دخپریدو نیټه : 2016-03-09 مخپرونکئ : 039 - دبÛنوا اداره - کابل
دقاموسونوتاج قاموس وپیژنئ !
Ø§Ù„ØØ§Ø¬ پوهنوال ډاکټرنظرمØÙ…Ø¯ÚØ¯Ø±Ø§Ú¼
نیټه : دمارچ Ù…ÛŒØ§Ø´ØªÛ Ø´Ù¾Ú–Ù… Û²Û°Û±Û¶
ÚØ§ÛŒ : دجرمني Ù‡ÛŒÙˆØ§Ø¯ØŒÙØ±Ø§Ù†Ú©Ùورت ښار
کله Ú†Û Ø²Ù‡ لا تنکی Úوان اودرØÙ…Ù† باباپه لیسه Ú©Û Ù¾Ù‡ زده کړوبخت وم Ù†ÙˆØ¯Ø§Ù†Ú«Ù„ÛŒØ³Û Ú˜Ø¨Û Ø³Ø±Ù‡ Ù…Û Ú‰ÛŒØ±Ù‡ مینه درلودله . داÚÚ©Ù‡ Ú†Û Ù‡Ø±Ú†Ø§Ø¨Ù‡ ویل :
 Ú©Ù‡ Ú…ÙˆÚ© په Ø§Ù†Ú«Ù„ÛŒØ³Û Ú˜Ø¨Ù‡ وپوهیږي نودهرډول علم Ø¯Ø±ÙˆØ§Ø²Û ÙˆØ±ØªÙ‡ Ø®Ù„Ø§ØµÛ Ø¯ÙŠ .
خوپه هغه وخت Ú©Û ØªØ±Ù¼ÙˆÙ„ÙˆØ³ØªØ±Ù‡ ستونÚÙ‡ داوه Ú†Û Ø¯Ù¾ÚšØªÙˆ- Ø§Ù†Ú«Ù„ÛŒØ³Û Ú˜Ø¨Û Ù‚Ø§Ù…ÙˆØ³ څرک نه ترسترګوکیده. په Ø¯Ø§Ø³Û ØØ§Ù„ Ú©Û Ú†Û Ù¾Ù‡ دري ژبه ډومباری قاموسونه پیداکیدل. همدارنګه په Ù†ÙˆØ±ÙˆÚ…Ø§Ù†Ú«ÙˆÚ©Û Ù¾Ù‡ پښتوژبه دکتابونوکمښت هم Ø¯Ø§Ø³Û Ø¯Ø±ÙˆØ§Ø®Ù„Ù‡.
په Ø¯Û Ù‡Ú©Ù„Ù‡ به زه تل Úوریدلم Ú†Û Ø¯Ù¾ÚšØªÙˆÙ† بادرقوم ژبه ÙˆÙ„Û Ø¯ÙˆÙ…Ø±Ù‡ وروسته Ù¾Ø§ØªÛ Ø¯Ù‡.
نن ÙˆØ±Ú Ú†Û Ø§ÙˆØ³ دهمغه وخت څخه Ù„Ú–Ú…Ù‡ پنÚوس کاله تیرشوي دي زمادزړه ارمان Ø¯Ú‰Ø§Ú©Ù¼Ø±ØµØ§ØØ¨ مصداق په قلم پوره شو. Ú‰ÛØ± ویاړیم Ú†Û Ø¯Ù‡ÛŒÙˆØ§Ø¯Ù…Ù„ÙŠ او ÙØ±Ù‡Ù†Ú«ÙŠ Ø¨Û Ø³Ø§Ø±ÙŠ شخصیت Ú‰Ø§Ú©Ù¼Ø±ØµØ§ØØ¨ Ù†Ø¨Û Ù…ØµØ¯Ø§Ù‚ له خوادپښتو- Ø§Ù†Ú«Ù„ÛŒØ³Û Ú˜Ø¨Û Ø¯Ù‚Ø§Ù…ÙˆØ³ÙˆÙ†ÙˆØªØ§Ø¬ قاموس ولیکل Ø´ÙˆØ§ÙˆØ§ÙØºØ§Ù† ولس ته ÙˆÚ“Ø§Ù†Ø¯Û Ø´Ùˆ.
