ښاغلی انجنير Ù…ØÙ…د انعام واک د Ù…ØÙ…د اجان زوی د ١٣٣٣ لمريز کال د Ù„ÙŠÙ†Ø¯Û ( ١٩٥٤ ډسمبر ) په مياشت Ú©ÚšÙŠ د ننګرهار ولايت د سره رود په ولسوالي Ú©ÙŠ زÛÚ–ÛØ¯Ù„ÛŒ دی
ښاغلی انجنير Ù…ØÙ…د انعام واک د Ù…ØÙ…د اجان زوی د ١٣٣٣ لمريز کال د Ù„ÙŠÙ†Ø¯Û ( ١٩٥٤ ډسمبر ) په مياشت Ú©ÚšÙŠ د ننګرهار ولايت د سره رود په ولسوالي Ú©ÙŠ زÛÚ–ÛØ¯Ù„ÛŒ دی .
ښاغلی واک په ١٩٨٢ زÛږديز کال دپاکستان هيواد ته مهاجر شو .
زده کړي :
د ١٩٦١ څخه تر ١٩٧٢ زÛږديز کال پوري ÙŠÛ Ù„ÙˆÙ…Ú“Ù†Û Ø²Ø¯Ù‡ Ú©Ú“ÙŠ Ø¯Ù„ÙŠØ³Û ØªØ± Ú©Ú†ÙŠ بشپړي Ú©Ú“ÙŠ دي .
( ١٩٧٣ – ١٩٧٧ ز ) د کابل پوهنتون دطبيعي علومو د پوهنÚÙŠ دÚÙ…Ú©ÙŠ Ù¾Ûژندني د ليسانس دوره .
( ١٩٧٧ – ١٩٧٧ ز ) شپږ مياشتنی عسکري خدمت ( تعليمي غنډ – ننګرهار )
( ١٩٨٧ – ١٩٨٨ ز ) دکمپيوټر زده Ú©Ú“Ù‡ Ù¾Ûښور
( Ù¢Ù Ù Ù¢ – Ù¢Ù Ù Ù¤ ز) د ناروÛÚ˜ÙŠ ژبي زده Ú©Ú“Ù‡ ØŒ داوسلو پوهنتون د تاريخ اوÙلسÙÛ Ø¯ پوهنÚÙŠ د ناروÛÚ˜ÙŠ ژبي کورس – اوسلو .
Ù¢Ù Ù Ù£ ز کال دانګريزي ژبي ازموينه د لورنسکوګ عالي Ù„ÛØ³Ù‡ - Ù†Ø§Ø±ÙˆÛ .
Ù¢Ù Ù Ù¤ ز کال د اوسلو پوهنتون د ټولنيزي انسان Ù¾Ûژندني Social Anthropology د څانګي Ù…ØØµÙ„ .
علمي او Ú…Ûړنيز کارونه :
( په ټولنيز ه اوسياسي برخه کي )
په Ø®ØªÙŠÚ Ù†ÙˆØ±Ø³ØªØ§Ù† Ú©ÙŠ د اپيني نشه يانو Ø³Ø±ÙˆÛ ØŒ واک ÙÙˆÙ†Ú‰ÛØ´Ù† ØŒ ( د ORA International چاپ ١٩٩٨ Ù¾Ûښور ) .
١٩٩٤ زÛږديز کال د ننګرهار ولايت د سره رود په ÙˆÙ„Ø³ÙˆØ§Ù„Û Ú©ÙŠ د اپينو د توليد د کموالي Ø³Ø±ÙˆÛ ( واک ÙÙˆÙ†Ú‰ÛØ´Ù† ØŒ ننګرهار )
١٩٩٤ زÛږديز کال په ننګرهار اولغمان Ú©ÙŠ د اپيني نشه يانو Ø³Ø±ÙˆÛ ( واک ÙÙˆÙ†Ú‰ÛØ´Ù†)
١٩٩٥ زÛږديز کال ( اسلامي بنسټ پالنه ) ناچاپ Ú…Ûړنه .
( ١٩٩٦ – ١٩٩٨ ز ) ( پښتونولي اواسلام) يوه ناچاپ Ú…Ûړنه .
کار او تجربه :
په Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† اوپاکستان Ú©ÙŠ :
( ١٩٧٨ – ١٩٨٢ ز ) Ø¯Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† د کانو او صنايعو د وزارت جيولوجيست .
