دخپریدو نیټه : 2015-08-22 مخپرونکئ : 039 - دبÛنوا اداره - کابل
د گناهونو د Ù…ØºÙØ±Øª او بخښل Ú©ÛØ¯Ùˆ اسباب (Û³) برخه
مولوي عصمت الله عزام
(په ØªÛØ± پسÛ)
بسم الله الرØÙ…Ù† الرØÙŠÙ…
Ûµ : د الله پاک د مخلوق سره ÚšÛÚ¯Ú¼Ù‡ کول :
الله تعالی ÙØ±Ù…ايي : وَلا يَأْتَل٠أÙولÙÙˆ الْÙَضْل٠مÙنْكÙمْ وَالسَّعَة٠أَنْ ÙŠÙØ¤Ù’تÙوا Ø£ÙولÙÙŠ Ø§Ù„Ù’Ù‚ÙØ±Ù’بَى وَالْمَسَاكÙينَ وَالْمÙÙ‡ÙŽØ§Ø¬ÙØ±Ùينَ ÙÙÙŠ سَبÙيل٠اللَّه٠وَلْيَعْÙÙوا وَلْيَصْÙÙŽØÙوا أَلا ØªÙØÙØ¨Ù‘Ùونَ أَنْ يَغْÙÙØ±ÙŽ Ø§Ù„Ù„Ù‘ÙŽÙ‡Ù Ù„ÙŽÙƒÙمْ وَاللَّه٠غَÙÙورٌ رَØÙيمٌ) (النور:Û²Û²) .
ترجمه : او له تاسو څخه Ú†ÙŠ Ú…ÙˆÚ© د ÙØ¶ÙŠÙ„ت او Ù¾Ø±Ø§Ø®Û Ø®Ø§ÙˆÙ†Ø¯Ø§Ù† دي،هغوی دي دا قسم نه کوي Ú†ÙŠ خپلوانو،مسکينانو او د الله د لاري د مهاجرو سره به مرسته نه کوي،هغوی دي عÙوه او ØªÛØ±Ûده ÙˆÚ©Ú“ÙŠØŒ آيا تاسو دا نه خوښوئ Ú†ÙŠ الله بخښنه درته وکړي؟ او الله Ú‰ÛØ± بخښونکی،مهربان دی!!
دا آيت په Ø¯Û Ù‡Ú©Ù„Ù‡ نازل شوی Ú†ÙŠ Ù…Ø³Ø·Ø Ø¨Ù† اثاثة – رضی الله عنه - مسکين، مهاجر او د ابوبکر صديق - رضی الله عنه – د خاله زوی وو.
ابوبکر صديق – رضی الله عنه – به صدقه ور کوله، خو کله Ú†ÙŠ د Ø¹Ø§Ø¦Ø´Û â€“ رضی الله عنها – په هکله په تور لگولو Ú©ÙŠ Ù…Ø³Ø·Ø Ù‡Ù… شريک شو،نو ابوبکر صديق – رضی الله عنه – قسم ÙˆÚ©Ú“ Ú†ÙŠ زه به په راتلونکي Ú©ÙŠ د ده سره مرسته او ÚšÛÚ¯Ú¼Ù‡ نه کوم.
نو دا آيت نازل شو،بيا ابوبکر صديق رضی الله عنه له خپلي خبري رجوع وکړه.
له Ø¯Û Ø¢ÙŠØª څخه معلومÛÚ–ÙŠ Ú†ÙŠ بل چاته د هغه Ø¬ÙØ±Ù… معاÙول او د چا سره ÚšÙ‡ کول د Ù…ØºÙØ±Øª سبب دی.
