درمضان اواختردتلواوراتلوپه اړه:
دادهغي Ù…ÙˆØ¹Ø¸Û Ù…ØªÙ† دئ Ú†ÙŠ د عیدګاه په موقع ÙŠÛ Ù¾Ù‡ عربي ژبه د علامه Ø§Ø¨ÙˆØ§Ù„ÙØ¶Ù„ Ù…ØÙ…دمعین الدین Ø§ÙØºØ§Ù†ÙŠ Ù„Ø®ÙˆØ§ دعرضه وني اټکل سوئ دئ ØŒ Ú†ÙŠ ليک او پښتو ژباړه ÙŠÛ Ø¨Ø§Ù‚ÙŠ بالله ÙØ¶Ù„ÙŠ Ú©Ú“ÛØ¯Ù‡ .
Ù†ØÙ…ده ونصلي علي رسوله الکریم وبعد :
چشم Ùˆ ګوش Ùˆ ديده بند Ø§Û ØÙ‚ ګزين ï‚— ياد Ú©Ù† ÙØ±Ù…ان قل للمؤمنين
خـــاطر خــــود زين Ùˆ آن يکســــر بــــــرآر ï‚– تا شود بر خاطرت ØÙ‚ آشکار
زير پاکـــــــــن دلــــبران اين جــــــــــــــهان ï‚— تانمـــايد چهره آن Ù…ØØ¨ÙˆØ¨ جان
کـــــــــــاملان ØÙŽÙ€Ù€Ù€Ù€Ù€Ù€ÙŠ Ø§Ù†Ø¯ هم زير زميـن ï‚– تــو بګوري باØÙŠØ§Øª اين چنين
سالها بايد که خون٠دل خوري  تا بکوی دلستاني ره بري
کئ بآساني رهي بکشايدت  صد جنون بايد که تا هوش آيدت
همين مرګست کز ياران بپوشد روئ ياران را ï‚— بيکدم ميکند وقت خزان ÙØµÙ„ بهاران را
هست قرآن مبارک از خدا طيب شجر  نو نه ال و نيک بود سايه دار پر ز بر
ميوه ګر خواهي بيا زير درخت ميوه دار  ګر خردمندي مجنبان بيد را بهر ثمر
ور نيايد باورت در وص٠قرآن مجيد ï‚– ØØ³Ù† آن شاهد بپرس از شاهدان يا خود نګر
وانکه نيامد پئ تØÙ‚يق ØŒ ودر کينْ مبتلا ست ï‚— آدمي هر ګز نباشد هست او بد تر ز خر
ایها الاخوة !
لقد جآءنا وقتٌ کنا نرتقب Ùيه شهر رمضان ØŒ Ùمنا Ù…ÙŽÙ† يشتاقه للتشر٠به Ùˆ التعبد Ùيه ØŒ Ùˆ منا Ù…ÙŽÙ† يشتاقه Ù„ØªØØµÙŠÙ„ Ø§Ù„Ø±Ø¨Ø Ùيه بالبيع والشرآء ØŒ Ùˆ منّا Ù…ÙŽÙ† يشتاقه لأنواع٠التلعب لم تکن تتيسّر ÙÙŠ غيره ØŒ Ùˆ Ù…Ùنّا Ù…ÙŽÙ† کانَ ثقيلاً مجيئه عليه لعدم٠تيقّنه بادآء ØÙ‚وقÙÙ‡ ØŒ Ùˆ Ù…Ùنّا Ù…ÙŽÙ† کانَ ثقيلاً عليه لکسله ÙÙŠ الطاعة والعبادة ØŒ ومنا Ù…ÙŽÙ† کانَ يثقل٠عليه لتضييق ÙØ±ØµØ© المعاصي عليه ØŒ والآن وَلّْی ÙˆÙŽ توَلّْی ذلک الشهر المبارک ØŒ Ùˆ هکذا Ú©Ù„ مستقبل٠سوÙÙŽ ينتهÙÙŠ ØŒ وسوÙÙŽ ينتهي أعمارنا ÙÙŠ الدنيا ÙˆÙÙŠ البرزخ ØŒ ويجيئ٠علينا وقتٌ بعثنا Ù…ÙÙ† قبورنا Ùˆ ØÙØ´ÙØ±Ù†Ø§ الی العرَصات ØŒ ووزن الأعمال ØŒ والعبور علی الصراط .
