د هیواد د نومیالی سیاسي
علمي او دملی شخصیت پوهاند ÙˆÙÙŠ الله سمیعي ژوند ته یوه لنډه کتنه:
Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† Ú©Ù‡ Ú…Ù‡ هم د خپل
اساس جغراÙیایي موقیعت له امله د تاریخ به اوږدو Ú©ÛŒ د سیمه ایزو او نړیوالو یرغلگرو ډیري نادودي زغملي خو
به همدی کشمکشونو کښی داسی شخصیتونه هم روزلي چی هم د خپل اولس لپاره د ویاړ وړ او هم د بشري ټولنی لپاره داسی
شخصیتونه د گوتو په شمار نه وؤ بلکي په هره مرØÙ„Ù‡ Ú©ÚšÙŠ داسي ډیر شخصیتونه یي روزلي دي Ú†ÛŒ له همدی پلوه یي د Ù†Ú“ÛŒ
په اولسونو Ú©ÚšÛŒ ÚØ§Ù†Ú¯Ú“ÛŒ مقام تر لاسه Ú©Ú“ÙŠ دي .
به معاصره دوره Ú©ÛŒ هم لله الØÙ…د د Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† غیږ له دغسي
نومیالیو تشه نه وه – د هیواد له گوډ گوډ نه داسي شخصیتونو سر راپورته کړي دي چی نه دا چی په اولس کی له
ÚØ§Ù†Ú¯Ú“ÛŒ درناوي څخه برخمند ووبلکي د سیمي په Ú©Ú†Ù‡ يي هم په پوهه – زیرکتیا او هراړخیز شخصیت ØØ³Ø§Ø¨ کیده د
شهید Ù…ØÙ…د داودخان د دوري عدلیی وزیر- قاضی القضات او لوي څارنوال شهید پوهاند دوکتور ÙˆÙÛŒ الله سمیعي Ú†ÛŒ د
Û±Û³ÛµÛ· کال د کمونستی کودتا تر سر ته رسیدو وروسته د خلق د دموکراتیک گوند د مزدورو پلویانو په ناولو لاسونو Ø
´Ù‡ÛŒØ¯ کړاﺉ شو له همداسي کسانو نه Ú†ÛŒ په راتلونکو کرښوکښی به یی په لنډه توگه دروپیژنو او ورسره خپله
دا هیله هم ملگري کوؤ Ù„Ú©Ù‡ څرنگه Ú†ÛŒ د شهید داودخان او دهغه د کورنی د غړو قبرونه وموندل شول Ú†ÛŒ داسي ډیر Ú˜Ø
± د شهید Ù…ØÙ…د موسی Ø´Ùیق او شهید پوهاند دوکتوروÙÙŠ الله سمیعي او نورو داسي شخصیتونو قبرونه او Ù…Ú“ÛŒ هم پیدا
شی .
د پخوانی عدلیي وزیر – قاضي القضات او لوي څارنوال شهید پوهاند دوکتوروÙÙŠ الله سمیعي لنډه پیژندنه
:
Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† د علمي شخصیتونو له پلوه یو شتمن هیواد دی Ú©Ù‡ د دي هیوا د تیر تاریخ ته پاملرنه ÙˆÚ©Ú“Ùˆ به
هرډگر Ú©ÚšÛŒ راته پیاوړی او غښتلي اشخاص راڅرگندیږی په ÚØ§Ù†Ú¯Ú“ÙŠ ډول د هیواد د علمي او سیاسي شخصیتونو په اړه
Ùکر ÙˆÚ©Ú“Ùˆ نو د هیواد په هر ولایت او Ú©Ù„ÛŒ Ú©ÚšÙŠ د علم او سیاست په ډگر Ú©ÚšÙŠ پوه او نومیالي شخصیتونه لرو .
د هیواد د غو سیاسي او علمي شخصیتونو په Ù„Ú“ Ú©ÛŒ د روداتو ÙˆÙ„Ø³ÙˆØ§Ù„Û Ú…Ø®Ù‡ د بیلگي په توگه یو علمي او
سیاسی شخصیت ښاغلی پوهاند دوکتوروÙÙŠ الله سمیعي در پیژنو .