عَنْ اَبÙÙŠ Ù‡ÙØ±ÙŽÙŠØ±ÙŽØ©ÙŽ Ø£Ù†Ù‘ÙŽ رَسÙول الله - صلى الله عليه وسلم - ØŒ قَالَ : (( بَينَما رَجÙÙ„ÙŒ يَمشي Ø¨ÙØ·ÙŽØ±ÙŠÙ‚٠اشْتَدَّ عَلَيه٠العَطَش٠، Ùَوَجَدَ Ø¨ÙØ¦Ø±Ø§Ù‹ Ùَنَزَلَ ÙÙيهَا Ùَشربَ ØŒ Ø«Ùمَّ خَرَجَ ÙØ¥Ø°ÙŽØ§ كَلْبٌ يَلْهَث٠يأكÙل٠الثَّرَى Ù…ÙÙ†ÙŽ العَطَش٠، Ùَقَالَ الرَّجÙÙ„Ù : لَقَدْ بَلَغَ هَذَا الكَلْب٠مÙÙ†ÙŽ Ø§Ù„Ø¹ÙŽØ·ÙŽØ´Ù Ù…ÙØ«Ù„٠الَّذÙÙŠ كَانَ قَدْ بَلَغَ Ù…ÙنّÙÙŠ Ùَنَزَلَ Ø§Ù„Ø¨ÙØ¦Ù’رَ Ùَمَلأَ Ø®ÙÙَّه٠مَاءً Ø«Ùمَّ أمْسَكَه٠بÙيه٠ØÙŽØªÙ‘ÙŽÙ‰ رَقÙÙŠÙŽ ØŒ Ùَسَقَى الكَلْبَ ØŒ Ùَشَكَرَ الله Ù„ÙŽÙ‡Ù ØŒ ÙَغَÙَرَ Ù„ÙŽÙ‡Ù )) قالوا : يَا رَسÙول الله٠، إنَّ لَنَا ÙÙŠ البَهَائÙم٠أَجْراً ØŸ Ùقَالَ :ÙÙÙŠ ÙƒÙÙ„Ù‘Ù ÙƒÙŽØ¨ÙØ¯Ù رَطْبَة٠أجْرٌ(Ù…ÙØªÙ‘ÙŽÙÙŽÙ‚ÙŒ عَلَيهÙ\رياض الصالØÙŠÙ† ص: ۱۰۸ج:Û±)
ابوهريره - رضی الله عنه - له نبي - صلی الله عليه وسلم - څخه روايت کوي Ú†ÙŠ ÙˆØ¦Û ÙØ±Ù…ايل : يو سړی په لار روان وو،(په بل روايت Ú©ÙŠ دي Ú†ÙŠ زناکاره ÚšÚÙ‡ وه) تنده Ù¾Ø±Û Ø³Ø®ØªÙ‡ شوه،نو څاه Ø¦Û ÙˆÙ…ÙˆÙ†Ø¯Ù‡ØŒÙˆØ± کښته شو،اوبه Ø¦Û ÙˆÚ…ÚšÙ„ÛØŒ بيا ØªØ±Û Ø±Ø§ÙˆÙˆØªØŒÙ†Ø§Ú…Ø§Ù¾Ù‡ يو سپی دی Ú†ÙŠ ژبه Ø¦Û Ø±Ø§ Ø§ÙŠØ³ØªÙ„ÛØŒÙ„Ù†Ø¯Û Ø®Ø§ÙˆØ±ÙŠ د تندي له امله خوري، سړي Ùˆ ويل:دا سپی له تندي نه هغه Ø§Ù†Ø¯Ø§Ø²Û ØªÙ‡ Ø±Ø³ÛØ¯Ù„ÛŒ دی،کومه Ú†ÙŠ ما ته Ø±Ø³ÛØ¯Ù„Û ÙˆÙ‡ØŒÙ†Ùˆ څاه ته ښکته شو،خپله موزه Ø¦Û Ù„Ù‡ اوبو Ú‰Ú©Ù‡ کړه، بيا ÙŠÛ Ù¾Ù‡ خوله Ú©ÙŠ ونيوله،تر Ø¯Û Ú†ÙŠ را پورته شو،سپی Ø¦Û Ø§ÙˆØ¨Ù‡ کړ،الله پاک Ø¦Û Ø¯ØºÙ‡ عمل قبول Ú©Ú“ او بخښه Ø¦Û ÙˆØ± ته ÙˆÚ©Ú“Ù‡.
