دخپریدو نیټه : 2015-07-27 مخپرونکئ : 039 - دبÛنوا اداره - کابل
مسلمان او دمسلمان میرمنâ€
بخت الرØÙ…ان بخت
په اسلام Ú©ÙŠ واده هغه تØÙÙ‡ ده Ú†ÙŠ دنارینه لپاره دروØÙŠ Ø§Ùˆ دماغي تسکین دهوسایی او ارام سبب Ú«Ú¼Ù„ کیږي ÚšÙ‡ واده هغه واده دي Ú†ÙŠ دواړه میړه او ماینه یو دبل په وړاندي له زغم څخه کارواخلي یواو دبل نظر ته غوږکیږدي دواړه یو دبل خبره په غورسره واوري په ډیره نرمه او پسته لهجه یو دبل خبري ته جواب ووایی، له کورنیو ÙˆÚ“Ùˆ ÙˆÚ“Ùˆ خبرو څخه لویی او بیچیده مسئلی جوړي نه Ú©Ú“ÙŠ.
ترڅو داواړه وکولای شي دیوي ÚšÙŠ Ú©ÙˆØ±Ù†Û Ø¨Ù†Ø³Ù¼ کیږدي او یو بهترین چاپیریال Ø±Ø§Ù…Ù†Ú ØªÙ‡ Ú©Ú“ÙŠ.
قراڼ عظیم الشان او همدرانګه ستر پیغمر رسول الله صلی الله علیه وسلم دمیړه او مایني ØªØ±Ù…Ù†Ú Ø¯Ø¯ØºÙ‡ همیشنی او ژور تعلق په اړه ډیر Ú…Ù‡ ویلی او دغه تعلق یی یو مثالي تعلق بللی.
الله تعالی په خپل مبارک کتاب Ú©ÙŠ ÙØ±Ù…ایی سورة الروم اياة نمبر (20) داهم دهغه ذات له Ù†ÚšÙˆ څخه دي کوم چا Ú†ÙŠ ستا له خپل ذات څخه میرمني پیداکړي دي ددي دپاره Ú†ÙŠ تاسو سکون ومومي او هغه ذات ستاسو په Ù…Ù†Ú Ú©ÙŠ مینه او رØÙ…ت ایښی دي بی Ø´Ú©Ù‡ دي Ú©ÙŠ دهغه کسانو لپاره ستري Ù†ÚšÛŒ دي Ú…ÙˆÚ© Ú†ÛŒ غوراوÙکر کوي.
په رښتیا واده د دوو ارواØÙˆ یو ÚØ§ÛŒ والي دي الله جل جلاله دغه دوه روØÙˆÙ†Ù‡ ددي لپاره سره ÛŒÙˆÚØ§ÛŒ کوي ترڅو دواړه یو دبل په یو ÚØ§ÛŒ کیدو سره Ø®ÙˆØ´ØØ§Ù„Ù‡ اوپرسکونه ژوند ولري او له غوره کورني ژوند څخه خوند واخلي.
په اسلام Ú©ÙŠ رښتني اوپاکه میرمن دنارینه لپاره سترنعمت او رØÙ…ت بلل شوی ده ÚšÙ‡ میرمن هغه Ú…Ù‡ ده Ú†ÙŠ دنارینه ټولي ورÚني ستړیا وي په هوسایی او ارامي بدلوي کله Ú†ÙŠ نارینه له ډیري ستړیا او ورÚني شاقه کارڅخه دکور په لور راګرÚÙŠ دورÚÙŠ ستړیا یی هیریږي او خپله میرمن باندي له سترګو لګیدلوسره یی ټول غمونه او خوابدي لري کیږي او دسترګوپه وړاندي یی دخوښیو نوي Ù†Ú“Û Ø§ÙˆÙ†ÙˆÛŒ جهان خلاصیږي.
