دخپریدو نیټه : 2004-01-01 مخپرونکئ : 011 - دبÛنوا اداره - کابل
بارکوال میاخیل
خالد هادي ØÛŒØ¯Ø±ÙŠ
بÛنوا ویبپاڼه دژورنالستان وپÛژنئ Ø¯Ù„Ú“Û Ù¾Ù‡ دوام نن درته یوبل Ø§ÙØºØ§Ù† ژورنالست در پیژنو با� �کوال میاخیل نومیږي اصلي او کورنى نوم Ø¦Û Ù…ØÙ…دکريم، ادبي نوم Ø¦Û Ø¨Ø§Ø±Ú©ÙˆØ§Ù„ مياخÛÙ„ØŒ په خټه مياخÛÙ„ پښتون او د Ø Ø§Ø¬ÙŠ عبدالوهاب مياخÛÙ„ زوى دی، د ١٩٧٩ Ù…Ûلادي کال د ÙØ¨Ø±ÙˆØ±Û د Ù…ÙŠØ§Ø´ØªÛ Ù¾Ø± لسمه Ù†Ûټه د سوهÛلي پښتونخوا په ږوب سيمه Ú©Û Ø²Ûږیدلی دی .
- Ù„ÙˆÙ…Ú“Ù†Û Ø§Ùˆ منÚÙ†Û Ø²Ø¯Ú©Ú“Û Ø¦Û Ø¯ ږوب Ø³ÙŠÙ…Û Ù¾Ù‡ (Ù…Ù„ÛØ´Ù‡ هاى سکول) Ú©Û ØªØ± سره Ú©Ú“Û Ø¯ÙŠØŒ دوولسم ټولګى Ø¦Û Ù‡Ù… د Ú– وب له (ډګري کالجه) پاس Ú©Ú“Ù‰ او څورلسم ټولګى Ø¦Û Ù„Ù‡ Ú©ÙˆÙ¼Û Ù¾ÙˆÙ‡Ù†ØªÙˆÙ†Ù‡ پاس Ú©Ú“Ù‰ دى او له Ù‡Ù…Ø¯Û Ù¾ÙˆÙ‡Ù†ØªÙˆÙ†Ù‡ په پښتو ادبياتو Ú©Û Ù…Ø§Ø³Ù¼Ø±ÙŠ هم کوي.
- د ١٩٩٧مÛلادي کال راهیسي Ø¦Û Ø§Ø¯Ø¨ÛŒØ§ØªÙˆ اړشعر او شاعری ته مخه Ú©Ú“Û .Ú«Ú¼ Ø´Ù…ÛØ± شعرونه Ø¦Û ÙˆÙ„ÙŠÚ©Ù„ØŒ د بÛلابÛلو شاعرانو د شعر پر مجموعو Ø¦Û Ù„ÙŠÚ©Ù†Û Ú©Ú“ÙŠØŒ Ú†ÙŠ اکثره ÙŠÛ Ù†Ù‚Ø¯ يا کره کتنه ده. Ú…Ù‡ ناڅه Ú˜Ø¨Ø§Ú“Û Ù‡Ù… کوي اولنډي Ú©ÛŒØ³Û Ù‡Ù… لیکي.