لـمَن٠العيد٠؟
ايهاالاخوة! الناس بالنسبة الی رمضان أصناÙÙŒ Ù…Ø®ØªÙ„ÙØ© ØŒ صن٠کانَ ØµØ§Ù„ØØ§ قبلَ رمضان ØŒ ÙˆÙÙŠ رمضان وبعده داومَ علی صلاØÙ‡ ØŒ Ùهو ÙÙŠ الدرجة الأعلْی ØŒ وصن٠کان قبله ÙÙŠ معصية ÙˆØ§Ù†ØØ±Ø§Ù ØŒ وأصلَØÙŽ Ùيه ÙˆÙŽ أدّا ØÙ‚Ù‡ وبقْی عليه بعده ØŒ Ùهو ÙÙŠ الدرجة الثانية ØŒ وصنÙÙŒ مضْی عليه ÙÙŠ غÙلة وکسل Ùˆ عدم٠اعتنآء ØŒ ولکنه صار ÙÙŠ هذا اليوم٠نادمًا ØŒ تآئبًا ØŒ Ù…Ø³ØªØºÙØ±Ù‹Ø§ ØŒ Ùلعل الله يتقبل منه ØŒ Ùهو ÙÙŠ الدرجة الثالثة من Ø§Ù„ØØ³Ù† .
ÙØ£ÙŠØ§Ù… العيد ØŒ والعيد لهْؤلآء الثلاثة علی اختلا٠مراتبهÙÙ… ØŒ Ùˆ صنÙÙŒ کانَ عاصيًا قبله ÙˆÙيه Ùˆ دَاوَمَ عليه ØŒ Ùهو ÙÙŠ الدرجة الأعلی من الخسران ØŒ Ùˆ صنÙÙŒ کان صالØÙ‹Ø§ قبله وعصی Ùيه Ø¨Ø§Ù„Ø§ÙØ·Ø§Ø± وغيره ØŒ وداوَم عليه ØŒ Ùهو ÙÙŠ الدرجة الثانية . وصن٠صام وقام ولکنه مَا اجتنبَ عن Ø§Ù„Ù…ØØ§Ø±Ù… ولم يتب Ùهو ÙÙŠ الدرجة الثالثة . وصن٠صامَ Ùˆ قامَ واجتنبَ ØŒ ولکنه ما عبدَ الله بالخشوع ÙˆØ§Ù„ØØ¶ÙˆØ± والاخلاص ØŒ ولم يتب ØŒ Ùهو ÙÙŠ الدرجة الرابعة . وصن٠توجه الی العصيان بعدَه ØŒ ولم يتبدل ØØ§Ù„Ù‡ برمضان وصيامه Ùˆ قيامه ØŒ ÙØ°Ø§Ù„Ú© علامة أن الله لم يتقبل منه ØŒ Ùهو ÙÙŠ الدرجة الخامسة .
وأيام العيد ليست لهم أيام العيد ØŒ وليس العيد٠عيدًا لهم ØŒ بل لهم أيام Ø§Ù„ØØ³Ø±Ø© والغم ØŒ والرد والطرد .
وعن أبي نضرة قال : أربعٌ Ù…ÙŽÙ† کنّ Ùيه Ùلم يزدد بهن خيرا ÙØ°Ø§Ú© الذي لم يتقبل الله منه عمله ذلک :
أولها : Ù…ÙŽÙ† غزا ثم رجع Ùلم يزدد خيرًا ØŒ ÙØ°Ø§Ú© آية أنه لم يتقبل الله منه .
Ùˆ Ù…ÙŽÙ† ØØ¬ ÙØ±Ø¶Ø§ Ùلم يزدد خيرا ØŒ ÙØ°Ø§Ú© ÙŽ آية أنه لم يتقبل الله منه .
ومَن صام شهر رمضان Ùلم يزدد خيرا ØŒ ÙØ°Ø§Ú© ÙŽ آية أنه لم يتقبل الله منه .
Ùˆ ÙŽ Ù…ÙŽÙ† Ù…Ø±ÙØ¶ÙŽ ÙØ¹ÙÙˆÙÙÙŠ Ùلم يزدد خيرا ØŒ ÙØ°Ø§Ú© ÙŽ آية أنه لم ØªÚ©ÙØ± عنه ذنوبه .