پوهاند دوکتوروÙÙŠ الله سمیعي د سمیع الله
زوی به Û±Û³Û±Û´ لمریز کال Ú©ÚšÛŒ د ننگرهار ولایت د روداتو ÙˆÙ„Ø³ÙˆØ§Ù„Û Ø¯ اخوند زاده گانو Ú©Ù„ÛŒ په یوه دینداره او Ø±ÙˆØØ§Ù†ÛŒ
کورني Ú©ÚšÛŒ زیږیدلی دی Ú†ÛŒ خپل ابتدایي ØªØØµÛŒÙ„ات یي په Ø§ØØ¯Ø§Ø¯ ابتدایه ښوونÚÛŒ Ú©ÚšÛŒ پای ته رسولي ا وثانوي ØªØØµÛŒÙ„ات
یي په علوم شرعیه مدرسه Ú©ÚšÛŒ Ú†ÛŒ اوس د امام ابو ØÙ†ÛŒÙÙ‡ د مدرسي په نوم یادیږی په Û±Û³Û³Û´ لمریز کال Ú©ÚšÛŒ پای ته ÙˆØ
±Ø³ÙˆÙ„ او د لسانس د دوری ØªØØµÛŒÙ„ات یي د کابل پوهنتون په شرعیاتو پوهنÚÛŒ Ú©ÚšÛŒ په Û±Û³Û³Û¸ لمریز کال Ú©ÚšÛŒ سر ته ورسول Ú†ÛŒ
په Û±Û³Û³Û¸ لمریزکال Ú©ÚšÛŒ د کابل پوهنتون د شرعیاتو د پوهنÚÛŒ د تدریسي غړی په ØÛŒØ« مقرر شو Ú†ÛŒ په Û±Û³Û´Û± لمریز کال د
سنبلي په میاشت Ú©ÚšÛŒ د عالی ØªØØµÛŒÙ„اتو لپاره د مصر عربی جمهوریت ته واستول شو Ú†ÛŒ هلته یي د الازهر په بین الملÙ
„ÛŒ پوهنتون Ú©ÛŒ زدکړه پیل Ú©Ú“Ù‡ او د ماستري تر Ú…Ù†Ú« یي د جنایی ØÙ‚وقو په رشته Ú©ÛŒ یو دپلوم تر لاسه Ú©Ú“ او همدارنگه
یي یو دپلوم د ÙØ§Ù…یل د ØÙ‚وقو په رشته Ú©ÚšÛŒ - بل يي د مصر عربي جمهوريت له مرکز څخه د جرم پيژندني په رشته Ú©ÚšÙŠ
اخيستي او په پاي Ú©ÚšÙŠ يي د الا زهر پوهنتون څخه په ØÙ†ÙÙŠ Ùقه Ú©ÚšÙŠ دوکتورا ترلاسه Ú©Ú“Ù‡ .
پوهاند سمیعی
شهید
پوهاند دوکتوروÙÙŠ الله سمیعي په مصر Ú©ÚšÛŒ د اسلامی نهضت د Ù…Ø´Ø±Û Ø¯Ù†Ø¯Ù‡ هم درلوده Ú†ÛŒ د مصر څخه د راستنیدو وروسته
یي د اسلامی نهضت مشري ښاغلی موسی توانا ته وسپارله او د مصر څخه د راستنیدو ورسوته د کابل پوهنتون د شرعیاتو
په پوهنÚÛŒ Ú©ÛŒ په استادی Ùˆ گمارل شو بیا د اسد د میاشتی د اولي Û±Û³ÛµÛ± هجری کال څخه تر Û±Û³ÛµÛ² لمریز کال د سنبلی تر
اولي نیټی پوری د کابل پوهنتون د Ù…ØØµÙ„انو د مرستیال په توگه او په Û±Û³ÛµÛ³ لمریز کال Ú©ÚšÛŒ یي د تدریس دنده پر مخ
بیوله د Û±Û³ÛµÛ³ لمريز کال د ØÙˆØª د پنÚلسمي پوري د پوهني د وزارت ددويم معين په توګه وټاکل شو Ú†ÙŠ عين ØØ§Ù„
Ú©ÙŠ د سياسي جرمونو د انجمن غړي او وکيلانو د Ù…Ø¯Ø§ÙØ¹ انجمن غړي هم وو .
په Û±Û³ÛµÛµ لمريز کال د ØÙˆØª په مياشت
کښي د داود خان د کابيني د تبديلي په وخت کښي د عدليي وزير ،لوي څارنوال او قاضي القضات په توګه مقرر شو
.