په Ø¯Û ØªÚ“Ø§ÙˆØ¯ÛŒØ§Ø¯ÙˆÙ„ÙˆÙˆÚ“Ø®Ø¨Ø±Ù‡ داده Ú†Û Ø¯ØªØ§Ø¬ کلمه په دودیزه توګه هغه مهال کارول کیږي Ú†Û Ø¯Ø´ÛŒØ§Ù†ÙˆØŒØ§Ø´Ø®Ø§ØµÙˆØ§ÙˆÛŒØ§Ø¯Ø¹Ù„Ù…Û ØŒÙ…Ø°Ù‡Ø¨ÙŠ Ú©ØªØ§Ø¨ÙˆÙ†ÙˆØªØ±Ù…Ù†Ú Ø®Ù¾Ù„ منÚÛŒ ÚØ§Ù†Ú«Ú“ØªÛŒØ§ÙˆÛ Ø¯ÛŒÙˆØ¨Ù„ سره پرتله کیږي.
زه به اوس دلته Ú…ÙˆØ¨ÛŒÙ„Ú«Û Ù¾Ù‡ ګوته Ú©Ú“Ù… Ú†Û Ø¯ØªØ§Ø¬ Ú©Ù„Ù…Û Ø³Ø±Ù‡ تړاولري. Ø¯Ø§Ú†Û Ú…ÙˆÙ…Ø±Ù‡ په ÚØ§ÛŒ دي،سم اویاناسم مالوما ت دی ضمانت (ذ Ùمـَّـه ) ÙŠÛ Ù†Ù‡ کوم. داÚÚ©Ù‡ Ú†Û Ø¯Ø§Ù¼ÙˆÙ„ په سترګو لیدلي ،یااوریدلي Ø§ÙˆÛŒØ§Ù„ÙˆØ³ØªÙ„Û Ù…Ø§Ù„ÙˆÙ…Ø§Øª دي. Ø¯Ø¨ÛŒÙ„Ú«Û Ù¾Ù‡ توګه :
 دملایانوڅخه مااوریدلي دي Ú†Û Ø¢ÛŒØª الکرسي دسورت البقره دوه سوه پینÚÙ‡ پنÚوسم آیت شری٠دقرآن شری٠تاج آیت دی .
 په هندوستان هیوادکي تاج Ù…ØÙ„ دامانالري Ú†Û Ø¯Ù†Ú“Û Ù¼ÙˆÙ„Ùˆ نامتوتعمیرونوپه پرتله تاج Ù…ØÙ„ هغه تعمیردی Ú†Û Ø³Ø§Ø±ÛŒ نه لري. ÛŒØ§Ù†Û Ø¯ÚšØ§ÛŒØ³ØªÙ‡ Ù‚ØµØ±ÙˆÙ†ÙˆØªØ±Ù…Ù†Ú ØªØ±Ù¼ÙˆÙ„ÙˆÚšØ§ÛŒØ³ØªÙ‡ قصردی.
 په تاریخ Ú©Û Ø¯Ù†Ú“Û Ù¾Ø§Ú†Ø§Ù‡Ø§Ù† هم Ø¯Ø§Ø³Û Ø¯Ø±ÙˆØ§Ø®Ù„Ù‡ Ú†Û ØªØ§Ø¬ په سرلري اودنوروخلکوپه پرتله ÚØ§Ù†Ú«Ú“ÛŒ لوړمقام لري.
 دژوندانه په Ú©Ù„ØªÙˆØ±Û Ø¨Ø±Ø®ÙˆÚ©Û Ù‡Ù… دیوه شخص په Ø³Ø±Ø¨Ø§Ù†Ø¯Û Ø¯ØªØ§Ø¬ کيښولو مراسم ترسترګوکیږي. Ø¯Ø¨ÛŒÙ„Ú«Û Ù¾Ù‡ توګه هغه پیغله Ø§Ù†Ø¬Ù„Û Ú†Û Ø¯Ù†ÙˆØ±ÙˆØ§Ù†Ø¬Ù„ÛŒÙˆÙ¾Ù‡ پرتله ډیره ښایسته وي په Ø³Ø±ÙŠÛ ØªØ§Ø¬ کیښول کیږي.