- په ٢٠٠١مÛلادي کال Ú©Û Ø¦Û Ù¾Ù‡ Ù¾Ûښور Ú©Û Ù„Ù‡ دانش Ø®Ù¾Ø±Ù†Ø¯ÙˆÙŠÛ Ù¼ÙˆÙ„Ù†Û Ø³Ø±Ù‡ Ú…Ù‡ موده د پرو٠کتونکي په توګه کار ÙˆÚ©Ú“ØŒ وروسته Ø¦Û Ú…Ù‡ دپاسه Ø¯Ø±Û Ú©Ø§Ù„Ù‡ په کوټه Ú©Û Ù„Ù‡ ØµØØ§Ù نشراتي Ù…ÙˆØ³Ø³Û Ø¯ پښتو کتابونونو د کمپوزوونکي او پرو٠کتونکي په توګه کار ÙˆÚ©Ú“. په Ø¯Û Ù…ÙˆØ¯Ù‡ Ú©Û Ø¦Û Ø¯ Ù‡Ù…Ø¯Û Ø®Ù¾Ø±Ù†Ø¯ÙˆÙŠÛ Ù…ÙˆØ³Ø³Û Ù„Ù‡ خوا Ø®Ù¾Ø±ÛØ¯ÙˆÙ†Ú©Û Ø¯ÙˆÛ Ù…ÙŠØ§Ø´ØªÙ†Û Ù…Ø¬Ù„Ù‡ (پالنه) هم چلوله، Ú†ÙŠ څلور Ú«Ú¼Û ÙŠÛ Ø¯Ø¯Ù‡ په مسوول مديريت Ú©Û Ø®Ù¾Ø±Û Ø´ÙˆÛ.
- په ٢٠٠٤مÛلادي کال Ú©Û Ø¦Û Ù¾Ù‡ کندهار Ú©Û Ù¾Ù‡ بÛلابÛلو ادبي او ÙØ±Ù‡Ù†Ú«ÙŠ Ø§Ø¯Ø§Ø±Ùˆ Ú©Û Ù¼Ú© ټوک کارونه ÙˆÚ©Ú“Ù„ او په Ù‡Ù…Ø¯Û Ú©Ø§Ù„ Ø¦Û Ù„Ù‡ کندهاره د بي بي سي راډيو د پښتو Ú…Ø§Ù†Ú«Û Ø§Ø¯Ø¨ÙŠ Ø®Ù¾Ø±ÙˆÙ†Û (Ù¾ÛلوÚÙŠ) ته هم Ú…Ù‡ موده د خبريال په توګه کار ÙˆÚ©Ú“.
- په ٢٠٠٥مÛلادي کال Ú©Û Ø¦Û Ù¾Ù‡ کوټه Ú©Û Ø¯ (لمر کمپوز کور) په نامه د پښتو کتابونو د کمپوز اداره پرانيستله، Ú«Ú¼ Ø´Ù…ÛØ± کتابونه Ø¦Û Ú©Ù…Ù¾ÙˆØ² Ú©Ú“Ù„ØŒ په ٢٠٠٦مÛلادي کال Ø¦Û (لمر خپرندويه ټولنه) کتاب Ø®Ù¾Ø±ÙˆÙˆÙ†Ú©Û Ø§Ø¯Ø§Ø±Ù‡ اعلان کړه، Ú†ÙŠ تر Ø¯Û Ù…Ù‡Ø§Ù„Ù‡ مي د Ø¯Û Ø§Ø¯Ø§Ø±Ù‡ له خوا (Ù¥) کتابونه خپاره Ú©Ú“ÙŠ دي او د لمر www.worbal.com/lmar په نامه خپل شخصي ويبلاګ هم لري.
- د Ù¢Ù Ù Ù§ Ù…Ûلادي کال د Ø¬Ù†ÙˆØ±Û Ù„Ù‡ Ù…ÙŠØ§Ø´ØªÛ ï¿½ ï¿½Ø§Ù‡ÙŠØ³Û ØªØ± اوسه Ù¾ÙˆØ±Û Ù¾Ù‡ بلوچستان ايالت Ú©Û Ø¯ Ø§Ø²Ø§Ø¯Û Ø±Ø§Ú‰ÙŠÙˆ د خبريال په توګه دنده تر سره کوي، په Ø¯Û Ú…Ù‡ Ú©Ù… دوه کلنه موده Ú©Û Ø¦Û Ø§Ø²Ø§Ø¯Û Ø±Ø§Ú‰ÙŠÙˆ ته پر روانو چارو Ø¨Ø±Ø³ÛØ±Ù‡ (ادبي راډيو مجلÛ) او نورو پينÚÙˆ اوونيزو خپرونو ته هم کار Ú©Ú“Ù‰ دى او کوي ÙŠÛ.
