Ø¹Ø¨Ø¯Ø§Ù„Ø§ØØ¯ پيغام
ګوره دÙقير كچكول كي تاج دسكندرپروت دي
زه يم دسخيانودشومانوګدانه يم
غني خان غني دپښتوشعر دبغاوت هغه سپيڅلي شا هنشاه اوميړني اتل دي Ú†ÙŠ تل يي دØÙ‚ اوعدالت چيغه جګه ÙƒÚ“ÙŠ اودظلم په وړاندي يي دسپيڅلي بغاوت جنډه اوچته ساتلي ده
دغني بغاوت رندانه بغاوت دي ،ددي بغاوت ژبه ډيره رنګينه ،خوږه اودÙلسÙÙŠ ژورتيا نه ډكه ده
زه يي په غروردرنه دميني په نوم غواړمه
زه ملنګ بي نيازه ستا دوير واويلانه يم
دغني بغاوت يورنګين انقلاب دي ،هغه د مردان مارچ په ØÙˆØ§Ù„Ù‡ خپل بابا پاچاخان داسي ستايي :
راشه اي Ø®ÙˆØ´ØØ§Ù„ بابا اي خالده وګوره
پاڅه علي مرتضي داتماشه ووينه
جنګ له دي منصورروان
توپ اونه تÙÙ†Ú« لري
نه دتوروپړق لري
نه دزغروشرنګ لري
زورددښمن نه ويني داسي ليوني روان
داراورسن نه ويني دغه دمستانوخان
دادپښتنوملنګ څه بادشاهي رنګ لري
جنګ له دي منصورروان
توپ اونه تÙÙ†Ú« لري
تاج يي دازغوپه سر مست لكه مجنون روان
نوم دپښتنوګټي زوي دي دپښتون روان
نر،دادنرانوخان څه غيرت اوننګ لري
جنګ ته دي منصورروان
توپ اونه تÙÙ†Ú« لري
منصوردغني دسپيڅلي بغاوت قهرمان دي دغني دبغاوت په سر دمنصوردغرور اوسرور تاجونه ايښودل شوي دي ،غني ، دازادي دلاري شهيد ته دمنصوردبچي خطاب كوي اوداسي وايي :
اي شهيده ،اي عاشقه ،اي بچيه دمنصور
په خنداجانان له لاړي ،ډوب درياب كي شوي دنور
نادان درپسي ژړاي ،ماشومان درته مجنون وي
ليوني درته پسخيږي ،اي ايري دكوه طور
ننګياليه سر دي وركړديارخپوكي دي لوګي كه
اوس يي ګوره مسكي سترګي ښكلي ډكي دغرور
ماراوړي تاله نه دي دسروګلواميلونه
دجنت بلبلان څه كي ددنيا دباغ ګلونه
***
تاكړي خپلي سترګي خاوري چي زماشي پري روښانه
تاقصه زما ددرد بره يوړه تراسمانه
ستا دويني څاڅكي څاڅكي چي تاتوي كړه دارمانه
ماته سري ډيوي بليږي په كوڅه كښي دجانان
ددنيا تاجونه ÚØ§Ø±Ø´Ù‡ ستا دبخته ستا دشانه
دليلا په زنګون پروت يي دمجنون څيري ګريوانه
ماراوړي تاله نه دي درامبيلواميلونه
دجنت بلبلان څه كي ددنيا دباغ ګلونه
منصوردغني دارادت وياړلي څلي دي ،دمنصورپه هكله غني داسي وايي :
منصوريوليوني و، دمعشوق اداب يي هيركړه
منصوريوليوني و،دمستي شراب يي ډيركړه
وي مستي دازما،نه ده دجانان دسترګونوردي
زما دخولي خبري هم تورات اوهم زبوردي
***
دارنګ زما دسترګونه دي رنګ دي دجانان
