دخپریدو نیټه : 2015-06-07 مخپرونکئ : Û±Û²Û± بÛنوا - جنوبي پښتونخوا
ÙØ¶Ù„ الغني Ù¾ÚšØªÙˆØ´Ø±Ø Ù‚Ø¯ÙˆØ±ÙŠ Û±Û¶ سبق
علامه Ø§Ø¨ÙˆØ§Ù„ÙØ¶Ù„ ØŒ Ø£ÙØºØ§Ù†ÙŠ ØŒ کان الله تعالی له ودامت برکات
سرچینه : ÙØ¶Ù„ الغني پښتو Ø´Ø±Ø Ù‚Ø¯ÙˆØ±ÙŠ
ټکي په ټکي ترجمه :
( ÙˆÙŽ ) او ( ÙŠÙØ³Ù’تَØÙŽØ¨Ù‘Ù ) Ù…Ø³ØªØØ¨ دی ( Ù„ÙÙ„Ù’Ù…ÙØªÙŽÙˆÙŽØ¶Ù‘ÙيءÙ) اودس کونکي لره ( أَنْ ) دا (يَنْوÙÙŠÙŽ ) Ú†ÙŠ نيت به کوي ( الطَّهَارَة٠) داوداسه ØŒ ( ÙˆÙŽ) او ( ÙŠÙŽØ³Ù’ØªÙŽÙˆÙ’Ø¹ÙØ¨ÙŽ) Ú©ÚšÛØ¨Ø§Ø³ÙŠ ( جَمÙيْعَ ) ټول ( الرَّأْسَ) سر (Ø¨ÙØ§Ù„ْمَسْØÙ) په Ù…Ø³Ø Ø³Ø±Ù‡ ،یعني پرټول سرباندي Ù…Ø³Ø ÙˆÚ©Ú“ÙŠ ( ÙˆÙŽ ) او ( يَتَرَتَّبÙ) په ترتيب کوي ( Ø§Ù„Ù’ÙˆÙØ¶Ùوْءَ ) اودس ( ÙÙŽ) نو ( يَبْدَأ٠) شروع وکوي ( بÙمَا) په هغه اندام ( بَدَأَ) Ú†ÙŠ شروع Ú©Ú“ÛØ¯Ù‡ ‎( الله٠) خدای پاک ( تَعَالَي ) Ú†ÛŒ Ú‰ÛØ±Ù„ÙˆÛŒ دی (Ø¨ÙØ°Ùکْر٠) په يادولوسره ( Ù‡Ù ) دده ØŒ يعني دهغه اندام ،داوداسه په آیت Ú©ÙŠ Ú†ÙŠ ،یاایها الذین آمنوا اذاقمتم الخ دی اومخکي تیرسو،چي په کوم ترتیب سره د اندامودپریمینÚÙ„ÙˆÛŒØ§Ù…Ø³Ø Ú©ÙˆÙ„ÙˆØ°Ú©Ø±Ø³ÙˆØ¦ دی په همهغه ترتیب به اودس Ú©ÛÚ–ÙŠ ( ÙˆÙŽ) او ØŒ يعني Ø§ÙˆÙ…Ø³ØªØØ¨ ده شروع کول ( Ø¨ÙØ§Ù„ْمَيَامÙÙ†Ù) په راسته اندامو .
