اروا ښادډاکټر اسدالله بها

د Ø¨ÛÙ†ÙˆØ§ ويبپاڼي خپرنيزه څانګه په اتريش Ú©ÙŠ د ښاغلي ډاکټر بسم الله امير څخه مننه کوي Ú†ÙŠ د خدای بخښلي ډاکټر اسدالله بها د ژوندليک په برابرولو او راليږلو Ú©ÙŠ يې له موږ سره همکارې ÙˆÚ©Ú“Ù‡ .

ډاکټر اسدالله بها د بهاول خان زوی او د ۱۹۴۹میلادي کال دډسمبرپه ۱۹د وردګو د یوسف خیلو په کلي Ú©ÙŠ Ø²ÛŒÚ–یدلی دی او په وردګو Ú©ÙŠ بیا میر خیل دی .

خدای بخښلي بها Ø®Ù¾Ù„Ù‡ لومړنۍزده Ú©Ú“Ù‡ ددیني علومو په برخه Ú©ÙŠ په خپله سیمه Ú©ÙŠ سرته رسولې او د منځنۍ زده Ú©Ú“ÙŠ له پاره کابل ته ولاړ او هلته د رحمان بابا په لیسه Ú©ÙŠ د شمول د موفقانه ازمویني وروسته ،په کال ۱۹۵۹په دغه لیسه Ú©ÙŠ داخل شو او خپل منځني تحصیلات یې په کال ۱۹۶۵په بریالیتوب سر ته ورسول  .

د لیسې له فراغته وروسته د کابل پوهنتون  د ادبیاتو په پوهنځی Ú©ÙŠ شامل شو،خو Ù„Ú–Ù‡ موده وروسته یې سکالرشپ واخیست او اسټریا ته Ù„اړ .

هلته ÛŒÛ په کال ۱۹۶۵پوهنتون ته د تیارۍ له  پاره په مقدماتي درسونو پیل ÙˆÚ©Ú“ او له بریالیتوب وروسته به کال ۱۹۶۷کال Ú©ÛŒ د ښووني اوروزني په څانګه Ú©ÙŠ په پوهنتون Ú©ÙŠ شامل شواو په ۱۹۷۸کال Ú©ÙŠ یې خپل عالي تحصیلات په بري سر ته ورسول،د ښووني اوروزني په برخه Ú©ÙŠ یې ډاکټري واخیسته .

کار او ماموریت :

له Û±Û¹Û·Û¹ تر Û±Û¹Û¸Û° پوري یې د اسټریا کنټرول بانک  ــ د مخ پر وده هیوادونو د اسنادوپه برخه Ú©ÙŠ کارکاوه .

په کال Û±Û¹Û¸Û°Ú©ÙŠ یې دډاکټرۍ له عالي تحصیل  نه پرته ØŒ د بین المللی څیړنوپه  برخه Ú©ÙŠ ډپلوم واخیست .

د ۱۹۸۱تر ۱۹۸۶د اسټریا د ښووني اوروزني بیبلیګرافي په برخه کي کار کاوه . د ۱۹۸۲تر۱۹۹۸پوري د ویانا له سندر غاړو هلکانو یا(وینر سینګر کنابن)سره د ښووني اوروزني په برخه کي د سلاکار په توګه دنده تر سره کوله

له۱۹۸۹راهیسي د ویانا په بو هنتون Ú©ÙŠ د ښووني او روزني تدریس  Ø¯ علومو په انستیتوت Ú©ÙŠ تدریس کاوه .

د ۱۹۹۸را په دیخوا یې په لیسه کي درس ورکاوه .

آستاد بها د مخ پر وده هیوادو او په تیره بیا د سیاسي اوروزنیز سیستم سلا کار او صاحب نظر پیژندل کیده .

ډاکټر بها د ۱۹۹۹میلا دي  Ø±Ø§ په دیخوا ( دافغانستان دبیا ودانولو مرستی ټولني) مشر پاتي شوی دی او دده لیاقت او فعالیت  Ù„Ù‡ امله د ټولني او (افغان ولس) مجلې په کار Ú©ÙŠ وقفه نه ده راغلې . د ټولني د مشر تابه جرګه او نور غړی به د هیواد ددغه صادق زوی خدمتونه هیر نه Ú©Ú“ÙŠ .

مرحوم ډاکټر بها یو زیات شمیر خپروني لري چي دلته یز دیو څویادونه کوو:

ـــ په مخ پر وده هیوادو Ú©ÙŠ د لویانو زده Ú©Ú“Ù‡ او سواد  .

ـــ بیسوادي په دریمه نړۍ کي .

ــ لوست او لیک او د ټولني په دیموکراسۍ کي دهغو برخه .

ــ د جنوب له خوا غږ ــ د پرمختګ الفباــ بیسوادي په دریمه نړۍ کي .

ــ به مخ پر وده هیوادو د مغزو فرار پر ضد .

ــ د ویانا سندر غاړي هلکان ،ددوی دښووني او روزني چاپیریال .

ــ د ژوند د امکاناتو نه د ګټي اخیستوله پاره روزنه .

ــ به مخ پر وده هیوادو کي د ښځو د سرنوشت ټاکني حق .

ــ دننه په استریا Ú©ÙŠ او له اسټریا نه بهر  ورځپاڼو او مجلو Ú©ÙŠ بېلا بیلې مقالې .

له چپې خوا:

ښاغلي - ځدراڼ ØŒ طارق رشاد، اسدالله بها،ساپی ،مسعود ماليار، ډاکټربسم الله  Ø§Ù…ير،پوهنمل ډاکټر عبدالحی نظيفي ،ليکوال او څېړونکی ښاغلی زرين انځور ،او . . .  په ويانا Ú©ÙŠ د علامه رشاد بابا د درې اتيايمي کاليزي په غونډه Ú©ÙŠ . 2004 د جنوري لسمه نېټه اتريش د ويانا ښار ( د ښکلا مجلې له ارشيف څخه )