داشرنګ زما سينه كي دپښوشرنګ دي دجانان
منصورچيرته ليدلي دمخ نور، و دجانان
دامست چي پري منصورشوداسرور،ودجانان
***
وي Ø¯ØØ³Ù† ارماني نه يم زه Ø¯ØØ³Ù† سمندريم
زه مست ليوني نه يم ،زه مستي Ø¯Ø¨ØØ±Ø¨Ø±ÙŠÙ…
دارنګ زما دسترګونه دي رنګ دي دجانان
داشرنګ زماسينه كي دپښوشرنګ دي دجانان
***
عالمه راشي واوري چي زه نور اوزه رڼايم
زه Ú«Ù„ يم زه بلبل يم ،زه وصال زه Ù…ØØ¨ÙˆØ¨Ø§ÙŠÙ…
منصورخوپخواډوب شو،داتش نوردي دجانان
دانه دي منصورنه دي داسروردي دجانان
***
خبرپري ملايان شو،وي Ù…Ù†ØµÙˆØ±ÚØ§Ù† ته الله وايي
Ø¯Ø§ÙƒÙØ±Ø¯Ø§ØºØ±ÙˆØ±Ú†Ù‡ يي هرچاته برملاوايي
وي ÙƒØ§ÙØ±Ø¯ÙŠ Ø´ÙŠ سنګساردي Ú†Ù‡ پليت نشي جهان
بادشاه دليونويي زولنوكښي كه روان
***
منصوروي خلقه واوري چي زه نوراوزه رڼايم
زه Ú«Ù„ يم زه بلبل يم ،زه وصال زه Ù…ØØ¨ÙˆØ¨Ø§ÙŠÙ…
منصورخوپخواډوب شوداتش نوردي دجانان
دانه دي منصورنه دي داسروردي دجانان
دغني شعر له ميني ،بغاوت ،مستي اوÙلسÙÙŠ ژورتيا سره ملګري دي ،له همدي امله غني دÙلسÙÙŠ شاعر په نوم شهرت موندلي
څنګه څنګه په يوګوټ كي داجهان اواسمان واچوم
دشبنم څاڅكوكښي څنګه دسيندونودوران واچوم
بل ÚØ§ÙŠ Ø¯Ø§Ø³ÙŠ وايي :
چاته يي ښايست وركړوغمګين
چاته يي غم وركړوښايسته
زه يي مست اوهم هوښياركړم
هم يي په تخت كړم هم په تخته
غني خپل رب ته داسي وايي :
اي په ښايست مينه جوړونكي دګلاب ربه !
ستاښكلي دنيا شوه دڅاروي اودقصاب ربه
***
تاچي Ø¯Ú†Ø§ØØ³Ù† له دخپلوسترګونوروركړ
تاچي دخپل ÚØ§Ù†Ù‡ چاله مينه اوسروروركړ
هغه Ù…ØØ¨ÙˆØ¨Ù‡ ستا آدم نه دي آدم خوردي
آښيسته ګلاب ستا ګلاب نه دي اوردي اوردي
هغه ستا دلاس ګل پروت په وينوكي سمسوردي
ستاخليÙÙ‡ ربه !آدم نه دي آدم خوردي
***
تاچي چاله جوړه ÙƒÚ“Ù‡ Ø¯ØØ³Ù† اوګلز ا ر قصه
وركړه مشغولاله دي دميني اودلد ا ر قصه
تاچي چاله ستوري اوسپوږمي اوماښام جوړكړلو
تاچي چاله مينه ومستي اوخرام جوړكړلو
سترګي يي دي پټي هغه نن دزهروپيني څښي
ستا په نامه ربه !نن سړي دسړوويني څښي
دكربلا ستره اولازواله ØÙ…اسه هغه رنګين درددي Ú†ÙŠ دغني دبغاوت رنګ يي نورهم رنګين ÙƒÚ“ÙŠ غني دغي ØÙ…اسي ته داسي يوشعرويلي Ú†ÙŠ دپښتودشعرپه ØÙ…اسي Úمكه بل داسي يو شهكار چيرته نه دي ليدل شوي داشعريوه مرثيه ده Ú†ÙŠ زه يي Úيني برخي ستا سو ØØ¶ÙˆØ±ØªÙ‡ وړاندي كوم :
داقيامت دي كه معراج دي اوكه ÙˆØ±Ú Ø¯ÙƒØ±Ø¨Ù„Ø§ØŸ
