د یو علم خاوند وایي Ú†Û Ù…Ø§ یوه پاڼه په دÛوال Ø¨Ø§Ù†Ø¯Û ÙˆÙ†ÚšÙ„ÙˆÙ„Ù‡ او Ø¯Ø§Ø³Û Ù…Û Ù„ÛŒÚ©Ù„ÙŠ ول Ú†Û Ø¯ Ú˜Ø¨Û Ù¾Ù‡ کارولو Ú©Û Ù„Ù‡ ÚšÛ Ù¾Ø§Ù…Ù„Ø±Ù†Û Ú…Ø®Ù‡ کار واخلئ ÚÚ©Ù‡ Ú†Û Ú˜Ø¨Ù‡ یو ښامار دی Ø¯Ø¯Û Ø³Ø§ØªÙ†Ù‡ Ú‰ÛØ±Ù‡ اړینه ده ــ وایي Ú†Û Ù…ÙˆÚ– څلویښت کسان یو ÚØ§ÛŒ شو او دا کمپاین مو پرمخ بوتلو ــ دغو څلویښتو ورÚÙˆ Ú©Û ØºÛŒØ¨ØªØŒ دروغ، Ø¨ØØ« او Ù…Ø¨Ø§ØØ«Ù‡ØŒ Ø¯Ø§Ø³Û Ù¼Ú©ÙŠ کارول Ú†Û Ø¯ ÚØ§Ù† لویي Ù¾Ú©Û ÙˆÙŠ ــ Ø¯Ø§Ø³Û Ù„Ù‡Ø¬Ù‡ غوره کول Ú†Û Ù…Ø®Ø§Ø·Ø¨ ته Ù¾Ú©Û ØªÚ©Ù„ÛŒÙ ÙˆÙŠ ــ Ø¯Ø§Ø³Û Ø®Ø¨Ø±Û Ú†Û Ø¨Ù„ ته ستونزه پیدا کوي، Ø¯Ø§Ø³Û Ø®Ø¨Ø±Û Ø§ØªØ±Û Ú†Û Ø¯ بل په راکړه ورکړه Ú©Û Ù„Ø§Ø³ÙˆÙ‡Ù†Ù‡ وي، Ù¾ÛØºÙˆØ± ورکول، چغلي او ÙØ¶ÙˆÙ„ خبرو یا ټوکو ټکالو څخه به ÚØ§Ù† ساتنه کوو ــ د Ø´Ù¾Û Ù¾Ø± مهال به Ù…ØØ§Ø³Ø¨Ù‡ کوو Ú†Û Ø¢ÛŒØ§ موږ په خپلو کارونو Ú©Û Ø¨Ø±ÛŒØ§Ù„ÙŠ شو او Ú©Ù‡ نه؟ کچیرته کومه غلطي ترسره شوه نو خپل ÚØ§Ù† ته به سزا ورکوو ــ د څلویښتو ورÚÙˆ دا مجاهده د ټول ژوند لپاره ګټوره Ø«Ø§Ø¨ØªÛØ¯Ø§ÛŒ شي ــ د دغو خبرو اړتیا ÚÚ©Ù‡ مخته راغله Ú†Û Ù‚Ø¨Ø± Ù…Ø®Ú©Û Ø¯Ù‡ ــ مرګ د Ø®ÙˆÙ„Û Ù„Ù‡ Ú…Ù†Ú‰Ùˆ هم Ù†Ú–Ø¯Û Ø±Ø§ روان دی ــ د الله خوږ پیغمبر صلی الله علیه وسم ÙØ±Ù…ایي Ú†Û Ú‰ÛØ± خلک د خپلي Ú˜Ø¨Û Ø¯ لاسه دوزخ ته درومي، الله تعالی Ø¯Û Ø¨Ø®ÚšÙ†Ù‡ کوي Ú†Û Ù†Ù† وخت ژبه زموږ ایمان او اعمال د قیچي پشان Ù¾Ø±Û Ú©ÙˆÙŠ ـــ دا په پوهه او ناپوهي سره او Ø¯Ø±ÙˆØºØ¬Ù†Û Ø®Ø¨Ø±Û Ø²Ù…ÙˆÚ– Ø±ÙˆØ Ú«Ù†Ø¯Ù‡ کوي.