 زماپه آند Ú†Û Ø¯Ú‰Ø§Ú©Ù¼Ø±ØµØ§ØØ¨ Ù†Ø¨Û Ù…ØµØ¯Ø§Ù‚ له خوادپښتو- Ø§Ù†Ú«Ù„ÛŒØ³Û Ú˜Ø¨Û Ù‚Ø§Ù…ÙˆØ³ دنوروقاموسونوپه پرتله دقاموسونوتاج قاموس دی.
داÚÚ©Ù‡ Ú†Û Ø¯Ù†ÙˆÙ…ÙˆÚ“Û Ù‚Ø§Ù…ÙˆØ³ ÚØ§Ù†Ú«Ú“ØªÛŒØ§ÙˆÛ Ù¾Ù‡ Ù„Ø§Ù†Ø¯Û Ú‰ÙˆÙ„ دي:
• دنوروقاموسونوپه پرتله Ø¯Ú‰Ø§Ú©Ù¼Ø±ØµØ§ØØ¨ مصداق پښتو- انگليسي قاموس ترټولوجامع او علمي قاموس دی.
• Ø¯Ù¾ÚšØªÙˆÚ˜Ø¨Û Ø¯Ù¾Ø±Ø§Ø®ØªÛŒØ§ لپاره یوه Ø¨Û Ø³Ø§Ø±Û ØºÙ¼Ù‡ Ø¹Ù„Ù…Û Ø³Ø±Ù…Ø§ÛŒÙ‡ ده.
• دپښتون قوم لپاره Ø¯ØªØØ±ÛŒÚ© لومړی ګام دی Ú†Û Ù‡Ø±Ø´Ø®Øµ پخپله Ù…ÙˆØ±Ù†Û Ú˜Ø¨Û Ù¾ÚšØªÙˆ ته خدمت ÙˆÚ©Ú“ÙŠ اونورقومونه ÙˆØ±Ø¨Ø§Ù†Ø¯Û Ú«Ø±Ù… نه Ú©Ú“ÙŠ. په Ø¯Û Ø§Ú“ÙˆÙ†Ø¯Ø¯Ú‰Ø§Ú©Ù¼Ø±ØµØ§ØØ¨ مصداق اودرØÙ…Ù† باباÙکرونه اونیتونه سره ورته دي. Ù„Ú©Ù‡ Ú†Û Ø±ØÙ…Ù† Ø¨Ø§Ø¨Ø§ÙˆØ§ÙŠÛ :
Ù…Ø§Ú†Û Ø®Ø§Ù„ دستادوریÚÙˆ ØªØ±Ù…Ù†Ú ÙˆÙ„ÛŒØ¯
نه بل Ù‡Ø³Û Ø´Ø§Ù† امام شته نه Ù…ØØ±Ø§Ø¨
په سړبن Ú©Û ÛŒÙˆÚ©ØªØ§Ø¨ هم چاوه نه Ú©Ú“
Ø¨Û Ø±ØÙ…انه Ú†Û ÙŠÛ ÙˆÚ©Ú“Ø¯Ø§Ú©ØªØ§Ø¨
Ú‰Ø§Ú©Ù¼Ø±ØµØ§ØØ¨ مصداق درØÙ…Ù† باباپه شان ډګرته راودانګل اودالله ج په مرسته ÛŒÛ Ù†ÙˆÙ…ÙˆÚ“ÛŒ علمي قاموس ولیکه.
په پای Ú©Û Ø²Ù‡ نظرمØÙ…دسلطانزی ÚØ¯Ø±Ø§Ú¼ دیوه ملګري اوهم Ù¼ÙˆÙ„Ú«Û Ù¾Ù‡ ØµÙØª د الله ج څخه Ú‰Ø§Ú©Ù¼Ø±ØµØ§ØØ¨ مصداق ته لانورتوÙیق اوبریالیتوب غواړم Ú†Û Ø¯ÙˆØ³ سره سم دقاموسونوتاج قاموس په شان نورکتابونه هم ولیکي.
(په لاس اوګوتودبرکت)