پوهاند ÙˆÙÙŠ الله سميعي په خپلو اړوند Ùˆ دندو په ÚšÙ‡ سرته رسولو Ú©ÙŠ پوهني د مډال په اخيستلو د لمړي ØŒ
دويمي او دريمي درجي تقدير نامو په اخيستلو موÙÙ‚ شوي وو په همدي وخت Ú©ÚšÙŠ Ø¯Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† له خوا په لاهور Ú©ÙŠ د
اسلامي Ú©Ù†ÙØ±Ø§Ù†Ø³ د Ø§ÙØºØ§Ù†ÙŠ Ù‡ÙŠØª د يوه غړي په توګه د اسلامي Ú©Ø§Ù†ÙØ±Ø§Ù†Ø³ مشر شو او بيا په کويت Ú©ÙŠ د بهرنيو چارو د
وزيرانو په غونډه Ú©ÙŠ د Ø§ÙØºØ§Ù†ÙŠ Ù‡ÙŠØª د مشر او استازي په ټوکه ليږدول شو ÙŠ وؤ د Û±Û³ÛµÛ· کال د ØÙ…Ù„ په مياشت Ú©ÙŠ
سعودي عربستان ØŒ قاهري، سوري او اردن ته يي له شهيد داود خان سره يو ÚØ§ÙŠ Ø³ÙØ±ÙˆÙ†Ù‡ Ú©Ú“ÙŠ وو Ú†ÙŠ د عربي ممالکو د
Ø³ÙØ± څخه وروسته په داخل Ú©ÚšÙŠ د اسلامي ارزښتنو په رڼا Ú©ÙŠ د اسلام د مبارک دين د روښنايي ÙØ¹Ø§Ù„يت روسانو ته ÚšÙ‡
ونه بریخیده Ú†ÙŠ شوروي د داود خان دغه عکسل العمل او د هغي کابينه کړنلاره تØÙ…Ù„ نکړاي شوه نو پدي اساس يي د
شهيد داود خان په واقعی نظام کودتا ÙˆÚ©Ú“Ù‡ او Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† يي د تباهي سره مخ Ú©Ú“Ù‡ Ú†ÙŠ په نتيجه Ú©ÚšÙŠ يي د هيواد ستر،
نوميالي، علمي او د ايمان او اسلام عقيدي کسان په شهادت ورسول .
پوهاند سميعي د خپل علمي او اسلامي
پوهي په درلودو سره د خپل ماموريت په دوران کښي مصر ، ليبيا ، المغرب ، تونس ، لبنان ، سعودي عربستان
کويټ ÙØ±Ø§Ù†Ø³Ù‡ ØŒ ايران ،پاکستان او ماليزيا ته Ø³ÙØ±ÙˆÙ†Ù‡ Ú©Ú“ÙŠ دي .
شهید دوکتور پوهاندوÙÙŠ الله سمیعي د خپÙ
„Ùˆ علمی او ملي خدمتونو په Ù„Ú“ Ú©ÛŒ د Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† د جزا د قانون د جوړښت ویاړ هم درلوده Ú†ÛŒ په پای Ú©ÛŒ د هیواد دغه Ø
±ÚšØªÛŒÙ†ÛŒ بچي او علمي شخصیت د Û±Û³ÛµÛ· کال د ثور د کړغیړنی کودتا تر اجرا یوه Ø§ÙˆÙ†Û ÙˆØ±ÙˆØ³ØªÙ‡ د هیواد د یو شمیر نورو Ù
„وړپوړو سیاسی ملی او علمی شخصیتونو سره یو ÚØ§ÛŒ د څرخی پله په پولیگون Ú©ÚšÛŒ د خلق د دموکراتیک گوند د مزدورو Ù
‚صابانو په لاسونو په ډیره ناÚوانمردانه توگه شهیدان کړاي شول او دغسی د هیواد د مور غیږ د داسی ویاړمنو زام
نو له شتون څخه تشه شوه .
د داسی شخصیتونو شهادت هیواد او ملت ته یوه نه جبرانیدونکی ضایعه وه اروا دی
ښاده او په ÙØ±Ø¯ÙˆØ³ جنت Ú©ÛŒ ÚØ§ÛŒ اوسه او د قاتلانو مخ به یي Ù„Ú©Ù‡ په دنیا Ú©ÛŒ Ú†ÛŒ تور شو په اخرت Ú©ÛŒ به هم تور ÙˆÛŒ .