رسول الله صلی الله علیه وسلم ÙØ±Ù…ایی: دغه دنیا یو عارضي ارام ده ÚšÙ‡ Ø±Ø§ØØª ورکي صادقه اورښتني میرمن ده؟
رسول الله صلی الله علیه وسلم ابن عباس رضی الله عنه ته وویل: ایا دنارینه دژوند قیمتي سرمایه درته وښیم؟ رسول الله صلی الله ÙˆÙØ±Ù…ایل نیکه میرمن دخاوند لپاره په ژوند Ú©ÙŠ ترټوله بهتره سرمایه ده
رسول الله صلی الله علیه وسلم وویل دنارینه لپاره ترټوله قیمتي سرمایه صادقه او ÙˆÙØ§Ø¯Ø§Ø±Ù‡ میرمن ده: کله Ú†ÙŠ یی خاوند دهغي مخته ګوري Ø®ÙˆØ´ØØ§Ù„ÙŠ اوسکون Ù…ØØ³ÙˆØ³Ù‡ وي کله Ú†ÙŠ ورته دڅه کولو امرکوي اطاعت یی کوي او کله Ú†ÙŠ یی خاوند له کوره لري وي دا دنوموړي په غیاب Ú©ÙŠ ÙˆÙØ§Ø¯Ø§Ø±Ù‡ او امانت داره ناسته وي.
له رسول الله صلی الله علیه وسلم څخه پوښتنه وشوه ترټوله ښه میرمن کومه ده؟
رسول الله صلی الله علیه وسلم ÙˆÙØ±Ù…ایل ترټولو ÚšÙ‡ میرمن هغه ده Ú†ÙŠ Ú†ÙŠ په کتو سره یی خاوند Ø®ÙˆØ´ØØ§Ù„ÙŠ Ù…ØØ³ÙˆØ³Ù‡ وي، کله Ú†ÙŠ ورته دڅه کولو امرکوي هغه یی اطاعت کوي، او هرهغه عمل څخه Ú‰Ú‰Ù‡ کوي هغه Ú©Ù‡ دنوموړی دخپل شخصیت په اړه وي او Ú©Ù‡ یی دمیړه ددولت په باره Ú©ÙŠ کوم Ú†ÙŠ دمیړه خوا ورباندي بدیږي.
رسول الله صلی الله علیه وسلم ÙØ±Ù…ایی: ÚšÚÙ‡ له کیڼي Ù¾ÙˆÚšØªÛ Ú…Ø®Ù‡ پیداشوي ده Ú†ÙŠ هیڅکله به یی سیده Ù†Ú©Ú“ÙŠ او ÚšÚÙ‡ هیڅکله ستا دپاره پریوه ØØ§Ù„ت نشي پاته کیدلی او کچیري غواړي Ú†ÙŠ ورسره ÚšÙŠ اړیکي ولري او ورڅخه خوند واخلي نو دغه ØØ§Ù„ت Ú©ÙŠ هم ورڅخه خوند اخیستلی شي او Ú©Ù‡ دي دسیده کیدو Ú©ÙˆÚšÚš ÙˆÚ©Ú“ نو به یی ماته Ú©Ú“ÙŠ له ماتیدو څخه مطلب طلاق دي.
یعني Ú©Ù‡ دي Ú©ÙˆÚšÚš ÙˆÚ©Ú“ Ú†ÙŠ دمیرمني ټولي نیمګړتیاوي لري Ú©Ú“ÙŠØŒ نیمګړتیاوو لري کولو Ú©ÙŠ به بریالي نشي کیدای شي ستا دغه Ù‡Ú…Ù‡ ستا او دمیرمني ØªØ±Ù…Ù†Ú Ø¯Ø¬Ù„Ø§ÙˆØ§Ù„ÙŠ لامل وګرÚÙŠ.
کله Ú†ÙŠ یو مسلمان خاوند درسول الله صلی الله علیه وسلم دغه قول په غورسره مطالعه Ú©Ú“ÙŠ Ùکر نکوم Ú†ÙŠ بیا دي دښÚÙŠ دنیمګړیتاوو او خامیانو په اړه وکوم ارسطو او شیکسپرته ضرورت پیداشي.
ÚÚ©Ù‡ رسول الله وایی Ú†ÙŠ ÚšÚÙ‡ کامله نه ده نیمګړي ده نارینه Ù¾Ø±ÚØ§ÛŒ ددي Ú†ÙŠ دهغي نیمګړتیاوي وشمیري او په هره خبره Ú©ÙŠ ورسره لاس اوګریوان شي ÚšÙ‡ به داوي Ú†ÙŠ ورسره ØØ¯ الامکان ګذاره ÙˆÚ©Ú“ÙŠ.