زموږ په ټولنه Ú©Û Ú©Ù‡ ÚÛŒÙ†Û Ù…Ø³Ù„Ù…Ø§Ù†Ø§Ù†Û ÚšÚÛØŒ کور Ú©Û Ù¾Ù‡ لوښو (سامان)ØŒ سینګار، Ø¬Ø§Ù…ÛØŒ بوټانو، جارو، او ورته شیانو Ø¨Ø§Ù†Ø¯Û ØªØ± ساعتو ساعتو Ø¬Ú«Ú“Û Ú©ÙˆÙŠ او شیطان د خوښي نڅا کوي ــ پیغور ورکول او غیبت پشان بدیو نن سبا له کورونو څخه جهنم جوړ Ú©Ú“ÛŒ. Ù‡Ù…Ø¯Ø§Ø³Û ÚÛŒÙ†Û Ù…Ø³Ù„Ù…Ø§Ù†Ø§Ù† نارینه هم په ډول ډول جګړو، کینه، بغض، ØØ³Ø¯ØŒ تهمت، بهتان، غیبت او نورو ګناهونو Ú©Û Ù„Ú«ÛŒØ§ دي.
Ø¯Ø§Ø³Û Ø®Ùˆ ټول ګناهونه جهنم ته د تلو سبب جوړيږي، خو د Ú˜Ø¨Û Ú«Ù†Ø§Ù‡ÙˆÙ†Ù‡ Ú†Û Ú…ÙˆÙ…Ø±Ù‡ Ú‰ÛØ± او په کثرت سره Ú©ÙŠÚ–ÙŠØŒ دومره ګناهونه نور غړي (اندامونه) نه کوي. د مثال په توګه:
غیبت، دروغ، چغلي، تهمت او بهتان، ÚšÚ©Ù†ÚÙ„ او Ù¼ÙˆÙ„Û Ø¨Ø¯Û Ø®Ø¨Ø±Û Ø¯Ø§ ټول ګناهونه د Ú˜Ø¨Û Ù¾ÙŠØ¯Ø§ÙˆØ§Ø± دي. نو له Ø¯Û Ú©Ø¨Ù„Ù‡ جهنم ته Ú†Û Ú©ÙˆÙ… خلک ننوÚÙŠ په هغوي Ú©Û Ø¨Ù‡ Ú‰ÛØ± خلک د Ú˜Ø¨Û Ù„Ù‡ ÙˆØ¬Û Ù†Ù†ÙˆÚÙŠ .
قد سّل رسول الله صلی الله عليه وسلم عن اکثر ما يدخل الناس الجنة Ùقال تقوی الله ÙˆØØ³Ù† الخلق وسّل عن اکثر مايدخل النار Ùقال الا جوÙنا الÙÙ… ÙˆØ§Ù„ÙØ±Ø¬ . (أخرجه الترمذي ÙˆØµØØÙ‡ وابن ماجه).
ژباړه: د رسول الله صلی الله عليه وسلم نه تپوس وشو Ú†Û Ú©ÙˆÙ… عمل زيات جنت ته د Ø¯Ø§Ø®Ù„ÛØ¯Ùˆ سبب ګرÚي؟ نبي کریم صلی الله علیه وسلم ورته ÙˆÙØ±Ù…ايل: د الله نه ÙˆÛØ±Ù‡ او ÚšÙ‡ اخلاق. او د هغه عملونو تپوس ÚÙ†Û ÙˆØ´Ùˆ کوم Ú†Û Ø²ÙŠØ§Øª د جهنم د تلو سبب جوړيږي نو نبي کریم صلی الله علیه وسلم ÙˆÙØ±Ù…ايل: د دوو ÚØ§ÙŠÙˆÙ†Ùˆ د لاسه به Ú‰ÛØ± خلک جهنم ته ورننوÚÙŠ (Ø®Ûټه، ژبه او شرمګاه).
چا Ú†Û Ø¯ Ø®Ù¾Ù„Û Ú˜Ø¨Û ØÙاظت Ú©Ú“ÛŒ وي نو Ú©Ù‡ هغه سره د Ú‰ÛØ±Ùˆ نيکیو ذخيره هم نه وي بيا هم دی جنت ته تلای شي.
عن البراء بن عازب قال جاء أعرابی اÙÙ„Û Ø±Ø³ÙˆÙ„ الله صلی الله عليه وسلم Ùقال دلنی علی عمل ÙŠØ¯Ø®Ù„Ù†Û Ø§Ù„Ø¬Ù†Ø© قال أطعم الجايع واسق الظمآم وأمر بالمعرو٠وانه عن المنکر ÙØ§ÙÙ† لم تطق Ùک٠لسانک اÙلامن خير (أخرجه ابن أبی الدنيا باسناد جيد).
