Ù…ØÙ…د زرين انÚور په ١٣٣٥ لمريز هجري کال ( ١٩٥٦ ع ) Ú©Û Ø¯ ننګرهار ولايت د Ù…ÙˆÙ…Ù†Ø¯Ø¯Ø±Û ÙˆÙ„Ø³ÙˆØ§Ù„Û Ø¯ ((ګردي غوث )) په کلي Ú©Û Ù¾Ù‡ يوه منوره Ú©ÙˆØ±Ù†Û Ú©Û Ø²ÛÚ–ÛØ¯Ù„ÛŒ دی
ښاغلی Ù…ØÙ…د زرين انÚور په ١٣٣٥ لمريز هجري کال ( ١٩٥٦ ع ) Ú©Û Ø¯ ننګرهار ولايت د Ù…ÙˆÙ…Ù†Ø¯Ø¯Ø±Û ÙˆÙ„Ø³ÙˆØ§Ù„Û Ø¯ ((ګردي غوث )) په کلي Ú©Û Ù¾Ù‡ يوه منوره Ú©ÙˆØ±Ù†Û Ú©Û Ø²ÛÚ–ÛØ¯Ù„ÛŒ دی . پلار ÙŠÛ Ø§Ù„ØØ§Ø¬ عبداللطي٠ګرديوال اوږده کلونه د Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† د Ù¾ÙˆÙ‡Ù†Û Ø¯ ÙˆØ¯Û Ù„Ù¾Ø§Ø±Ù‡ خدمتونه Ú©Ú“ÙŠ دي. د Ù‡Ûواد په بÛلابيلو سيمو او په ØªÛØ±Ù‡ بيا په ختيÚÙˆ ولايتونو Ú©Û ÙŠÛ Ø¯ ښوونکي، پلټونکي او Ù…ÙØªØ´ او په وروستيو Ú©Û Ø¯ ننګرهار د Ù¾ÙˆÙ‡Ù†Û Ø¯ مرستيال په توګه Ø¯Ù†Ø¯Û ØªØ± سره Ú©Ú“Û Ø¯ÙŠ .
ښاغلي زرين انÚور Ø®Ù¾Ù„Û Ù„ÙˆÙ…Ú“Ù†Û Ø²Ø¯Ù‡ Ú©Ú“Û Ø¯ هغه وخت (( د ګردي غوث په لومړني ښوونÚÙŠ )) Ú©Û ØªØ± سره Ú©Ú“Û Ø¯ÙŠ . منÚÙ†Û Ø§Ùˆ ثانوي زده Ú©Ú“Û ÙŠÛ Ø¯ ننګرهار په (( ايمل خان Ù„ÛØ³Ù‡ )) Ú©Û Ø¯ ١٣٥٢ په جوزا Ú©Û Ù¾Ø§ÛŒ ته ÙˆØ±Ø³ÙˆÙ„Û . په ١٣٥٣ لمريز کال Ú©Û ÙŠÛ Ø¯ کابل پوهنتون د ادبياتو او بشري علومو په پوهنÚÙŠ Ú©Û Ø²Ø¯Ù‡ Ú©Ú“Û Ù¾ÙŠÙ„ Ú©Ú“Û Ø§Ùˆ د ١٣٥٦ کال په پای Ú©Û ÙŠÛ Ø¯ دغه پوهنتون د ژورناليزم له Ú…Ø§Ù†Ú«Û Ú…Ø®Ù‡ د ليسانس سند واخيست .
Ù†Ú–Ø¯Û Ù„Ø³ کاله ÙŠÛ Ø¯ Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† په راډيو او تلويزيون Ú©Û Ø¯ راډيو Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† د هنر او ادبياتو په اداره Ú©Û Ø¯ ادبي خپرونو د پروډيوسر او بيا ليکوال په توګه کار Ú©Ú“ÛŒ دی . په ١٣٦٦ کال Ú©Û Ø¯ Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† د ليکوالو Ù¼ÙˆÙ„Ù†Û Ø¯ ادبي نقد او ادبي Ú…Ûړنو د Ú…Ø§Ù†Ú«Û Ù…Ø´Ø±Ø´Ùˆ او له Ù‡Ûواده تر وتلو Ù¾ÙˆØ±Û ÙŠÛ Ø¯ØºÙ‡ دنده سنبال Ú©Ú“Ù‡ .