نو مسلمان نارینه او خاوند ته په کارده Ú†ÙŠ دښÚÙŠ قدرتي نیمګړتیاوي ومني Ú©ÙˆÚšÚš دي نه کوي Ú†ÙŠ میرمن دي په ټولو چاروکي دده دخواهش او غوښتني مطابق ÚØ§Ù†ØªÙ‡ عیاره Ú©Ú“ÙŠØŒ ÚÚ©Ù‡ میرمن خدای نیمګړي پیداکړي انسان نشي کولای Ú†ÙŠ دښÚÙŠ قدرتي نیمګړتیا اوکوږوالي لري Ú©Ú“ÙŠ.
ÚšÙ‡ خاوند هغه دي Ú†ÙŠ دمیرمني له میرمنتوب څخه ګټه پورته Ú©Ú“ÙŠ دخپل خواهش او غوښتني مطابق دپوره سیده کولو کوشش یی ونکړي ÚÚ©Ù‡ رسول الله صلی الله خپله وایی Ú†ÙŠ ÚšÚÙ‡ دکږي Ù¾ÙˆÚšØªÛ Ù…Ø«Ø§Ù„ لري نو Ú©Ú–Ù‡ Ù¾ÙˆÚšØªÛ Ú†ÙŠ دي لاس Ú©ÙŠ ونیوله او د سیداکولو Ú©ÙˆÚšÚš دي ÙˆÚ©Ú“ ضرور به ماتیږي.
کچیري مسلمان خاوند درسول الله صلی الله علیه وسلم له لارښوني سره سم دښÚÙŠ Ù¾Ø±ÙØ·Ø±ÙŠ Ø¬ÙˆÚ“ÚšØª باندي ÚØ§Ù† پوه Ú©Ú“ÙŠ بیا خپله هغه کس دمیرمني پر Úیني تیروتنو باندي سترګي پوټه وي ترڅو ارام کورنی ژوند ولري او دښÚÙŠ له ÚšÚيتوب څخه په صØÛŒØ ډول ÙØ§ÛŒØ¯Ù‡ واخلي.
Ú©Ù‡ پورته ØØ¯ÛŒØ« ته متوجه شو رسول الله صلی علیه وسلم Ø¯ØØ¯ÛŒØ« په پیل Ú©ÙŠ وایی د میرمنو په وړاندي نرمي اختیارکړي او بیا Ø¯ØØ§Ø¯ÛŒØ« په Ù…Ù†Ú Ú©ÙŠ دښÚÙŠ ÙØ·Ø±ÙŠ Ø¬ÙˆÚ“ÚšØª بیانوي اوله ÙØ·Ø±ÙŠ Ø¬ÙˆÚ“ÚšØª بیانولو څخه وروسته په اخیر Ú©ÙŠ رسول مقبول یوÚÙ„ بیا وایی خپلو میرمنو باندي رØÙ… ÙˆÚ©Ú“ÙŠ ( په وړاندي یی نرمي اختیار Ú©Ú“ÙŠ) له دي څخه معلومیږي Ú†ÙŠ له رسول الله صلی الله علیه وسلم سره دښÚÙˆ په اړه څومره اندیښنه اوÙکر موجود وو.
دښÚÙˆ په اړه د رسول الله صلی الله علیه وسلم اندیښنه او تشویش Ø¯ØØ¬Ø© الوداع له خطبي څخه هم څرګندیږي.
دښÚÙˆ په اړه له Ù…ØÙ…د صلی الله علیه وسلم سره دومره اندیښنه او تشویش ورسره وو Ú†ÙŠ ØØªÛŒ Ø¯ØØ¬Ù‡ الوداع په خطبه Ú©ÙŠ هم رسول الله صلی علیه وسلم له میرمنوسره دښه او نرم چلند په اړه ټینګار کوي.