په Ø¯Û Ù„Ø³ کلنه موده Ú©Û Ø¦Û Ú†ÙŠ کوم کتابونه ليکلي او ژباړلي دي، له هغوى څخه پينÚÙ‡ کتابونه چاپ شوي دي:
Ù¡. د کاڼي Ø§ÙˆÚšÚ©Û (د بÛلابÛلو ليکوالو د لنډو کيسو ژباړه)
Ù¢. د Ù„ÙˆÛØ¯ÙŠÚ دوه مخيتوب (د هند د نامتو Ùيلسو٠اوشو ګرورجنيش اثر)
Ù£. دود "رواج" (دا له اردو Ú˜Ø¨Û Ú…Ø®Ù‡ ژباړل شوى ناول دى)
Ù¤. د Ù…ÙŠÙ†Û Ø²Ú“Ù‰ (Ù„ÙˆÙ…Ú“Û Ø´Ø¹Ø±ÙŠ ټولګه)
Ù¥. رنÚور کليوال (زما د لنډو کيسو ټولګه)........... Ú†ÙŠ Ø¨ÛØ®ÙŠ ØªØ§Ø²Ù‡ چاپ Ø´ÙˆÛ Ø¯Ù‡.
بارکوال میاخیل د لوړ استعداد سره سره یوه ډیره مهربانه او صمیمانه رویه لري Ú†ÙŠ د خپلو ملګرو په زړو Ú©ÙŠ خاص ÚØ§ÛŒ Ø¦Û ÚØ§Ù†ØªÙ‡ غوره Ú©Ú“ÛŒ . . دمیاخیل یو بل د ستایلو خوی دادی Ú†ÙŠ همیشه په خپل کار Ú©ÙŠ صادق دی او دپښتنو په روانو ØØ§Ù„اتو زښت زیات خوږیږي . دهغه په راپو� �ونو سربیره د هغه په شعر Ú©ÙŠ هم د خپلو خلکو دردونه له ورایه Ø§ØØ³Ø§Ø³ÛŒÚ–ÙŠ .

یو شعر او یو Ù‡ Ú©ÛØ³Ù‡ ÙŠÛ Ø¯ بÛنوالوستونکو ته Ø¯Ù†Ù…ÙˆÙ†Û Ù¾Ù‡ ډول وړاندي کوؤ .
زارÛ!!!
موږ عجيب خلک يو، عجيب ØºÙˆÙ†Ø¯Û Ú©Ø§Ø±ÙˆÙ†Ù‡ کوو
د خپلو وروڼو جنګ ته خاندو هوسونه کوو
دوښمن مو ګورئ د بابا پر مرګ ډولونه وهي
موږ ورته Ú…Ú¼Û ØºÙˆÚ“ÙˆÙˆ او اتڼونه کوو
د Ù¾ÙˆÙ‡Û Ú©ÙˆØ± سÛÚو، Ú… ښتن ته ÙŠÛ Ø²ÛÙ†Ø¯Û ÙˆØ±Ú©ÙˆÙˆ
Ù„Ùور پر توپک ورکوو Ø®Ø§ÙˆØ±Û Ú©ØªØ§Ø¨ÙˆÙ†Ù‡ کوو
له پردو Ú…Ù‡ ګيله پر ÚØ§Ù† خپله ظلمونه کوو
وروڼو را ويښ شئ! لا تر کومه به خوبونه کوو
ï‰ï‰ï‰
پرÛږدئ نور خپله ÚÙˆØ±ÛØ¯Ù„Û Ù…ÙˆØ±Ú©Û Ù…Ù‡ Úوروئ!
پرÛږدئ بس نور له خپله و� �وره خوابدون مه کوئ!