ØµØØ§Ø¨ÙˆÙˆ- رضی الله عنهم – ÙˆÙØ±Ù…ايل : Ø§Û Ø¯ الله رسوله! - صلی الله عليه وسلم – زموږ لپاره په دغو Úناورو Ú©ÙŠ ثواب شته ØŸ نبي - عليه السلام – ÙˆÙØ±Ù…ايل : په هر لوند Úيگر Ú©ÙŠ ثواب شته!!
د پام ÙˆÚ“ خبره دا ده Ú†ÙŠ دغي ÚšÚÙŠ ته له Ø¯Û Ø§Ù…Ù„Ù‡ بخښنه وشوه Ú†ÙŠ د سپي سره Ø¦Û ÚšÙ‡ ÙˆÚ©Ú“Ù„ØŒ نو Ú…ÙˆÚ© Ú†ÙŠ د انسان بيا په ØªÛØ±Ù‡ دمسلمان سره ÚšÙ‡ کوي او د هغه د کړاوونو د ختمولولپاره هلي Úلي کوي،نو ده ته به هم ان شاء الله تعالی بخښنه Ú©ÛÚ–ÙŠ.
له ØØ¶Ø±Øª ØØ°ÙŠÙÙ‡ - رضی الله عنه - څخه روايت دی، Ú†ÙŠ ما له رسول الله - صلی الله عليه وسلم - څخه ÙˆØ§ÙˆØ±ÛØ¯Ù„ Ú†ÙŠ ويل ÙŠÛ : يو سړی Ù…Ú“ شو،نو ور ته Ùˆ ويل شول : تا Ú…Ù‡ کول؟ ده Ùˆ ويل : ما د خلگو سره په دنيا Ú©ÙŠ کاروبار کاوو، نو ما به مالدار ته مهلت ورکاوو(Ú†ÙŠ کله به Ù…Û Ù¾ÙˆØ± ور Ø¨Ø§Ù†Ø¯Û Ø´Ùˆ) او د ØªÙ†Ú«Ù„Ø§Ø³Û Ø³Ø±Ù‡ به مي تخÙي٠کاوو(تر خپل ØÙ‚ ور ØªÛØ±ÙŠØ¯Ù„Ù…) نو (د الله پاک له لوري د Ø¯Û Ø¹Ù…Ù„ له امله)بخښه ور ته Ùˆ شوه(بخاري ص:۳۲۲ج:۱،مسلم)
نو د خلگو سره ÚšÙ‡ کول،د هغوی ضرورتونه ور پوره کول، هغوی ته تکلي٠نه ور کول دا د Ù…ØºÙØ±Øª يو مهم سبب دی،لکه Ú…Ù†Ú¯Ù‡ Ú†ÙŠ ضرر ور رسول د Ù…ØºÙØ±Øª له موانعو څخه دی.
۶:مصيبتونه او کړاوونه :
مسلمان ته Ú†ÙŠ په ژوندانه Ú©ÙŠ کوم تکليÙونه رسÛÚ–ÙŠ او يا مصيبتونه Ù¾Ø±Û Ø±Ø§ÚÙŠØŒ په Ø¯Û Ø³Ø±Ù‡ هم الله پاک انسان ته بخښنه کوي.