( ١٩٨٨ – ١٩٨٩ ز ) له Ø§ÙØºØ§Ù† کډوالو سره د ډنمارک د Ú©Ù…ÛÙ¼Û ( DACAAR) داوبو لګولو د څانګي مسلکي ساØÙˆÙŠ Ú©Ø§Ø±Ú©ÙˆÙˆÙ†Ú©ÛŒ .
( ١٩٨٨ – ١٩٩٣ ز ) په Ù¾Ûښور Ú©ÙŠ د ( Ø§ÙØºØ§Ù† ملت ) Ø¯Ø¬Ø±ÙŠØ¯Û Ù…Ø³ÙˆÙ„ مدير .
( ١٩٩٨ – ١٩٩٠ز ) Ø¯Ø§ÙØºØ§Ù† نادولتي Ù…ÙˆØ³Ø³Û ( AAA ) دبياودانولو د برخي مسول .
١٩٩٠زÛږديز کال Ø¯Ø§ÙØºØ§Ù† نادولتي Ù…ÙˆØ³Ø³Û ( AAA) مشر .
( ١٩٩١ – ١٩٩٦ ز ) د Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† له پاره د واک ÙÙˆÙ†Ú‰ÛØ´Ù† ( د Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† قومي جوړښت The Ethnic Composition of Afghanistan ) د شپږ کلني Ù¾Ø±ÙˆÚ˜Û Ù…Ø´Ø± .
( ١٩٩٤ – ١٩٩٧ ز ) د Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† د بيا ودانولو Ø¯Ø§ÙØºØ§Ù† غير دولتي Ù…ÙˆØ³Ø³Û ARDP له پاره د ملګرو ملتونو د انکشاÙÙŠ پروګرام UNDP/ OPS سره د خوست په ولايت Ú©ÙŠ داوبو لګولو د ÙŠÙˆÛ Ù¾Ø±ÙˆÚ˜Û Ø¯ تړون لاسليک کوونکی اومشر .
( ١٩٩٠– ١٩٩٤ ز ) د ARDP مشر او بنسټ اÛښودونکی .
( ١٠٩٤ – ١٩٩٥ ز ) د Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† له پاره د واک ÙÙˆÙ†Ú‰ÛØ´Ù† د خپرونکي اورګان ( مخدرات The Drugs ) Ù…ÙŠØ§Ø´ØªÙ†Û Ø¬Ø±ÙŠØ¯Û Ù…Ø³ÙˆÙ„ مدير .
١٩٩٩ زÛږديز کال _ د Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† له پاره دواک ÙÙˆÙ†Ú‰ÛØ´Ù† د ( طالبان Ú…ÙˆÚ© دي Who are the Taliban ) د Ø³Ø±ÙˆÛ Ø§Ùˆ Ú…Ûړني د Ù¾Ø±ÙˆÚ˜Û Ù…Ø´Ø± .
١٩٩٩ ز - Ø¯Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† له پاره دواک ÙÙˆÙ†Ú‰ÛØ´Ù† د( Ø§ÙØºØ§Ù† نظرياتو د Ø³Ø±ÙˆÛ Afghan Opinion survey ) Ø¯Ù¾Ø±ÙˆÚ˜Û Ù…Ø´Ø± .
په ايران کي :
( ١٩٨٣ – ١٩٨٦ ز ) دايران د بوشهر اواصÙهان په ولايتونو Ú©ÙŠ دايران دبيا رغوني د وزارت د کانونو اواوبو د Ú©Ù…Ûټو انجنير .
په Ù†Ø§Ø±ÙˆÛ Ú©ÙŠ :
( ١٩٨٨ – تر اوسه (Ù¢Ù Ù Ù¥ ) ز کال ) د Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† له پاره دواک ÙÙˆÙ†Ú‰ÛØ´Ù† بنسټ اÛښودونکی او مشر .
( سپټمبر Ù¢Ù Ù Ù¢ – جولای Ù¢Ù Ù Ù¤ ز ) د Ù†Ø§Ø±ÙˆÛ Ø¯ اکه شوس په ايالت Ú©ÙŠ د Ø§ÙØºØ§Ù† ماشومانو له پاره د Ù…ÙˆØ±Ù†Û Ú˜Ø¨ÙŠ ( پښتو ) ښوونکی .