Ù…ØÙ…د صلی الله علیه وسلم د ØØ¬Ù‡ الوداع دخطبي په شروع Ú©ÙŠ ÙØ±Ù…ایی له خپلو میرمنو سره ÚšÙ‡ چلند ÙˆÚ©Ú“ÙŠ. Ø¯ÙˆÛ Ø¨Ù†Ø¯ÛŒØ§Ù†ÙŠ دي تاسو هغو باندي نور واک نه لري، البته کچیري له هغو څخه کوم نا شائسته او بد عمل څرګندیږي نو تاسو ورڅخه خپلی بستري جلا Ú©Ú“ÙŠ او هغه Ù„Ú–Ú…Ù‡ ووهي (دلته بیا وایی Ú†ÙŠ ډیري ټینګي یی باید ونه وهي) کچیري دوي بیرته خپلو کړونو باندي پښیماني څرګندوي او داطاعت لور ته راÚÙŠ بیا ورسره زړه Ú©ÙŠ کینه اوبغض مه ساتي.
تاسو خپلو میرمنو اوستاسي میرمني پرتاسو باندي ØÙ‚ لري ستاسو ØÙ‚ پردوي باندي دادي Ú†ÙŠ دوي ستا کورته بیګانه کس نه پریږدي اونه له کوم بیکانه کس سره تعلق وساتي، او ددوي ØÙ‚ پرتاسو باندي دادي Ú†ÙŠ هغه په نس Ù…Ú“ÙŠ او په تن پټي Ú©Ú“ÙŠ.
رسول الله صلی الله علیه وسلم ÙØ±Ù…ایی مؤمنانو Ú©ÙŠ غوره مؤمن هغه Ú…ÙˆÚ© دي دچاچي اخلاق غوره وي اوپه تاسو Ú©ÙŠ بیا بهتره کس هغه Ú…ÙˆÚ© دي کوم Ú†ÙŠ له خپلو میرمنو سره ÚšÙ‡ وي.
عبادت Ú†ÙŠ دانسان په ورÚني عمل او کارکي تر ټولو غوره عمل دي رسول الله صلی الله علیه وسلم ØØªÛŒ خپل ØµØØ§Ø¨Ù‡ کرام له Ù†Ùلي عبادت څخه منع Ú©Ú“ÙŠ دي او ورته یی ویلي Ú†ÙŠ ستاسو میرمني پرتاسو باندي ØÙ‚ لري تاسو باید دنورو کارونو په Ú…Ù†Ú« Ú©ÙŠ خپلو میرمنو ته هم کاÙÙŠ وخت ورکړي.
عبد الله ابن عمر ابن العاص رضی الله عنه وایی کله Ú†ÙŠ رسول الله صلی الله علیه وسلم خبرشو Ú†ÙŠ زه له عبادت سره ډیره مینه لرم دخپل ژوند زیاته ØØµÙ‡ په عبادت Ú©ÙŠ تیروم، وایی زه رسول الله صلی الله علیه وسلم ور وغوښتم راته یی وویل Ú…Ù‡ Ùکرکوي ما نه دي اوریدلي Ú†ÙŠ ته ټوله ÙˆØ±Ú Ø±ÙˆÚ˜Ù‡ نیسه او ټوله شپه بیا په عبادت تیره وي.
عبدالله ابن العمر ابن العاص رضی الله عنه وایی ما ورته وویل هوکي همداسي ده، وایی رسول الله صلی الله علیه وسلم راته وویل چي نه داسي مه کوه.
کله روژه نیسه او کله یی خوره کله دشپی لخوا قیام کوه اوکله بیا ویدیږه، ÚÚ©Ù‡ ستا جسم تا باندي ØÙ‚ لري، ستا سترګي تاباندي ØÙ‚ لري، ستا میرمن تا باندي ØÙ‚ لري همدارنګه ستا میلمانه تا باندي ØÙ‚ لري ( بخاري او مسلیم)
امام بخاري له ابو جØÛŒÙÙ‡ څخه روایت Ú©Ú“ÙŠ وایی Ú†ÙŠ رسول الله صلی الله علیه وسلم د سلمان او ابو دردا ØªØ±Ù…Ù†Ú ÙˆØ±ÙˆØ±Ú«Ù„ÙˆÙŠ Ø±Ø§Ù…Ù†ÚØªÙ‡ Ú©Ú“ÙŠ وه یعني سلمان او ابودردا دواړو یواو بل ته دورور ګلوي لاس ورکړي وو.