دي داشګوكي سري ويني كه ګلونه دلالا ؟
يوخمارزهروكي ګډدي تري نه ډكه ده پيالا
څه په جوش ورته روان دي دمينوسربالا
***
نن باچا دعاشقانودرروان دي اي جانانه
شان دميني درته ښايي ،توان ددي خاوري بي توانه
ټول جهان تياره ÙƒÚšÙŠ رپي ،يوبڅري ÚÙŠ روښانه
ګوره سترګي يي Úليږي ،په Ú…Ù‡ نوي نورمستانه
ستامنصورورته پسخيږي ،ستاعيسي ورته ØÙŠØ±Ø§Ù†Ù‡
دادده د دردلمبي دي ،كه دنورستوري روښانه
يوګلاب ÚØ§Ù† له روان دي،تك تورسوي بيابان ÙƒÚšÙŠ
يوه سپينه شمع خاندي ،ديوقهرپه توپان كښي
***
بره مه ګوره ØØ³ÙŠÙ†Ù‡ !نن ستاخداي دي ستا جانان
نه مددكي نه پره كي ستا دي وخت Ø¯Ø§Ù…ØªØØ§Ù†
ستا اختياراوتقدير يوشوپه دي ÙˆØ±Ú Ù¾Ù‡ دي مكان
ستا دميني مستي ګوري ،زوردي ګوري دايمان
اي دسروګلابوڅانګي ،نن ماښام دي نن خزان
Ø¯Ø§ÙƒØ§ÙØ±ÙŠ Ø´Ú«ÙŠ تږي ،ستا دوينودارمان
ÚÙ‡ ورÚÙ‡ زماجانانه ،ساقي لري ميخانه ÙƒÚ“Ù‡
دسوراوراوسورخمارنه ،تالئ ډكه پيمانه كړه
***
ګوره ګوره پاكه ربه ،عجيبه ميدان دجنګ دي
يوخواه زورتوري صÙونه ،بل خواه تش Ø¯ØØ³ÙŠÙ† ننګ دي
يوخواه Ø²ÙˆØ±ØŒØºØ±ÙˆØ±Ø§ÙˆØØ±Øµ ،قت په قت اوڅنګ په Ú…Ù†Ú« دي
بل خواه يومين ايمان دي ،مستانه اوپه غورÚÙ†Ú« دي
ربه اوګوره ÙØ±Ø¹ÙˆÙ† نن بيا موسي سره په جنګ دي
عجيبه شين زمري دي ،هم باچادي هم ملنګ دي
يوخواه سترګي دي دكاڼو،هرضميرخوړلي زنګ دي
بل خواه وړوكي خوارټولي دي ،مري دتندي په ساه تنګ دي
دهريونظركي ګوره ،نرتوب څه چي ليونتوب دي
دآدم دشان قصه ده ،كلك يقين دسړيتوب دي
***
سترګي تږي خوږيواÚÙŠ ØØ³ÙŠÙ† وكتل اسمان ته
وو،علي مسكي ولاړ،يي كتل ښكته ميدان ته
وي اي ØØ³ÙŠÙ†Ù‡! زموږ وينه تل ده خداي ته بهيدلي
ستا نيكه اوبابا دواړوڅوڅوÚله بيولي
اوربس اوردي اي بچيه ،چي پاكيږي پي Ùولاد
دشهيد وينه مستيږي ،تل په توره دجلاد
ټول جهان تياروكي ګيرو،خپل غيرت ايمان يي هيرو
چي بنده دبل بنده شي ،ډيرنسلونه كړي برباد
***
سردي وركه لكه نر،شير بچي دشير ببر
نه دښايست دي څوك ثاني شته نه دتوري برابر
اي بادشاه دشهيدانو،نره خانه دنرانو
ستامرګ هغه يادتازه كړچي هيركړي هرانسان و
ستا دژونداومرګ ټول ،ماته اوښوكربلاكښي
څه رنګين سروردي واچو لااله الاالله كښي
***
مينه دغني دعقيدي په Ù…ØØ±Ø§Ø¨ كي ديوه Úليدونكي مشآل په توګه تل پاتي ÚØ§ÙŠ Ù„Ø±ÙŠ غني دميني ليوني ملنګ دي ،هغه ميني ته درسيدولپاره دسپيڅلي بغاوت منصوري لاره غوره ÙƒÚ“ÙŠ ،غني دخپل جانان په سترګوكي داسي ښكلي جهانونه ګوري Ú†ÙŠ دادنيا ورته هيڅ ښكاري