چاپ شوي اثار :
ټولنيز اوسياسي اثار :
Ù¡ _ Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† : اسلامي بنسټپالنه Ø§ÙˆØ§ÙØºØ§Ù†ÙŠ Ù†Ø§Ø³ÙŠÙˆÙ†Ø§Ù„ÙŠØ²Ù… - په انګريزي ژبه ( Ù¾Ûښور ١٩٩٩ )
Ù¢ _ Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† درÛيم قوت - په پښتوژبه ( Ù¾Ûښور ١٩٩٩ )
Ù£ _ د Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† قومي جوړښت - Ø¯Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† له پاره د واک ÙÙˆÙ†Ú‰ÛØ´Ù† د شپږ کلني Ù¾Ø±ÙˆÚ˜Û Ø±Ø§Ù¾ÙˆØ± ØŒ دساپي دپښتوڅÛړنو اوپراختيا د مرکز چاپ ( ١٩٩٨ Ù¾Ûښور )
Ù¤ _ د Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† قومي جوړښت – په انګريزي ژبه د KOR چاپ ( Ù¾Ûښور ١٩٩٩ )
Ù¥ _ Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† : Ùډرالي سيسټم؟ - په پښتوژبه د چاپ ( Ù¾Ûښور ١٩٩٩ )
شعرونه
Ù¦ _ د شومه دم Ø§Ù†Ú«Ø§Ø²Û - پښتوشعري ټولګه ( Ù¾Ûښور ١٩٩٣ )
دشعر په برخه Ú©ÙŠ د ( مور ) Ø¯Ø¬Ø§ÙŠØ²Û Ú«Ù¼ÙˆÙ†Ú©ÛŒ ( ١٩٧٥ زÛږديز کال - کابل )
Û· _ د ( بوشهر دکانونو Ù¾Ûژندنه ) ØŒ جنوبي ايران په ÙØ§Ø±Ø³ÙŠ Ú˜Ø¨Ù‡ ( ايران ١٩٨٥ )
Ù¨ _ په مرکزي ايران Ú©ÙŠ دغير Ùلزي منرالونو لومړنی راپور – ÙØ§Ø±Ø³ÙŠ Ú˜Ø¨Ù‡ ( ايران ١٩٨٦ )
Ù…Ù‚Ø§Ù„Û :
په کلتوري ØŒ ټولنيزو اوسياسي برخو Ú©ÙŠ ديو Ø´Ù…ÛØ± مقالو ليکونکی .
سيمينارونه :
ښاغلي واک ØµØ§ØØ¨ د ( ١٩٨٣څخه تر Ù¢Ù Ù Ù¥ ) کال پوري په هيواد Ú©ÙŠ دننه او بهر په يو Ø´Ù…ÛØ± علمي سيمينارونو Ú©ÙŠ د ګډون تر Ú…Ù†Ú« په Ù†Ø§Ø±ÙˆÛ Ú©ÙŠ د دوو علمي سيمينارونو جوړونکی دی :
Ù¡ _ په Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† Ú©ÙŠ دسولي او Ø¯Ù…ÙˆÚ©Ø±Ø§Ø³Û Ù„Ø±Ù„ÙŠØ¯ ( د Ù¢Ù Ù Ù£ زÛږديز کال د سپټمبر اتمه Ù†ÛÙ¼Û€ - Ù†Ø§Ø±ÙˆÛ )
Ù¢ _ دنوميالي نارويژي Ø®ØªÙŠÚ Ù¾ÙˆÙ‡ اوپښتو ژبپوهاند ( ګيورګ مارګن Ø³Ù¼ÛØ±Ù† ) سيمينار د Ù¢Ù Ù Ù¤ کال د Ù…ÛŒ دمياشتي پر اته ويشتمه .
Û³ - ( په Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† Ú©ÙŠ دملت جوړوني د لرليد ) د Û²Û°Û°Ûµ کال د نومبر پر اتلسمه Ù†Ûټه د Ù†Ø§Ø±ÙˆÛ Ø¯ ليلستروم په ښار Ú©ÙŠ جوړ شو .