پوسه Ú†ÙŠ په قدوري Ú©ÙŠ خوداوداسه Ù…Ø³ØªØØ¨ Ùقط دغه يوڅوشيان درته ذکرسوه : «۱» داوداسه نيت کول«۲»پرټول سرمسØÙ‡ کول «۳»په اوداسه Ú©ÙŠ دترتيب خيال ساتل په Ø¯Û Ú‰ÙˆÙ„ Ú†ÙŠ په آيت داوداسه Ú©ÙŠ Ú†ÙŠ دکوم شي وينÚÙ„ اول Ø°Ú©Ø±Ø¯Û Ø§ÙˆØ¯Ú©ÙˆÙ… شي وروسته نواودس کونکی به هم په هغه ترتيب سره اودس کوي نواول به مخ بيابه لاسونه وينÚÙŠ اوبيابه دسرمسØÙ‡ کوي اوبيابه Ù¾ÚšÛ Ù¾Ø±ÙŠ مينÚÙŠ .،اودغه شيان هم کوم Ú†ÙŠ قدوري Ù…Ø³ØªØØ¨ بللي دي Úينونوروبياسنت داوداسه بللي دي ØŒØµØ§ØØ¨ Ø¯Ù†ÙˆØ±Ø§Ù„Ø§ÙŠØ¶Ø§Ø Ù†ÙŠØª سنت بللئ دی اودارنګه يي ترتيب په اوداسه Ú©ÙŠ سنت بللئ دی اودارنګه يي شروع کول په Ù¾Ø±Û Ù…ÙŠÙ†Úلوسره دراسته انداموسنت Ø¨Ù„Ù„Û Ø¯Ù‡ اودارنګه يي شروع کول په وينÚلوسره دسرودګوتوپه لاسواوپه Ù¾ÚšÙˆÚ©ÙŠ اودارنګه يي شروع کول دمخ له خواڅخه په مسØÙ‡ Ú©ÙŠ دسرسنت بللي ده اواکثرÙقهاءهم پردغه خبروباندي Ø¯Ù†ÙˆØ±Ø§Ù„Ø§ÙŠØ¶Ø§Ø Ø¯ÙŠ هوصر٠په مسØÙ‡ دغاړي Ú©ÙŠ Ø§Ø®ØªÙ„Ø§Ù Ø¯Û Ú…ÙˆÚ© ÙŠÛ Ø³Ù†Øª اوڅوک ÙŠÛ Ù…Ø³ØªØØ¨ بولي،،دلته Ø¯Ø±Û Ø®Ø¨Ø±ÙŠ زده کړی،اوله خبره Ø¯Ù…Ø³ØªØØ¨ اوادب اومندوب اونÙÙ„ اوتطوع Ø§ÙˆÙØ¶ÙŠÙ„ت دمعني Ø§ÙˆØ¯ÙØ±Ù‚ په باره Ú©ÙŠ ده په Ø¯Û Ø¨Ø§Ø±Ù‡ Ú©ÙŠ Ú©Ù‡ Ú…Ù‡ هم مخکي ØªÙØµÙŠÙ„ تيرسويدی خودوباره يي Ø¨ÙŠØ§ÙˆØ¶Ø§ØØª کوم سره له Úينونوروخبرونوپوسه Ú†ÙŠ دشرعي ماناپه اعتباردغه Ù„ÙØ¸ÙˆÙ†Ù‡ هيڅ ÙØ±Ù‚ نه سره لري ټول په يوه معني دي Ú†ÙŠ هغه معناعلماوودÙقهي په مختلÙوتعبيروسره بيان Ú©Ú“ÙŠÛ Ø¯Ù‡ شرØÙ‡ يي داده«۱» Ù…Ø§ÙØ¹Ù„Ù‡ خيرمن ØªØ±Ú©Ù‡Â«Û²Â»Ù…Ø§ÙŠÙ…Ø¯Ø Ø§Ù„Ù…Ú©Ù„Ù Ø¨ÙØ¹Ù„Ù‡ ولايذم علي ترکه«۳»ماطلب ÙØ¹Ù„Ù‡ شرعامن غيرذم علي ØªØ±Ú©Ù‡Â«Ù…Ø§ÙØ¹Ù„Ù‡ النبی صلي الله عليه وسلم مرة اومرتين ولم يواظب Ø¹Ù„ÙŠÙ‡Â»Â«Û´Â»Ù…Ø§ÙØ¹Ù„Ù‡ النبی صلی الله عليه وسلم مرة وترکه اخري اولم ÙŠÙØ¹Ù„Ù‡ ولکن رغَّب Ùيه ÙˆÙ…Ø§Ø§ØØ¨Ù‡ السلÙ» Ø·ØØ·Ø§ÙˆÙŠ ØŒÙ…Ø±Ø§Ù‚ÙŠ ،شامي ،در،اقول الاخير هوالا ØØ³Ù† ØŒ نودغه ډول کارته په دÛ