وذÙکرَ عن وهب بن منبه (رØÙ…Ù‡ الله تعالی) قال : أمَرَ الله تعالی ابليسَ أن يأتي Ù…ØÙ…دًا (صلی الله عليه وسلم) Ùˆ يجيبه عن Ú©Ù„ ما يسأله ØŒ ÙØ¬Ø¢Ø¦Ù‡ علی صورة شيخ٠وبيده عÙکّاز ØŒ Ùقال له Ù…ÙŽÙ† أنتَ ØŸ قال أنا ابليس ! Ùقال : لماذا جئتَ ØŸ قال : انّ اللهَ أمرني أن تأتيک ØŒ وأجيبک عن Ú©Ù„ ما تسألني . Ùقال النبي (صلی الله عليه وسلم) : يا ملعون ! Ú©ÙŽÙ… أعدآئکَ Ù…ÙÙ† أمتي ØŸ قال خمسة عشر :
أولهم أنتَ . والثاني : امامٌ عادلٌ . والثالث : غنيٌ Ù…ÙØªÙˆØ§Ø¶Ùعٌ . والرابع تاجرٌ صادقٌ . والخامس : عالمٌ Ù…ØªØ®Ø´Ù‘ÙØ¹ . والسادس : مؤمنٌ ناصØÙŒ . والسابع : مؤمن رØÙŠÙ… القلب . والثامن : تآئب ثابتٌ علی التوبة . والتاسع : متورع عن Ø§Ù„ØØ±Ø§Ù… . والعاشر : مؤمن يديم علی الطهارة . ÙˆØ§Ù„ØØ§Ø¯ÙŠ Ø¹Ø´Ø± : مؤمن کثير الصدقة . والثاني عشر : مؤمنٌ ØØ³Ù†Ù الخلق معَ الناس . والثالث عشر : مؤمن ÙŠÙ†ÙØ¹Ù الناس . والرابع عشر : ØØ§Ù…ل٠القرآن يديم علی تلاوته . والخامس عشر : قائمٌ بالليل والناس نيامٌ .
ثم قال النبي (صلی الله عليه وسلم) : Ùˆ Ù…ÙŽÙ† رÙقآئکَ Ù…ÙÙ† أمتي ØŸ
قال عشرة : اولها : سلطانٌ جآئرٌ . والثاني : غني متکبر . والثالث : تاجر خائنٌ . والرابع : شارب الخمر . والخامس : القتات . والسادس : ØµØ§ØØ¨ الزنا . والسابع : آکل٠مال اليتيم . والثامن . المتهاون بالصلاة . والتاسع : مانع٠الزکاة . والعاشر : الذي يطيل الأمل . Ùهْؤلاء Ø£ØµØØ§Ø¨ÙŠ ÙˆØ§Ø®ÙˆØ§Ù†ÙŠ .
والسلام ومن الله التوÙيق .
ـــــــــــــــــــــــــــــــ
ژباړه :
د اختر ÙˆØ±Ú Ø§Ùˆ Ø®ÙˆØ´ØØ§Ù„ÙŠ د چا لپاره ده ØŸ
Ù…ØØªØ±Ù…ووروڼو!