سلمان رض الله عنه یوه ÙˆØ±Ú Ø¯Ø§Ø¨ÙˆØ¯Ø±Ø¯Ø§ کورته ورغي سلمان وایی زه Ú†ÙŠ کله د ابودرد کورته ورغلم ام دردامي په ډیرخوار ØØ§Ù„ت Ú©ÙŠ ولیده ورڅخه مي پوښتنه ÙˆÚ©Ú“Ù‡ ولي داسي بد ØØ§Ù„ت Ú©ÙŠ یی Ú…Ù‡ درسوي دي.
وایی ام دردا راته وویل ابودردا له دي دنیا څخه لاس پریولي دي یعني هیڅ ددي دنیا په کیسه Ú©ÙŠ نه دي شپه او ÙˆØ±Ú Ù¾Ù‡ عبادت بوخت وي.
وایی دغه وخت کي ابودردا دسلمان دپاره ډوډي برابره کړه او سلمان ته یی وویل مهرباني وکړه ډوډي وخوره سلمان وایی ماورته وویل تر هغه پوري به ډوډي ونه خورم ترڅو تا هم راسره نه وي خوړلي ابودردا ورته وویل چی زما روژه ده سلمان ورته وویل چي روژه ماته کړه وایی ابودردا روژه ماته کړه او ډوډي یی وخوړه.
کله Ú†ÙŠ ماښام شو ابودردا دسلمان دپاره دویدیدو ÚØ§ÛŒ برابر Ú©Ú“ ورته یی وویل ویده شه وایی سلمان ورته وویل ته Ú…Ù‡ کوي ابودردا وویل زه عبادت کوم، سلمان ابودردا ته وویل ترهغو پوري Ú†ÙŠ ته هم نه یی ویده شوي زه نه ویدیږم وایی ابودردا هم ویده شو، خو Ù„Ú– Ú«Ú“ÙŠ وروسته بیرته پاڅیدی خو سلمان بیا ورته وویل Ú†ÙŠ ویده شه، ØØªÛŒ Ú†ÙŠ دشپی په اخیر Ú©ÙŠ سلمان ورته وویل Ú†ÙŠ اوس پورته شه دغه وو Ú†ÙŠ دواړه پورته شوو له لمانÚÙ‡ څخه وروسته سلمان وابودردا ته وویل، ستا خالق پرتا باندي ØÙ‚ لري، ستا جسم پرتا باندي ØÙ‚ لري اوهمدارنګه ستا میرمن پرتا باندي ØÙ‚ لري، وایی کله Ú†ÙŠ سهار شو ابودردا وپیغمبر علیه سلام ته راغي ورته یی ټوله کیسه وکړه، پغمبر علیه سلام ورته وویل Ú†ÙŠ سلمان Ú†ÙŠ Ú…Ù‡ Ú©Ú“ÛŒ ÚšÙ‡ یی Ú©Ú“ÙŠ دي او صØÛŒØ دي.
داوو درسول الله صلی الله علیه وسلم دملګرو سلوک او چلند له خپلو میرمنو سره، اوس به راشو چي رسول الله صلی الله علیه وسلم له خپلو میرمنو سره څرنګه سلوک کاوو د رسول الله صلی الله علیه وسلم له خپلو میرمنو سره رورزمره چلند څه ډول وو.
ستر قائد رسول اکرم صلی الله علیه وسلم څومره مصروÙÙ‡ ژوند درلود خو له دومره مصروÙÙ‡ ژوند سره سره یی خپلو میرمنو ته کاÙÙŠ وخت ورکړي وو هغو سره به یی خندل ورسره به یی لوبي کولي ورته به یی کیسي کولي او دهغو خبروته به یی غوږ نیوي.
مونږ Ú†ÙŠ Ù„Ú– Ú…Ù‡ شغل پیداکړو بیا دکورپه کیسه Ú©ÙŠ هم نه یو Ú†ÙŠ کله ماښام نا وخته کورته راشو سترګي مو سرته ختلي وي سمه خبره نه کوو Ù¾Ø±ÚØ§ÛŒ ددي Ú†ÙŠ کورته Ø®ÙˆØ´ØØ§Ù„ÙŠ راوړو غم مو رابارکړي وي زمونږ له راتګ څخه دوه ساعته مخکي میرمن Ùکرکوي Ú†ÙŠ لالا خو رارسیږي پر Ú…Ù‡ ډول استقبال یی ÙˆÚ©Ú“Ù… Ú†ÙŠ Ù„Ú– یی هوش سرته راشي.