د شعر يوه بÛÙ„Ú«Ù‡ ÙŠÛ :
تلمه
څومره Ú†ÙŠ تلم نه Ø±Ø³ÛØ¯Ù…Ù‡ تلمه
خو بيرته نه Ø±Ø§Ø³ØªÙ†ÛØ¯Ù…Ù‡ تلمه
زه په وسله د Ù…ØØ¨Øª سمبال وم
له هر اجله ØªÛØ±Ûدمه تلمه
راپسي ژوند ÙˆÚ©Ú“Ù„Û Ú©Ú“ÙŠÚ©ÙŠ Ú‰ÛØ±ÙŠ
په مرګ هم نه Ø§ÙŠØ³Ø§Ø±ÛØ¯Ù…Ù‡ تلمه
زه شومه اوښکه چي باړخو به ښکل کړم
خو په ګرÛوان Ø±Ø§Ú…Ú…ÛØ¯Ù…Ù‡ تلمه
هسي به ورک د وخت Ù¾Ûچومو Ú©ÙŠ شوم
Ù„Ú©Ù‡ د لمر پنا Ú©ÛØ¯Ù…Ù‡ تلمه
په لاس رانغله مرغلره هدÙ
Ú©Ù‡ په خولو Ú©ÙŠ Ú‰ÙˆØ¨ÛØ¯Ù…Ù‡ تلمه
تنده زما وه د وصال د اوبو
په ثرابو نه ØºÙˆÙ„ÛØ¯Ù…Ù‡ تلمه
Ø´Ù¾Û Ø®Ùˆ په تلو راتلو Ø´ÙˆÛ Ø³ØªÚ“ÙŠ Ú‰ÛØ±ÙŠ
زه په شانه راګرÚÛØ¯Ù…Ù‡ تلمه
د غربت ټکنده غرمو دښتو کي
د Ø´Ú«ÙŠ Ú«Ù„ وم ØŒ ÚÙ„ÛØ¯Ù…Ù‡ تلمه
زه له خزانه Ù…Ø§Ú¼ÛØ¬Ù† نه ومه
Ú†ÙŠ په سپرلي Ú©ÙŠ Ø±Ú˜ÛØ¯Ù…Ù‡ تلمه
ډک له همته و تيندک د ميني
په مخ Ù„ÙˆÛØ¯Ù…Ù‡ Ù¾Ø§Ú…ÛØ¯Ù…Ù‡ تلمه
کله به ورک ، کله به وړاندي وروسته
Ù„Ú©Ù‡ د سيوري ګرÚÛØ¯Ù…Ù‡ تلمه
په هر قدم کي و لاښونه پراته
له Ø§ØØªØ±Ø§Ù…Ù‡ ÙˆØ¯Ø±ÛØ¯Ù…Ù‡ تلمه
په ØÙ‚يقت Ú©ÙŠ مي عدم شته نه Ùˆ
ظاهر لوګی وم ÙˆØ±Ú©ÛØ¯Ù…Ù‡ تلمه
وم Ù„Ú©Ù‡ غشی د Ø¬ÙØ§ د نظر
د يار له سترګو بÛÙ„ÛØ¯Ù…Ù‡ تلمه
کله Ø¬ÙØ§ Ú©ÙŠ هم ÙˆÙØ§ ښکاره شي
زه په ژړا Ú©ÙŠ Ø®Ù†Ø¯ÛØ¯Ù…Ù‡ تلمه
ارماني لاړم Ù¾ÚšÙ‡ Ù†Ûولی نه شوم
Ú©Ù‡ له Ø§ÙØ³ÙˆØ³Ù‡ Ø§ÛØ´Ûدمه تلمه
تلمه د يار له Ú©ÙˆÚ…Û ØªÛښته Ú©ÙŠ وم
خو ورته Ù„Ø§Ù†Ú˜Ø¯Û Ú©ÛØ¯Ù…Ù‡ تلمه
مينه ښکاره مي تر Ø§Ø®ÛØ±Ù‡ نه Ú©Ú“Ù‡
دا زه ساده خو Ø´Ø±Ù…ÛØ¯Ù…Ù‡ تلمه
Ø§ÙØ³ÙˆØ³ Ú†ÙŠ پروت Ùˆ خنډ د عقل Ù…Ù†Ú Ú©ÙŠ
نه Ú†ÙŠ رقيب نه Ú‰Ø§Ø±ÛØ¯Ù…Ù‡ تلمه
راسره مل د بل شي غم نه و هيڅ
بس زه په مينه Ù„ÙˆØ¨ÛØ¯Ù…Ù‡ تلمه
هسي کاذب هجرت ونه کړ ( انعام )
وطن ليلا نه Ø¬Ø§Ø±ÛØ¯Ù…Ù‡ تلمه
۱۹ زمری ۱۳۶۵
بندر بوشهر – ايران