Ø³Ú“Û Ø¯ Ù…ÙŠÙ†Û Ø§ÙˆØ¨Ù‡ وشيندئ تر خپلو منÚÙˆ
نور د کاکا د زوى په سرو وينو ژوندون مه کوئ!
دا خپله Ù…Ûنه سره بيرته په اشر جوړه کړئ!
د شر لپاره، خداى ته وګورئ پاڅون مه کوئ
ÚØ¦! Ú†ÙŠ په Ú«Ù„- Ú«Ù„ ماشومانو تع� �يمونه کوو
وروڼو را ويښ شئ! لا تر کومه به خوبونه کوو
ï‰ï‰ï‰
تنکي ګلان به مو تر کومه کاغذان ټولوي
او په خپل کور Ú©Û Ø¨Ù‡ يوه ګوله Ú‰ÙˆÚ‰Û Ù†Ù‡ لري
پر Ø¯Ø§Ø³Û Ú©ÙˆØ± به ګرانه! ته په Ú‰ÛØ± زØÙ…ت Ù¾ÛÚšÛÚ–Û
Ú†ÙŠ ÙŠÛ Ù†Ø§ÙˆØ±ÙŠÙ† نه وي Ù…Ûلمه او Ú… ÙˆÚ© Ø³Ù„Ú«Û Ù†Ù‡ لري
ÚÙŠÚ–Ù‡ لاسونه Ú†Ø§ÙˆØ¯Û Ù¾ÚšÛ Ø¯ بل Ù…Ø§Ú¼Û Ø¬ÙˆÚ“ÙˆÙŠ
ژړا په کار ده خپله کور څه، Ú†ÙŠ Ú©ÙŠÚ–Ø¯Û Ù†Ù‡ لري
توره مو دا ده له يْوۀ بله Ù†ÙØ±ØªÙˆÙ†Ù‡ کوو
وروڼو را ويښ شئ! لا تر کومه به خوبونه کوو
ï‰ï‰ï‰
نور مو له خويندو، ميندو، � �وڼو مينÚÛ Ù…Ù‡ جوړوئ!
چي تر ابده به چوپړ وهي انسان به نه وي
Ù„Ú– خو دا خپل څنګلوري هم تر نظر ØªÛØ± کړئ په Úي� �
Ø¯Ø§Ø³Û ÙŠÙˆ Ú…ÙˆÚ© هم Ù¾Ú©Û ÙˆÙŠÙ†Ø¦ Ú†ÙŠ ودان به نه وي
درته Ø²Ø§Ø±Û Ú©ÙˆÙ… ورکÛږئ پر خپل ÚØ§Ù† Ùˆ ډار شئ
Ú©Ù‡ نه وي ګورئ د Ù†Ú“Û Ù¾Ø± مخ Ø§ÙØºØ§Ù† به نه وي
بيا به لاس Ù…Ú–Ùˆ پر ØªÛØ± وخت به ارمانونه کوو
وروڼو را ويښ شئ! لا تر کومه به خوبونه کوو
ï‰ï¿½ï¿½ �ï‰
ګورئ تر څو چي دوښمنان تر خپلو غوره ګڼو
تر هغه وخته به مو غرقه وي بÛÚ“Û Ø¯ ملت
لا به تر Ø¯Û Ù‡Ù… ÙˆÛØ´Ù„ Ú©Ûږو، ټوک- ټوک Ú©Ûږو، Ú©Ù‡ موږ؟
سره پيوند نه Ú©Ú“Ùˆ د Ù¾Ø±Û ÚÙ†Úير Ú©Ú“ÛØŒ د ملت
وي به د هر چا کورګى ړنګ، څراغ مړ، خولۀ هم ت� �خه
جوړه به هيڅ نه Ú©Ú“Ùˆ جلا خپله Ù†Ú“Û Ø¯ ملت
پر خپل ØØ§Ù„ت به بيا د اوښکو بارانونه کوو
وروڼو را ويښ شئ! لا تر کومه به خوبونه کوو
٢٧ سپتمبر ٢٠٠٨م کال- کوټه
شپږويشتمه روژه
................