خلګ نسبت Ùˆ رمضان مبارک ته مختل٠صنÙونه اوقسمونه دي : يوصن٠اوډله هغه ده Ú†ÙŠ تر دغي مياشتي له مخه ÙŠÛ Ù‡Ù… د تقوی لار خپله Ú©Ú“Ûوه ØŒ او په رمضان Ú©ÙŠ ÙŠÛ Ù‡Ù… نيکه لار تعقيب Ú©Ú“Û ÙˆÙŠ ØŒ او وروسته هم پر همدغه ØØ§Ù„ باندي پاته سي ØŒ دغه قسم خلګ په ÙÙ„Ø§Ø Ø§ÙˆÚ©Ø§Ù…ÛŒØ§Ø¨ÙŠ Ú©ÙŠ دأعلی او لوړي Ù…Ø±ØªØ¨Û ÙˆØ§Ù„Ø§ دي ØŒ او يو قسم بيا هغه خلګ دي Ú†ÙŠ مخکي تر رمضان ÙŠÛ Ø¯ ګناه او کجروي لار Ù†ÙŠÙˆÙ„Û ÙˆÙŠ ØŒ خو په رمضان Ú©ÙŠ د ÚØ§Ù† Ø§ØµÙ„Ø§Ø ÙˆÚ©Ú“ÙŠ او وروسته هم پر همدغه ØØ§Ù„ت پاته سي ØŒ دغه خلګ په دوهمه درجه Ú©ÙŠ دکامیابي قرار لري . او دريم قسم هغه خلګ دي Ú†ÙŠ د رمضان مياشت پر Ø¯ÙˆÛ Ø¨Ø§Ù†Ø¯ÙŠ په غÙلت ØŒ سستي او Ø¨Û Ù¾Ø±ÙˆØ§ÙŠÙŠ Ú©ÙŠ تيره Ø³ÙˆÛ ÙˆÙŠ ØŒ خو نن داخترپه ÙˆØ±Ú ØªÙˆØ¨Ù‡ ګار ØŒ پښيمانه او د الله پاک څخه د بخښني غوښتونکئ وګرÚÙŠ ØŒ نو ښايي Ú†ÙŠ الله پاک ÙŠÛ ØªÙˆØ¨Ù‡ قبوله Ú©Ú“ÙŠ ØŒ دغه خلګ له دريمي Ø¯Ø±Ø¬Û Ú…Ø®Ù‡ بلل Ú©ÙŠÚ–ÙŠ .
اختر او د اختر ورÚÙŠ د همدغو درو دروجو والا لپاره دي (بنا پر اختلا٠د مرتبو ددوÛ) .
او Ø¯Ø¯ÙˆÛ Ù¾Ø± خلا٠د Úينو نورو لپاره بيا دغه د اختر ورÚÙŠ نه ØŒ بلکي د Ø£ÙØ³ÙˆØ³ ØŒ ارمان ØŒ Ù…ØØ±ÙˆÙ…ÙŠ او د شړلو ورÚÙŠ دي ØŒ Ø¯ÙˆÛ Ù‡Ù… پخپل Ù…Ù†Ú Ú©ÙŠ د بدي په اعتبار بيل بيل دي ØŒ Úيني هغه دي Ú†ÙŠ هم تر رمضان مخکي او هم په رمضان Ú©ÙŠ په ګناهونو مبتلا وي ØŒ او وروسته هم همداسي پاته وي ØŒ دغه قسم خلګ خو د خسران او تاوان په أعلی مقام Ú©ÙŠ ÚØ§Ø¦ لري . او Úيني داسي خلګ دي Ú†ÙŠ مخکي صالØÙŠÙ† وه خو په روژه Ú©ÙŠ ÙŠÛ Ù†Ø§ÙØ±Ù…اني ته مخه Ú©Ú“Ù‡ ØŒ يا ÙŠÛ Ù‚ØµØ¯Ù‹Ø§ روژه وخوړله او ÙŠØ§ÙŠÛ Ù†ÙˆØ± داسي ناروا اعمال تر سره Ú©Ú“Ù„ ØŒ او Ø¨Û Ù„Ù‡ ØªÙˆØ¨Û Ù¾Ø± همدغه ØØ§Ù„ پاته سي ØŒ Ø¯ÙˆÛ Ø¯ خسران په دوهمه مرتبه Ú©ÙŠ دي . او بعضي بيا داسي دي Ú†ÙŠ Ø±ÙˆÚ˜Û Ø§Ùˆ د Ø´Ù¾Û Ù„Ù‡ مخي عبادات ÙŠÛ Ù¾Ø± ÚØ§Ø¦ کړيوي ØŒ خو له ØØ±Ø§Ù…Ùˆ او ناروا څخه ÙŠÛ Ù¾Ø±Ù‡ÙŠØ² نه وي کړئ او نه ÙŠÛ Ø¨ÙŠØ§ توبه