په ١٣٦٨ لمريز کال Ú©Û Ù¾Ûښور ته مهاجر شو او د ازاد Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† دليکوالو Ù¼ÙˆÙ„Ù†Û Ø¯ خپرني ارګان ((Ø®Ù¾Ù„ÙˆØ§Ú©Û )) مجله ÙŠÛ Ú…Ù„ÙˆØ± کاله وچلوله . په دغو کلونو Ú©Û ÙŠÛ Ù„Ù‡ Ù¾Ûښور پوهنتون څخه په پښتو ژبه او ادبياتو Ú©Û Ù…Ø§Ø³Ù¼Ø±ÙŠ هم واخيستله . په Ù¾Ûښور Ú©Û ÙŠÛ Ø¯ يو Ø´Ù…ÛØ± نورو Ø§ÙØºØ§Ù† ليکوالو Ù„Ú©Ù‡ : هر يو ښاغلي Ù…ØÙ…د صديق پسرلی، ØØ¨ÙŠØ¨ ا لله رÙيع ØŒ Ù…ØÙ…د اص٠صميم او امان الله ساهو سره په Ú«Ú‰Ù‡ (( د Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† کلتوري ټولنه )) جوړه Ú©Ú“Ù‡ Ú†Û Ø¯ØºÛ Ù¼ÙˆÙ„Ù†Û Ø¯ (( Ø³Ù¾ÛØ¯Û )) په نوم ادبي _ کلتوري مجله خپروله او دغه راز ÙŠÛ Ø¯ Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† د مقاومت د ادبياتو د ÙˆØ¯Û Ø§Ùˆ پياوړتيا لپاره ØºÙˆÙ†Ú‰Û Ø§Ùˆ سيمينارونه جوړول .
ښاغلی زرين انÚور له ١٩٩٥ کال ( ١٩٧٤ لمريز ) Ø±Ø§Ù‡ÙŠØ³Û Ù„Ù‡ Ø®Ù¾Ù„Û Ú©ÙˆØ±Ù†Û Ø³Ø±Ù‡ ØŒ د جرمني د کولن په ښار Ú©Û Ø§ÙˆØ³ÙŠ . له ١٩٩٨ ع کال Ø±Ø§Ù‡ÙŠØ³Û ÙŠÛ Ù„Ù‡ يو Ú«Ú¼ شمير ÙØ±Ù‡Ù†Ú«ÙŠØ§Ù†Ùˆ او ÙØ±Ù‡Ù†Ú«Ù¾Ø§Ù„Ùˆ سره په Ú«Ú‰Ù‡ په جرمني Ú©Û Ø¯ Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† د کلتوري ÙˆØ¯Û Ù¼ÙˆÙ„Ù†Ù‡ جوړه Ú©Ú“Û Ø¯Ù‡ Ú†Û ØªØ± اوسه ÙŠÛ Ù¾Ù‡ لسګونو مهم اثار په پښتو خپاره Ú©Ú“ÙŠ او يو زيات Ø´Ù…ÛØ± ملي _ کلتوري ØºÙˆÙ†Ú‰Û Ø§Ùˆ سيمينارونه ÙŠÛ Ø¬ÙˆÚ“ Ú©Ú“ÙŠ دي .
ښاغلي زرين انÚور لا هغه وخت شعرونه ويل او Ù„ÙŠÚ©Ù†Û ÙŠÛ Ú©ÙˆÙ„Û Ú†Û Ø¯ ښوونÚÙŠ شاګرد و، خو هغه اثار ÙŠÛ Ø®Ù¾Ø§Ø±Ù‡ شوي نه وو، په کابل پوهنتون Ú©Û Ù„Ù‡ زده Ú©Ú“Ùˆ سره سم ÙŠÛ Ø¯ Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† په مطبوعاتو Ú©Û Ù„ÙŠÚ©Ù†Û Ø§Ùˆ شعرونه خپاره شول . Ù„ÙˆÙ…Ú“Ù†Û Ù„ÙŠÚ©Ù†Û ØŒ شعرونه او Ù„Ù†Ú‰Û Ú©ÙŠØ³Û ÙŠÛ Ù¾Ù‡ ١٣٥٤ لمريز کال Ú©Û Ù„ÙˆÙ…Ú“ÛŒ په ((ننګرهار )) مجله او بيا په ترتيب سره په : زيري جريده، کابل ØŒ پکتيا ØŒ کندهار ØŒ پلوشه او نورو بيلابÛلو Ù…Ø¬Ù„ÙˆÚ©Û Ø§Ùˆ بيا په راډيويي او تلويزيوني خپرونو Ú©Û Ø®Ù¾Ø§Ø±Ù‡ شوي دي .
د ادبي کار او زيار Ú‰ÛØ±Ù‡ برخه ÙŠÛ Ù¾ÚšØªÙˆ کيسه Ù„ÙŠÚ©Ù†Û Ø§Ùˆ د معاصرو پښتو ادبياتو نقد ( کره Ú©ØªÙ†Û ) او Ú…ÛÚ“Ù†Û ØªÙ‡ ÚØ§Ù†Ú«Ú“Û Ø´ÙˆÛ Ø¯Ù‡ . او دغه راز ÙŠÛ Ù¾Ù‡ نورو بÛلابÛلو ادبي او کلتوري برخو Ú©Û Ù‡Ù… Ú…ÛÚ“Ù†Û Ø§Ùˆ Ù„ÙŠÚ©Ù†Û Ú©Ú“Û Ø¯ÙŠ .