Ù„Ù†Ú‰Ú©Û Ú©ÙŠØ³Ù‡:د ژوند ا� �زښت
باغوان غټه بياتي په لاس ÙƒÛ Ù¾Ù‡ پرله Ù¾Ø³Û ØªÙˆÚ«Ù‡ ÙŠÛ Ú«Ù„Ø§Ù† Ù¾Ø±Û ÙƒÙˆÙ„. هر ÙˆÚ“ ګلان. سره، Ú˜ÛÚ“ØŒ تازه را Ù¼ÙˆÙƒÛØ¯Ù„ÙŠ او غټ ګلان. ماته د ده Ø¯Û ÙƒØ§Ø± خوند را نه ÙƒÚ“ او له Ø¯Û ÚšÙƒÙ„ÙŠÙˆ او خوږبويه ګلانو سره مي دا يو ډول ØªÛØ±Ù‰ وباله، Ø¨Ù„ÙƒÛ Ø¯ دوى له ژوند سره مي د Ø¯Û Ø¨Ø§ØºÙˆØ§Ù† دا چلند ظلم او سخت زړيتوب وباله، خو كله مي Ú†ÙŠ زړه صبر ونه ÙƒÚ“ØŒ باغوان ته مي ناڅاپه تر Ø®ÙˆÙ„Û ÙˆÙˆØªÙ„ :
- كاكا! دا ښايسته ګلان ÙˆÙ„Û Ù¾Ø±Û ÙƒÙˆÛØŸ
هغه په Ø¯Ø§Ø³Û ØØ§Ù„ ÙƒÛ Ú†ÙŠ زما په خبره ÙŠÛ Ú†ÙˆØ±Øª واهه، غچ شو؛ يو بل ښكلى تك سور Ú«Ù„ ÙŠÛ Ù¾Ø±Û ÙƒÚ“ او په كيڼ لاس ÙƒÛ ÙˆØ±Ø³Ø±Ù‡ Ù†ÙŠÙˆÙ„Û Ù¼ÙˆÙƒØ±Û ØªÙ‡ ÙŠÛ ÙˆØ§Ú†Ø§ÙˆÙ‡ØŒ كټ مټ لكه څوك Ú†ÙŠ د چرګ پر غاړه چاړه ور ØªÛØ±Ù‡ ÙƒÚ“ÙŠ او د ساه ختلو لپاره ÙŠÛ ÙŠÙˆÛ Ù¼ÙˆÙƒØ±Û ØªÙ‡ واچوي. باغوان سړه ساه وكښه او په خورا ټيټ ږغ ÙŠÛ Ø±Ø§ØªÙ‡ وويل :
- هو زه منم Ú†ÙŠ تاته به زما دا كار يو غير انساني عمل ښكاره شوى وي، Úكه د ټولو ژونديسارو ØºÙˆÙ†Ø¯Û Ø¯ØºÙˆ ګ� �انو ته هم خپل ژوند Ú‰ÛØ± ارزښت لري خو، زه... زه هم يو انسان يم. زما ژوند د Ù‡Ù…Ø¯Û Ú«Ù„ÙˆÙ†Ùˆ په Ù¾Ø±Û ÙƒÙˆÙ„Ùˆ او غوڅولو ÙƒÛ Ø¯ï¿½ �، كه زه دا كار ونه ÙƒÚ“Ù…ØŒ نو زه خپل بادار ته هيڅ ارزښت نه لرم. هغه ماته د Ù‡Ù…Ø¯Û Ú«Ù„ÙˆÙ†Ùˆ په Ù¾Ø±Û ÙƒÙˆÙ„Ùˆ سره مادي ژوند رابخښي، نو ماته هم خپل ژوند Ú‰ÛØ± باارزښته دى.
ï‰ ï‰ ï‰
25 غبرګولى 1384ل كال
كابل نوى ښار