وجه Ù…Ø³ØªØØ¨ ويل Ú©ÙŠÚ–ÙŠ Ú†ÙŠ دخدای پا Ú© اودرسول صلی الله عليه وسلم خوښ دی اوپه Ø¯Û ÙˆØ¬Ù‡ ادب ورته ويل Ú©ÛÚ–ÙŠ Ú†ÙŠ دورع کاردی اويا Ù…ØÙ…ودخوئ دی ياوضع دشي ده په خپل ÚØ§ÛŒ Ú©ÙŠ اويانګهداشت اوساتنه Ø¯ØØ¯Ø¯Ù‡ اوپه Ø¯Û ÙˆØ¬Ù‡ مندوب ورته ويل Ú©ÛÚ–ÙŠ Ú†ÙŠ الله پاک يارسول صلي الله عليه وسلم ÙŠÛ Ø«ÙˆØ§Ø¨ Ø§ÙˆÙØ¶ÙŠÙ„ت بيان کړئ دی اويايي دده وکولوته رابلل Ú©Ú“ÙŠ دي اوپه Ø¯Û ÙˆØ¬Ù‡ Ù†ÙÙ„ ورته ويل Ú©ÛÚ–ÙŠ Ú†ÙŠ Ù¾Ø±ÙØ±Ø¶ÙˆØ§ÙˆÙˆØ§Ø¬Ø¨ÙˆØ§ÙˆÙ¾Ø±Ø³Ù†ØªÙˆØ¨Ø§Ù†Ø¯ÙŠ Ø²Ø§Ø¦Ø¯Ú©Ø§Ø±Ø¯ÛŒ اوثواب په زياتÛÚ–ÙŠ اوپه Ø¯Û ÙˆØ¬Ù‡ تطوع ورته ويل Ú©ÛÚ–ÙŠ Ú†ÙŠ دشرعي له خواالزام نسته بلکه په خپله خوښه يي سړئ کوي اوپه Ø¯Û ÙˆØ¬Ù‡ ÙØ¶ÙŠÙ„ت ورته ويل Ú©ÛÚ–ÙŠ Ú†ÙŠ کول يي سبب دزيادت دعبادت اوداجرګرزي اوياله Ø¯Û ÙˆØ¬ÙŠ Ú†ÙŠ پرنکولوباندي ÙØ§Ø¶Ù„ دی
دمندوب ØÚ©Ù… :
ÙˆØÚ©Ù… المندوب الثواب علي Ø§Ù„ÙØ¹Ù„ وعدم اللوم علي الترک ،شامي،يعني ØÚ©Ù… Ø¯Ù…Ø³ØªØØ¨ دادی Ú†ÙŠ وکونکي ØªÛ Ø«ÙˆØ§Ø¨ ورکول Ú©ÛÚ–ÙŠ اونه کونکي ØªÛ Ù‡ÙŠÚ… سزانسته اونه يي په نه کولوسره Ú…ÙˆÚ© Ù„Ú–ÙŠØ§Ú‰ÛØ±Ú«Ù†Ø§Ù‡Ú«Ø§Ø±Ù‡ Ú©ÛÚ–ÙŠ «اياپه ترک Ø¯Ù…Ø³ØªØØ¨ سره ثبوت دکراهت لازميږي؟په دي Ú©ÙŠ اختلا٠دی ظاهرقول دادی Ú†ÙŠ نه لازميږي،ÙÙŠ Ø§Ù„Ø¨ØØ±ÙˆÙ„ايلزم من ترک Ø§Ù„Ù…Ø³ØªØØ¨ ثبوت الکراهة،اي کراهة التنزيه، اذلابدلهامن دليل خاص»ÙÙŠ الشامي ص۹۱ج۱وهذاهوالظاهر،«هل المندوب Ø§ÙØ¶Ù„ ام السنة Ø§Ù„Ø²Ø§Ø¦Ø¯Ø©ØŸØµØ±Ø Ø§Ù„Ù‚Ù‡Ø³ØªØ§Ù†ÙŠ بانه اي المندوب دون السنن الزوائد،شامي ØÙˆØ§Ù„Ù‡ بالاوقيل بل Ùوقها لانهامن العادات والمندوب عبادة،ورده ÙÙŠ الشامي ،ص۷۶ج۱ .
ÙØ§Ø¦Ø¯Ù‡ :
ايا خلا٠الاولي اومکروه تنزيهي ÙØ±Ù‚ سره لري؟په دي Ú©ÚšÙŠ Ø§Ø®ØªÙ„Ø§Ù Ø¯Û ØŒÚيني Ù„Ú©Ù‡ ØµØ§ØØ¨ دنهروايي Ú†ÙŠ ÙØ±Ù‚ نه سره لري ،لماÙÙŠ Ø§Ù„ÙØªØ من الجنائزوالشهادات ان مرجع کراهة التنزيه خلا٠الاولي،اوÚيني Ù„Ú©Ù‡ ØµØ§ØØ¨ Ø¯Ø¨ØØ±ÙˆØ§ÙŠ Ú†ÙŠ ÙØ±Ù‚ سره لري ÚÚ©Ù‡ Ú†ÙŠ خلا٠اولی عام دی ترمکروه تنزیهي .