سترګودجانان كي زما ښكلي جهانونه دي
وادي خله دنيا زه وږي ستا ددنيا نه يم
سروراومستي هم دغني مينه ناكوهيلوته درسيدويوه بله رنګينه اورندانه لاره ده ،غني مستي Ø§ÙˆØØ³Ù† پرستي يوشان Ú«Ú¼ÙŠ ،دغني مستي دهغه رياضت اوعبادت دي ،غني دلازواله مستي په ناپايه درياب كي ÚØ§Ù† ډوبول له عبادت نه اوچت بولي لكه Ú†ÙŠ وايي
اي دليونيانونيكه !Ù„Ù…ÙˆÙ†Ú ÚšÙ‡ كه مستي ÚšÙ‡ ده
ØØ³Ù† جوړيدل ÚšÙ‡ دي كه ØØ³Ù† پرستي ÚšÙ‡ ده
دغني دميني درياب دنورد Ù¾Ù„ÙˆØ´ÙˆØ§ÙˆÙØ§Ù†ÙˆØ³ÙˆÙ†ÙˆØ±Ù†Ú«ÙŠÙ† اوناپايه درياب دي ،خوغني دغه مغرورليوني ،دخپل ټول غروراونرتوب سره Ú†ÙŠ ÚØ§Ù† دنرانونربولي ديوه ملنګ په څير دميني پښوته ټيټيږي اودخپل غروراونرتوب رڼي اوښكي دجانان په پښوكي تويوي اوخپل غروردميني په سجدوكي خاوري كوي
ولاړومه په اوركي ماوي اورزما قسمت
لمبي دقسمت نه وي ،وي لمبي زما دنيت
نه Ú«Ù„ نه دلربا منم ،نه ØØ³Ù† نه بهار
يوستا دسترګوخيال منم اوستا دشونډوست
نه بخت اونه كمال منم ،نه توره نه جلال
يوستا دخنداراج منم ،بي تاج بي سلطنت
نه چل اونه تدبيرمنم ،نه عقل نه تقدير
يوزيړ دسپرلي ګل منم ،ضامن دياردپت
دغني په پاكه سينه كي د يوه سپيڅلي مومن ، مقدس اوله ميني ډك زړه پروت دي
كعبه جوړه ابراهيم كړه زه جوړكړي يم الله
وايه څوك لوي شو،اوچت شو،وايه وايه اي ملا؟
بل ÚØ§ÙŠ Ø¯Ø§Ø³ÙŠ وايي :
راته ښكاري جوړي ناست په اسمان كي كيمياګردي
كله سره زركاندي خاوري كله خاوري زركوي
ديرګلونه يي راغونډكړل دجانان شونډي كړي جوړي
چي ددي ګلابوخاوري په كوم ګل بهركوي
دتقوازرشپي كړي جمع
دعشق يوساعت تري جوړكړي
څه په نازغني ته خاندي
چي دلبردلبركوي
دغني دشعرپه رنګينيوكي دخيام Ø§ÙˆÙ…Ù†ØµÙˆØ±Ø³Ø±ÙˆØ±Ø§ÙˆØºØ±ÙˆØ±ÚØ§Ù†Ú«Ú“ÙŠ ÚØ§ÙŠ Ù„Ø±ÙŠ داسروراو غرور هغه روښانه شمعي دي Ú†ÙŠ دغني دشعرګوټ ګوت يي روښانه او رڼا ÙƒÚ“ÙŠ دي
غني دخيام په هكله داسي وايي :
اي خيامه !ته تش غم يي ،تشه تيښته تل ÙØ±Ø§Ø±
ته دجام اوساقي ياريي ،يوخيشته رنګين انكار
عجيبه غوندي جنون يي ،نااميد اوبي قرار
ستا Ø§ØØ³Ø§Ø³ دنن بنده دي ،په يوښكلي Ø±Ù†Ú Ø¨ÙŠÙ…Ø§Ø±
***
ته لمبه يي دتلاش ودلټون اودارمان
زړه اوÙكردخزان ،ښكلي ژبه دبهار
Ø³Ø±Ø¯Ø¨ØØ± سري چپي وي ،ډوب يي ويښ كي وي قرار