Ú©Ú“Û ÙˆÙŠ ØŒ Ø¯ÙˆÛ Ø¯ دريمي درجي والا دي په خسران اوزیان Ú©ÙŠ. او څلرم قسم هغه خلګ دي Ú†ÙŠ عبادات ÙŠÛ Ù‡Ù… پر ÚØ§Ø¦ Ú©Ú“ÙŠ وي ØŒ او له ØØ±Ø§Ù…Ùˆ څخه ÙŠÛ Ø§Ø¬ØªÙ†Ø§Ø¨ هم کړئ وي ØŒ خو د الله (جل جلاله) بندګي ÙŠÛ Ù¾Ù‡ عاجزي ØŒ خشوع او اخلاص سره نه وي Ú©Ú“Û ØŒ او نه ÙŠÛ Ù¾Ø± Ø¯Û Ú©Ø§Ø± پښيماني Ú©Ú“Û ÙˆÙŠ ØŒ Ø¯ÙˆÛ Ø¯ بدي په اعتبار په څلرمه درجه Ú©ÙŠ دي . تر Ø¯ÙˆÛ Ø±Ø§Ú©ÚšØªÙ‡ بيا هغه خلګ دي Ú†ÙŠ په عباداتو Ú©ÙŠ ÙŠÛ Ø®Ø´ÙˆØ¹ ØŒ اخلاص او عاجزي هم مراعَت Ú©Ú“Û ÙˆÙŠ ØŒ خو وروسته د عصيان او د الله د Ù†Ø§ÙØ±Ù…اني لار ونيسي ØŒ او د رمضان په عباداتو سره ÙŠÛ ØØ§Ù„ بدلون ونکړي ØŒ نو دا Ø¯Ø¯Û Ø¹Ù„Ø§Ù…Ù‡ ده Ú†ÙŠ دده بندګي د الله پاک د خوښي ÙˆÚ“ نه ده ګرÚÙŠØ¯Ù„Û ØŒ Ø¯ÙˆÛ Ø¯ پنÚمي درجي والا دي .
د همدغو خلګو لپاره دغه د خوشالي او اختر ورÚÙŠ نه دي ØŒ بلکي د غم ØŒ پريشاني او Ø§ÙØ³ÙˆØ³ ورÚÙŠ دي .
...............................................
له ØØ¶Ø±Øª أبي نضره څخه روايت دئ Ú†ÙŠ ده ويلي دي ØŒ څلور داسي د Ù†ÙŠÚ©Û Ú©Ø§Ø±ÙˆÙ†Ù‡ دي Ú†ÙŠ Ú©Û Ù¾Ù‡ کولو سره د چا خير او نيکي زياته نه سوه ØŒ نو دا Ø¯Ø¯Û Ù†ÚšÙ‡ ده Ú†ÙŠ الله پاک ÙŠÛ Ø¯ØºÙ‡ عمل نه دئ قبول کړئ :
اول : چا Ú©Ù‡ غزا او جهاد ÙˆÚ©Ú“ ØŒ او له واپسي وروسته ÙŠÛ Ø®ÙŠØ± او نيکي ډيره نه سوه ØŒ نو دا Ø¯Ø¯Û Ø¹Ù„Ø§Ù…Ù‡ ده Ú†ÙŠ الله پاک ÙŠÛ Ø¯ØºÙ‡ عمل نه دئ خوښ کړئ .
دوهم : چا Ú©Ù‡ د ØØ¬ ÙØ±ÙŠØ¶Ù‡ ادا Ú©Ú“Ù‡ ØŒ او وروسته ÙŠÛ Ù†ÙŠÚ©ÙŠ ډيره نه سوه ØŒ نو الله پاک ÙŠÛ Ø¯ØºÙ‡ ØØ¬ نه دئ قبلول کړئ .
دريم : چا Ú©Ù‡ د رمضان د مياشتي Ø±ÙˆÚ˜Û ÙˆÙ†ÙŠÙˆÙ„Û ØŒ خو Ù¾Ø¯Û Ø³Ø±Ù‡ دده نيکي اضاÙÙ‡ نه سوه ØŒ نو دا Ø¯Ø¯Û Ù†ÚšØ§Ù†Ù‡ ده Ú†ÙŠ الله پاک ته دده دغه عمل نامنظوره ؤ .
څلرم : Ú…ÙˆÚ© Ú©Ù‡ ناروغه سو ØŒ او له جوړتيا وروسته ÙŠÛ Ù¾Ù‡ نيکي Ú©ÙŠ زيادت نه رالئ ØŒ نو دا Ø¯Ø¯Û Ø¹Ù„Ø§Ù…Ù‡ ده Ú†ÙŠ پدغه ناروغي سره دده ګناوي نه دي رژول سوي .
..........................................