عَنْ Ø¹ÙŽØ§Ø¦ÙØ´ÙŽØ©ÙŽ Ø£ÙŽÙ†Ù‘ÙŽ رَسÙولَ اللَّه٠-صلى الله عليه وسلم- قَالَ : مَا Ù…Ùنْ Ù…ÙØµÙÙŠØ¨ÙŽØ©Ù ÙŠÙØµÙŽØ§Ø¨Ù بÙهَا Ø§Ù„Ù’Ù…ÙØ³Ù’Ù„Ùم٠إÙلاَّ ÙƒÙÙÙ‘ÙØ±ÙŽ Ø¨Ùهَا عَنْه٠ØÙŽØªÙ‘ÙŽÙ‰ Ø§Ù„Ø´Ù‘ÙŽÙˆÙ’ÙƒÙŽØ©Ù ÙŠÙØ´ÙŽØ§ÙƒÙهَا((رواه البخاري ص:۸۴۳ج:۲ومسلم ص:Û³Û±Û¸ÙˆØ§Ù„Ù„ÙØ¸ له).
له بي بي Ø¹Ø§Ø¦Ø´Û - رضی الله عنها- څخه روايت دی Ú†ÙŠ رسول الله - صلی الله عليه وسلم – ÙˆÙØ±Ù…ايل :
مسلمان ته Ú†ÙŠ کوم مصيبت او غم رسÛږي،په Ø¯Û Ø³Ø±Ù‡ ØªØ±Û Ú¯Ù†Ø§ÙˆÙŠ رژÛږي،تر Ø¯Û Ú†ÙŠ ازغی Ø¦Û Ù¾Ù‡ بدن ننوزي(په Ø¯Û Ø³Ø±Ù‡ Ø¦Û Ù‡Ù… گناوي رژÛÚ–ÙŠ)!!
عَنْ أَبÙÙŠ Ù‡ÙØ±ÙŽÙŠÙ’رَةَ رَضÙÙŠÙŽ الله٠عَنْه٠قَالَ : قَالَ رَسÙوْل٠الله٠- صلى الله عليه وسلم - :«مَنْ ÙŠÙØ±Ùد٠الله٠بÙه٠خَيراً ØŒ ÙŠÙØµÙبْ Ù…ÙنْهÙ» (رواه البخاري ص:۸۴۳ج:Û²)
ژباړه: له ØØ¶Ø±Øª ابوهريره – رضی الله عنه – روايت دی Ú†ÙŠ رسول الله – صلی الله عليه وسلم – ÙˆÙØ±Ù…ايل : چاته Ú†ÙŠ الله پاک د خير اراده ÙˆÚ©Ú“ÙŠ په مصيبتونو ÙŠÛ Ø§Ø®ØªÙ‡ Ú©Ú“ÙŠ!!
Ú…Ùˆ په Ø¯Û Ø³Ø±Ù‡ ÙŠÛ Ù„Ù‡ گناهونو پاک Ú©Ú“ÙŠ او د الله پاک سره د پاکوالي په ØØ§Ù„ Ú©ÙŠ ملاقات ÙˆÚ©Ú“ÙŠ.
عن أبي هريرة قال : قال رسول الله صلى الله عليه Ùˆ سلم ما يزال البلاء بالمؤمن والمؤمنة ÙÙŠ Ù†ÙØ³Ù‡ وولده وماله ØØªÙ‰ يلقى الله وما عليه خطيئة (رواه الترمذي ص:۶۵ج :۲وقال :هذا ØØ¯ÙŠØ« ØØ³Ù† صØÙŠØ)
له ابوهريره - رضی الله عنه - څخه روايت دی Ú†ÙŠ رسول الله- صلی الله عليه وسلم- ÙˆÙØ±Ù…ايل: د مؤمن او مؤمني سره د ده په Ù†ÙØ³ØŒØ§ÙˆÙ„اد او مال Ú©ÙŠ تل مصيبتونه وي،تر Ø¯Û Ú†ÙŠ د الله پاک سره په داسي ØØ§Ù„ Ú©ÙŠ ملاقات ÙˆÚ©Ú“ÙŠ Ú†ÙŠ گناه Ù¾Ø±Û Ù†Ù‡ وي!!
(نوربيا...)
Ùˆ صلی الله علی نبينا Ù…ØÙ…د Ùˆ علی آله Ùˆ Ø§ØµØØ§Ø¨Ù‡ اجمعين