ژباړه: د براء بن عازب (رض) روايت دی ÙØ±Ù…Ø§ÙŠÛ ÙŠÙˆ بانډه Ú†ÙŠ رسول الله صلی الله عليه وسلم ته راغلو نو عرض ÙŠÛ ÙˆÚ©Ú“Ùˆ ماته داسی عمل وښايه Ú†Û Ø¬Ù†Øª ته Ù¾Ø±Û Ø¯Ø§Ø®Ù„ شم نو نبي کریم صلی الله علیه وسلم ورته ÙˆÙØ±Ù…ايل ÙˆÚ–ÙŠ ته Ú‰ÙˆÚ‰Û ÙˆØ±Ú©ÙˆÙ‡ او تږي ته اوبه ورکوه د ÚšÙ‡ کارونو ØÚ©Ù… کوه او د بدو کارونو څخه منع کوه Ú©Ù‡ Ø¯Ø¯Û Ú…ÙŠØ²ÙˆÙ†Ùˆ طاقت نه Ù„Ø±Û Ù†Ùˆ خپله ژبه د خير د خبرو نه سوا د هر ډول خبرو نه بنده Ú©Ú“Ù‡.
نبي کریم صلی الله عليه وسلم Ú†Ùوپ انسان ته د Ù†Ú–Ø¯Û Ú©ÛØ¯Ùˆ تاکيد Ú©Ú“ÛŒ او ÙØ±Ù…ايلي ÙŠÛ Ø¯ÙŠ:
ان الله عند لسان Ú©Ù„ قايل Ùليتق الله امرؤ علم ما يقول قال صل الله عليه وسلم Ø§ÙØ°Ø§ رأيتم المومن صموتا وقورا ÙØ§Ø¯Ù†ÙˆØ§ منه ÙØ§ÙÙ† يلقن الØÚ©Ù…Ø©. (اخرجه ابن ماجه من ØØ¯ÙŠØ« أبي خلاد رايتم الرجل قد اعطي زهدا ÙÛŒ الدنيا وقلة ÙØ§Ù‚تر بوا منه ÙØ§ÙÙ† يلق الØÚ©Ù…Ø©).
ژباړه: ابو خلاد نه روايت دی، Ú†Û Ø±Ø³ÙˆÙ„ الله صلی الله عليه وسلم ÙØ±Ù…ایلي دي: الله تعالی د هر ويونکي د Ú˜Ø¨Û Ø³Ø±Ù‡ موجود دی نو ویونکی Ú†Û Ú…Ù‡ وايي د Ù‡ØºÛ Ù†Ù‡ Ø¯Û ÙˆÙˆÛØ±ÙŠÚ–ÙŠ. (Ú©Ù‡ د ګناه Ø®Ø¨Ø±Û ÙˆÚ©Ú“ÙŠ نو بيا به Ù¾Ø±Û Ù¾ÚšÛمانه وي) او ÙØ±Ù…ايي: رسول الله صلی الله عليه وسلم ÙØ±Ù…ايلي دي Ú†Û Ú©Ù„Ù‡ تاسو مؤمن ووينئ Ú†Û ØºÙ„ÛŒ (Ú†Ùوپ) او دروند (عزتمن) وي، نو ده ته ÙˆØ±Ù†Ú–Ø¯Û Ø´Ø¦ ÚÚ©Ù‡ Ú†Û Ø¯ÛŒ به د عقل نه Ú‰Ú©Û Ø®Ø¨Ø±Û Ú©ÙˆÙŠ.
د همدغه مقصد لپاره ÚÛŒÙ†Û Ù…Ù„Ú«Ø±Ùˆ د Ú˜Ø¨Û Ø¯ Ø¨Ù†Ø¯ÛØ¯Ùˆ پرÛÚ©Ú“Ù‡ Ú©Ú“Û Ø§Ùˆ زموږ مخته د ØØ¶ÙˆØ± صلی الله علیه وسلم ÙØ±Ù…ان دی ــ ؛؛من صمت نجا؛؛ Ú…ÙˆÚ© Ú†Û ØºÙ„ÛŒ یا Ú†Ùوپ Ù¾Ø§ØªÛ Ø´Ùˆ هغه نجات وموند ؛؛ژبه Ú†Û Ø³Ù…Ù‡ شوه نو Ù†Ú“Û Ø³Ù…Ù‡ ده؛؛ د Ú˜Ø¨Û Ø³Ù…ÙˆÙ† زړه ته هم ګټه رسوي ــ مسلمانانو ته د دا ډول خبرو رسول او هغوی سره مذاکره کول Ú‰ÛØ± ګټور دي او کورونو Ú©Û Ù‡Ù… Ø¯Ø§Ø³Û Ø®Ø¨Ø±Û Ú©ÙˆÙ„ سبب د خیر ګرÚÙŠ ؛؛د ژوند آداب؛؛ په نامه کتاب باید ولوستل شي او نورو ته ورسول شي او دا کتاب د ØÚ©ÛŒÙ… الامت مولانا اشر٠علی تهانوي رØÙ…Ù‡ الله تصنی٠دی ــ کچیرته په Ø¯Û Ú©ØªØ§Ø¨ عمل وشي نو په رښتیا هم Ú†Û Ø§Ù†Ø³Ø§Ù† د ÚšÙˆ اخلاقو خاوند ګرÚÛØ¯Ø§ÛŒ شي.