له ØØ¶Ø±Øª وهب بن منبه (رØÙ…Ù‡ الله) څخه نقل دئ Ú†ÙŠ ده ويلي دي ØŒ Ú†ÙŠ الله پاک Ùˆ ابليس ملعون ته ØÚ©Ù… ÙˆÚ©Ú“ ØŒ Ú†ÙŠ Ùˆ ØØ¶Ø±Øª Ù…ØÙ…د (صلی الله عليه وسلم) ته ورسي او د هغه ټولي پوښتني جواب Ú©Ú“ÙŠ ØŒ ابليس Ùˆ رسول الله (صلی الله عليه وسلم) ته د يو سپين ږيري په Ø´Ú©Ù„ Ú©ÙŠ رالئ Ú†ÙŠ Ù„Ú©Ú“Ù‡ ÙŠÛ Ù¾Ù‡ لاس Ú©ÙŠ وه ØŒ رسول الله ورته ÙˆÙØ±Ù…ايل : Ú…ÙˆÚ© ÙŠÛ ØŸ
ده ورته وويل ابليس !
بيا رسول الله (صلی الله عليه وسلم) ورته ÙˆÙØ±Ù…ايل : د Ú…Ù‡ لپاره Ø±Ø§Ù„Û ØŸ ده د الله پاک امر ورته بيان Ú©Ú“ ØŒ نبي (صلی الله عليه وسلم) پوښتنه ورڅخه ÙˆÚ©Ú“Ù‡ Ú†ÙŠ Ø§Û Ù…Ù„Ø¹ÙˆÙ†Ù‡ ! زما په أمت Ú©ÙŠ ستا Ú…Ùˆ دښمنان دي ØŸ
ده ورته وويل Ú†ÙŠ پنÚلس (Û±Ûµ) : اول دښمن زما ته ÙŠÛ . دوهم : عادل أمير او باچا . دريم : هغه غني او شتمن Ú†ÙŠ متواضع او خاکساره وي . څلرم : رښتيا ګويه تاجر . پنÚÙ… : هغه عالم Ú†ÙŠ د خشوع او عاجزي خاوند وي . شپږم : خيرخواه او Ù†Ø§ØµØ Ù…Ø¤Ù…Ù† . شپږم : هغه مؤمن Ú†ÙŠ د نرم او مهربانه زړه خاوند وي . اتم : توبه ګار ØŒ او پر همدغه توبه پاته مسلمان . نهم : له ØØ±Ø§Ù…Ùˆ څخه ÚØ§Ù† ساتونکئ . لسم : هغه مؤمن Ú†ÙŠ هميشه د طهارت او اوداسه په ØØ§Ù„ Ú©ÙŠ وي . يولسم : هغه مؤمن Ú†ÙŠ ډير خيرات او صدقه کوي . دوولسم : نيک اخلاقه مؤمن . ديارلسم : هغه مؤمن Ú†ÙŠ انسانانو ته ÙØ§ÙŠØ¯Ù‡ او Ù†ÙØ¹ رسوي . څوارلسم : د قرآن ØØ§Ùظ Ú†ÙŠ پر تلاوت ÙŠÛ Ù‡Ù…ÙŠØ´Ù‡ توب کوي . پنÚلسم : هغه Ú…ÙˆÚ© Ú†ÙŠ د Ø´Ù¾Û Ù¾Ù‡ عبادت بوخت وي او خلګ د خوب په ØØ§Ù„ Ú©ÙŠ وي .
بيا رسول الله (صلی الله عليه وسلم) ورته ÙˆÙØ±Ù…ايل Ú†ÙŠ زما په أمت Ú©ÙŠ ستا دوستان او ملګري Ú…ÙˆÚ© دي ØŸ
ده ورته وويل Ú†ÙŠ لس قسمه خلګ دي : اول : ظالم ØÚ©Ù…ران . دوهم : متکبر اولويي کونکئ مالدار او شتمن . دريم : هغه تاجر Ú†ÙŠ خيانت کوي . څلرم : د شرابو چښونکئ . پنÚÙ… : چغلي کونکئ . شپږم : زنا کار . اوم : د يتيم د مال خوړونکئ . اتم : د لمانÚÙ‡ په اړه سستي کونکئ . نهم : هغه Ú…ÙˆÚ© Ú†ÙŠ پخپل مال Ú©ÙŠ زکاة نه ادا کوي . لسم : هغه Ú…ÙˆÚ© Ú†ÙŠ اوږده او طويل اميدونه او آرزوګاني ساتي . دغه خلګ زما دوستان او خپلوان دي .