ته كشتي دګلوډكه ،سرسري دكشتي لار
***
انسان پلاردي دسبا،هم بچي دي دپرون
داهم جام دي هم ساقي دي ،چي وصال اوڅه بيلتون
دايوسازدي چي روان دي ،دااوازدسروكمال ته
يودرنګ څاڅكي Ú†ÙŠ ÚØºÙ„ÙŠ ØŒÚØ§Ù† رسئ دبوډي ټال ته
***
داستا غم خوڅه غم نه دي ،چي ډوبيږي په يوجام كي
داميدسپوږمي دپټه ،تورولړودماښام كي
په دي مست ښكلي دماغ دي ،تورخپورشوي دمرګ جال دي
دساقي جمال پټ كړي ،ستا دزړه نه بل جمال دي
***
يوه مسته اوشيرينه ،عجيبه دغم نغمه يي
دسروزيړوګلوډكه ،يورنګينه مقبره يي
غني په ښكاره دخيام له اÙكارونه اغيزمن ښكاري لكه Ú†ÙŠ وايي :
جومات ته لار په ميخانه ګوره
په زيان كي سود دي شان جانانه ګوره
نيټه ده لنډه كارونه ډير دي
پوره به يي نكړي شي ÚØ§Ù† له بانه ګوره
يوبل ÚØ§ÙŠ Ø¯Ø§Ø³ÙŠ وايي :
يوتوره شپه دغم كښي يوبڅري درڼا
زرغون په ډيرانه كښي ښايسته بوټي دلالا
دويري تورÚÙ†Ú«Ù„ ÙƒÚšÙŠ يوه زركه په خند ا
يوڅاڅكي داميد دنااميدوپه دنيا
رنګين دبوډي ټال دتوروشګوپه ØµØØ±Ø§
مستي ده كه Úواني ده كه دلبردي كه الله
دغني ټولي منډي ،اوښكي ،چغي Ø§ÙˆÙØ±ÙŠØ§Ø¯ÙˆÙ†Ù‡ جانان ته رسيدل دي اوپه دي لاره كي سرښندل دي ،غني مينه ØÙ‚يقت Ú«Ú¼ÙŠ Ø§ÙˆØØ³Ù† دØÙ‚يقت سايه لكه Ú†ÙŠ وايي :
ستوري ته اسمان يوه ÙˆØ±Ú ÙˆÙˆÙŠ هلال
خداي ادم له مينه وركړه موږ له تش جمال
زه به په خنداوركړم داخپل ښايست دكمال
ماله كه يوڅاڅكي مينه راكړي څوك په سوال
مينه ØÙ‚يقت ØØ³Ù† سايه دØÙ‚يقت ده
ØØ³Ù† له زوال شته ،مينه نه لري زوال
غني دمنصورپه هكله داسي وايي :
خوش نصيبه خوش قسمته وي منصوره
خلقوجوړكه درله دارڅه مزيدار
ماراوړي دي زړګي كښي له ازله
هم منصورهم يي سروراوهم يي دار
وايه وايه د رندانو بابا وايه
دازموږ غوندي دوركو،كومه لار ؟
غني دميني اودرد يوÙلسÙÙŠ شاعردي دهغه خيال دهغه ارمان اودهغه Ø§ØØ³Ø§Ø³ اودرد د ليوني ÙلسÙÙŠ هغه رنګين سمندر دي Ú†ÙŠ هرڅوك دخپل عقل اوخيال په اندازه تري لپي ډكوي په لاندي شعركي دغني دخيالونوډيرښكلي تصويرونه راغلي دي
وا يه و ايه ملا جانه ! ژوند تپوس دي كه جواب
ژوند وصال دي كه جنون دي كه ارام كه اضطراب
ژوند امام دي كه Ú«Ù„ÙØ§Ù… دي كه ممبر دي كه Ù…ØØ±Ø§Ø¨
كه يومست غوندي جهان كښي رنګين خوب دي دسراب
كه لمØÙ‡ دنورګټل دي
ددي تورتاريك جهانه
ژوندتپوس دي كه جواب دي
وايه وايه ملاجانه !
