù† ØØ¨ÛŒØ¨Ø²ÙŠ Ù„ÛŒÚ©Ù„ÛŒ دی.
دغه کتاب د Afghanistan, War and the Media: Deadlines and Frontlines  په نامه یادیږي، د برتانیا د نیوزلینډ، امریکا، اسټرالیا او د نورو اروپايي هیوادونو په پوهنتونونو Ú©Û ØªØ±Û Ø¯ Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† په اړه لکچرونه جوړیږي او ددغو پوهنتونو په کتابتونو Ú©Û Ø¯ لاس رسي ÙˆÚ“ دی، د امازون له Ù„Ø§Ø±Û ÙŠÛ Ù‡Ù… ترلاسه کولئ شئ.

دی په لندن Ú©Û Ø¯ خپلو څانګیزو علمي او ژورنالیسټيکو ÙØ¹Ø§Ù„یتونو په اوږدو Ú©Û Ø¯ ویټرانیز Ù¼ÙˆÚ‰Û http://www.veteranstoday.com/author/habibzai/ په نامه یو امریکايي ژورنال ته Ù„ÛŒÚ©Ù†Û Ú©ÙˆÙŠ Ú†Û Ø¯Ù…ØªØØ¯Ùˆ ایالاتو تقاعد شوي سیاسي او پوÚÙŠ کارپوهان ÙŠÛ Ù¾Ø±Ù…Ø® بیايي. دی په پښتو او انګریزي ژبو یو بلاګ لري ØŒ دÙیسبوک او ټوایټر Ù¾Ø§Ú¼Û Ù‡Ù… لري Ú†Û Ù¾Ù‡ Ø¯Û Ù¾ØªÙ‡ ÙŠÛ Ú©ØªÙ„ÛŒ شئ.
پښتو بلاګ: http://hananhabibzai-pashto.blogspot.com
انګریزي بلاګ: http://hananhabibzai.blogspot.com
د Ùیسبوک پاڼه: https://www.facebook.com/hanan.habibzai
د ټوایټر پاڼه: @ HananHabibzai
دی همدا راز د کاونټري پوهنتون د پخوانیو زده کونکو د Ù¼ÙˆÙ„Ù†Û Alumniد بهرنیو اړیکو د مسول په توګه په دغه پوهنتون Ú©Û Ù¾Ø± کار بوخت دی. ټاکل Ø´ÙˆÛ Ø¯Ù‡ Ú†Û ÚšØ§ØºÙ„ÛŒ ØØ¨ÛŒØ¨Ø²ÛŒ د برتانیا په یو معتبر پوهنتون Ú©Û Ø¯ روان کال د سپټمبر په میاشت Ú©Û Ø¯ نړیوال ژورنالیزم په برخه Ú©Û Ø®Ù¾Ù„Ù‡ Ù¾ÛŒ ایچ Ú‰ÙŠ پیل Ú©Ú“ÙŠ.
Â
دی د Ø®Ù¾Ù„Û Ù…ÙˆØ±Ù†Û Ú˜Ø¨Û Ù¾ÚšØªÙˆ ترڅنګ په انګریزي، اردو او پاړسي ژبو پوهیږي او د خپلو ورÚنيو ژورناليستيکو چوپړونو تر Ú…Ù†Ú« په هيواد Ú©Û Ø¯Ù†Ù†Ù‡ او بهر له بيلابیلو پښتو ويبپاڼو ØŒ ورÚپاڼو ØŒ مهالنيو او مياشتنيو خپرونو سره قلمي همکاري لري او تر اوسه ÙŠÛ Ù¾Ù‡ لسګونو بیلابيلي څيړنيزي او Ù…Ø§Ù„ÙˆÙ…Ø§ØªÛ Ù„ÙŠÚ©Ù†Û Ù¾Ù‡ Ù…ÙˆØ±Ù†Û Ú˜Ø¨Ù‡ Ø®Ù¾Ø±Û Ø´ÙˆÙŠ دي او یو وخت ÙŠÛ ÚšÙ‡ شعر هم لیکه Ú†Û Ø§ÙˆØ³ ÙŠÛ Ù¾Ø±ÛŒÚšÛŒ دی. د شعر یوه بیلګه ÙŠÛ Ø¯Ø§Ø¯Ù‡:
خوب
د ØªÙ†Ù‡Ø§ÙŠÙŠÛ Ù¾Ù‡ زوړ پالنګ ÙƒÛ
Ø³ØªØ±Ú«Û Ù¾Ù¼Û Ú†Û Ù¾Ù‡ خوب وكړم
ها تصوير دÛ
په نخرو ÙƒÛ Ø±Ø§ روان
راته له لرÛ
Úوروي Ù…Û ÙƒÚ“ÙˆÙŠ Ù…Û
نه پوهيږم Ú†Û Ø¬Ø§Ø¯ÙˆØ¯ÛŒ
او كه Ù‡Ø³Û Ø®ÙˆØ¨ خيال
يا Ø§ØØ³Ø§Ø³ د Ø®ÙˆÚ–Û Ù…ÙŠÙ†Û
Ú†Û Ú«Ø±ÚÙŠÚ–ÙŠ راګرÚÙŠÚ–ÙŠ
زما د ذهن پر ګنبزو
ØÙ†Ø§Ù† ØØ¨ÛŒØ¨Ø²ÛŒ دیو ډير خوږ او مینه ناک مزاج څښتن دی، د ملګرو او انډیوالانو په زړونو Ú©ÙŠ اوسیږي ØŒ دیو لوړ تخیل ØŒ ښکلي او درانه تهذب څښتن دی او په موسکینه خوله Ø¦Û Ù‡Ù…ÛŒØ´Ù†Û Ø®Ù†Ø¯Ø§ د مخاطبانو زړونه دده پرلور راکاږي.