د دغه Ø§ÙØºØ§Ù† ليکوال او ژورناليست دغه ÚØ§Ù†Ú«Ú“ÙŠ اثار تر اوسه Ù¾ÙˆØ±Û Ù¾Ù‡ کتابي بڼه چاپ او خپاره شوي دي :
Ù¡ - دا سرونه ØŒ دا رسمونه : دلنډو کيسو Ù„ÙˆÙ…Ú“Û Ù¼ÙˆÙ„Ú«Ù‡ØŒ کابل، د١٣٦٣ Ù„ چاپ،
Ù¢ - Ø´Ø§Ú“Û Ú©ÙˆÚ…Û ØŒ د لنډو کيسو دويمه ټولګه، کابل، د١٣٦٧ Ù„ چاپ ØŒ
Ù£ - ØªØ±ÙˆÚ–Ù…Û ØŒ د لنډو کيسو درÛيمه ټولګه ØŒ Ù¾Ûښور ØŒ د ١٣٦٩ Ù„ چاپ ØŒ
Ù¤ - زموږ د کلي Ù¾Ø§Ú¼Û ØŒ د لنډو کيسو څلورمه ټولګه ØŒ Ù¾Ûښور ØŒ د ١٣٧٢ Ù„ چاپ ØŒ
Ù¥ - دلته غرونه نه دي هسک ØŒ د لنډو کيسو پنÚمه ټولګه ØŒ Ù¾Ûښور ØŒ د ١٣٧٩ Ù„ چاپ،
د غزل په اننګو Ú©ÛØŒ د استاد ØÙ…زه شينواري د غزلياتو Ú…Ûړنه او غور چاڼ، کابل، د ١٣٦٤ Ù„ چاپ،
٦ - د شري٠ديوان ، د ننګرهار ددغه اولسي شاعر د شعرونو جونګ، کابل، د ١٣٦٣ ل چاپ،
Ù§ - هجري _ د زنÚيرونو شاعر، کابل، د ١٣٦٤ Ù„ چاپ،
Ù¨ - اباسين Ú©ÙŠØ³Û Ú©ÙˆÙŠØŒ د پښتونخوا د کيسه Ù„ÙŠÚ©Ù†Û ØºÙˆØ±Ú†Ø§Ú¼ او Ú…Ûړنه، کابل، د ١٣٦٤ Ù„ چاپ،
٩ - شعرونه او نقدونه ، د معاصر پښتو شعر کره کتنه، کابل، د ١٣٦٥ ل چاپ،
Ù¡Ù - د Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† د ژورناليزم مخکښان، کابل، د ١٣٦٥ Ù„ چاپ،
١١ - د مهدي داستاني کليات ( تدوين او سريزه)، کابل، د ١٣٦٧ ل چاپ،
١٢ - يون ( د استاد ØÙ…زه د ØºØ²Ù„ÙŠØ²Û Ù¼ÙˆÙ„Ú«Û ØªØ¯ÙˆÙŠÙ† او سريزه )ØŒ کابل، د ١٣٦٦ Ù„ چاپ،
١٣ - خپلواک غږونه (له ښاغلي زلمي Ù‡Ûوادمل سره په Ú«Ú‰Ù‡) ØŒ انتخاب او سريزه، کابل، د ١٣٦٨ Ù„ چاپ،
١٤ - د Ù¾Ù¼Û Ø®Ø²Ø§Ù†Û Ù…ÙŠØ²Ø§Ù† ريښتيا ميزان دی؟ ( له ښاغلي Ù…ØÙ…د اص٠صميم سره په Ú«Ú‰Ù‡)ØŒ Ù¾Ûښور، د ١٣٦٩ Ù„ چاپ،
١٥ - د ثور په ØªØ±Ø§Ú˜ÙŠØ¯Û Ú©Û ÙØ±Ù‡Ù†Ú«ØŒ ادبيات او ازادي ØŒ Ù¾Ûښور، د ١٣٧٢ Ù„ چاپ،
١٦ - د صدر خوشال ژوند او اثار، Ù¾Ûښور، د ١٩٩٦ع چاپ .
دښاغلي زرين انÚورپه سلګونو Ù…Ù‚Ø§Ù„Û Ø¯ Ù‡Ûواد په مطبوعاتو Ú©Û Ø§Ùˆ دغه راز له Ù‡Ûواده بهر مطبوعاتو Ú©Û Ú†Ø§Ù¾ او Ø®Ù¾Ø±Û Ø´ÙˆÛ Ø¯ÙŠ .