خورسول اکرم صلی الله علیه وسلم Ú†ÙŠ دوخت جنرال هم، دجنګ دخط قوماندان هم وو، ÚšÙ‡ اقتصاد پوه اودمالي چارو تنظیمونکي هم ÚšÙ‡ مبلغ او مقرر وو، ÚšÙ‡ مشر ÚšÙ‡ ملګری او ÚšÙ‡ ګاونډی هم وو، له دغو ټولو مصروÙیاتوسره سره Ú†ÙŠ به کله کورته راغي په خنداي او مسکا به یی دخپلو میرمنو استقبال کاوو.
ØØ¶Ø±Øª عائشه رضی الله عنها وایی یوه ÙˆØ±Ú Ù…ÙŠ اوګره بخه Ú©Ú“ÙŠ وه او رسول الله صلی الله علیه وسلم ته مي رواړه وایی کله Ú†ÙŠ مي اوګره کیښوده ÙˆØØ¶Ø±Øª سوده رضی الله تعالی عنها ته مي وویل Ú†ÙŠ اوګره وخوره ÚÚ©Ù‡ Ú†ÙŠ رسول الله صلی الله علیه وسلم زما او دسودي رضی الله عنها په Ù…Ù†Ú Ú©ÛŒ ناست وو.
ØØ¶Ø±Øª عائشه رضی الله تعاعنها وایی Ú†ÛŒ ØØ¶Ø±Øª سوده رضی الله عنها ویل زه یی نه خورم وایی ما ورته وویل یا خو به اوګره خوري او یا زه په اوګره باندي موټ ډکوم ستا په مخ یی موښم وایی بیا هم ØØ¶Ø±Øª سوده اوګره ونه خوړه او ما موټ له اوګره Ú‰Ú© Ú©Ú“ Ø¯ØØ¶Ø±Øª سوده په مخ مي وموښی، وایی رسول صلی الله علیه وسلم Ú†ÙŠ ولیدله ویی خندل اوسم دستي یی اوګره Ø¯ØØ¶Ø±Øª سوده رضی الله عنه په لاس Ú©ÙŠ ورکړه ورته وویل Ú†ÙŠ اوس یی ته د عائشي په مخ باندي وموښه، ØØ¶Ø±Øª عائشه وایی Ú†ÙŠ ØØ¶Ø±Øª سودي رضی الله عنها Ú†ÙŠ کله اوګره زما په مخ باندي وموښله Ù…ØÙ…د صلی الله وخندل.
همدارنګه ØØ¶Ø±Øª عائشه رضی الله عنها وایی یو Úلي زه له رسول الله صلی الله علیه وسلم سره په Ø³ÙØ± لاړم‎.
ØØ¶Ø±Øª عائشه رضی الله عنها وایی Ú†ÙŠ ما له رسول الله صلی الله علیه وسلم سره Ø¯ÚØºØ§Ø³ØªÙŠ Ù…Ø³Ø§Ø¨Ù‚Ù‡ ÙˆÚ©Ú“Ù‡ او ما ورڅخه مسابقه وګټلي، عائشه رضی الله عنها وایی Ú†ÙŠ وروسته بیا Ú†ÙŠ کله زه Ù„Ú–Ú…Ù‡ مزي شوم یوÚلي مي بیا له رسول الله صلی الله علیه وسلم سره Ø¯ÚØºØ§Ø³ØªÙŠ Ù…Ø³Ø§Ø¨Ù‚Ù‡ ÙˆÚ©Ú“Ù‡ وایی دا Úلي رسول الله صلی الله علیه وسلم مسابقه وګټله.
ایا له میرمنو سره د چال چلند او ګذاري په اړه دمسلمان خاوند لپاره درسول الله صلی الله علیه وسلم پورته لارښونه اندیښنه اقوال او Ø§ÙØ¹Ø§Ù„ Ú©ÙØ§ÛŒØª نکوي؟
(قلب المرأة لؤلؤة ØªØØªØ§Ø¬ إلى صياد ماهر)
(ویکÙیکم ÙØ®Ø±Ø§ أن الجنة ØªØØª أقدام الأمهات)