Ú˜ÙˆÙ†Ø¯ÙØ±Ø¹ÙˆÙ† دي اوغروردي كه جنون دي اوسروردي
د نمرود دزرو تخت دي كه رنګين مرګ دمنصوردي
Ø¯Ø§ØØ³ÙŠÙ† موسكي موسكي دي كه يزيد مست په غروردي
دابهاردي ،كه ګلاب دي ،لږپټ شوي دخزانه
ژوندتپوس دي كه جواب دي ،وايه وايه ملاجانه !
ژونديومست دميوجام دي كه يومات دغم كچكول
ليوني مخ دخيام دي كه هوښيار مخ دبهلول
يورنګين باغ دګلونو كه داوردازغوشپول
كه يوتيښته Ø§ÙˆÙØ±Ø§Ø±Ø¯ÙŠ
تښتيدل دي له خپل ÚØ§Ù†Ù‡
ژوندتپوس دي كه جواب دي
وايه وايه ملاجانه !
دغني درنګينوخيالونوڅونموني په لاتدي ډول وړاندي كيږي:
هغه ده سپوږمي دونوڅوكوكښي مسكي شوله
پاڅيږه لاليه !اوس دباغ دګرÚيدودي وخت
مرګه صبروكړه لږڅه اورمي په وجودكي شته
ډيرمي دي سوÚلي اوس زما دسوÚيدودي وخت
***
كله مخ زه په قبله كړم كله كړم مخ وجانان ته
هيڅ په ÙØ±Ù‚ يي پوه نه شوم ربه !خيرمي ÙƒÚ“ÙŠ ايمان ته
هغه ÙˆØ±Ú Ú†ÙŠ خلق پيداشو،دخالق په تجلي شو
زه وم پروت مخمورمشكوره په سجده مخ دجانان ته
***
زه يم ناست ÚØ§Ù† له جانان يوتصوركي جوړومه
كله يي سترګي تورومه ،كله يي شونډي ښكلومه
مرګه ÚÙ‡ چيرته روكيږه زه لانه يمه وزګار
خم درنګ كي لاخمارشته زه تري لپي ډكومه
***
ربه داسي ليوني شوم په يوخيال باندي مين شوم
ÚÙ… ډوبيږم سمندركي په يولال باندي مين شوم
ربه !داڅنګه مستي ده چي جانان مي په كښي ورك كړ
كه په مخ دياردسترګوپه دلال باندي مين شوم
داشعردغني خان ډير مشهوراورنګين شعردي Ú†ÙŠ دادي تاسوته يي ددي Ø¨ØØ« په وروستي برخه كي وړاندي كوم :
دسيند دسپينوشګونه مي جوړكړلومØÙ„
دي ټول خرګي جهان ورته ØÙŠØ±Ø§Ù† ØÙŠØ±Ø§Ù† كتل
***
قالين مي په كي خوركړودسروپاڼودګلاب
اوچت يي ديوالونه ووسازونودرباب
بيا رنګ مي ورله وركړودخوبونودشباب
هرګل مي ورله راوسته ماليارمي كه بلبل
دي ټول خرګي جهان ورته ØÙŠØ±Ø§Ù† ØÙŠØ±Ø§Ù† كتل
***
نرګس مي په غيږراوړهم ميلمه مي كړ رامبيل
دڅانګودشبنم نه مي ښايسته جوړكړاميل
نسيم په خنداراوړل زيړګلونه دچامبيل
شراب مي ورله وركړل بيا داوښكودبلبل
دي ټول خرګي جهان ورته ØÙŠØ±Ø§Ù† ØÙŠØ±Ø§Ù† كتل
***
يوازي زه بادشاه ومه په سرمي تاج دغم
په خواكښي مي دلبره وه مسكي سترګي پرنم
په غاړه يي اميل ښايسته دڅاڅكودشبنم
ماشومه نازنينه پاكه ښكلي لكه ګل
دي ټول خرګي جهان ورته ØÙŠØ±Ø§Ù† ØÙŠØ±Ø§Ù† كتل
په مينه اوسپيڅلتيا