ایا کاهینات رښتیا هم له منځه ځي

     د مترو اکسپرس پنامه ډنمارکي ژبي ورځپاڼي په Û²Û· / Û±Û° / Û²Û°Û±Û· نیټه تر ( دا جهان له منځه ځي )  سرلیک لاندي یوه لیکنه خپره کړیده Ú†ÙŠ غواړم د پښتو ژباړي د لاري یې تر لوستونکو پوري ورسوم . دا تاسي او دا هم د نوموړي مطلب پښتو ژباړه :
    په سویس Ú©ÙŠ د سیرن « Cern » څیړونکی ( البته « Cern » ــ Conseil Européen pour la Recherche Nucléaire  دا یوه فرانسوي جمله ده Ú†ÙŠ د « هستوي څیړنو اروپایي شورا » مانا ورکوي . دا مرکز په سویس Ú©ÙŠ د فرانسي پولي ته نژدي ځای پر ځای سویدي او شاوخوا Û¶ÛµÛ°Û° څیړونکي هلته په علمي څیړنو لګیا دي. ژباړن ) په وروستیو ورځو Ú©ÙŠ د هیښتیا سره مخامخ سوی او پدې هکله فکر کولو ته اړ سویدي Ú†ÙŠ Ú…Ù†Ú«Ù‡ دا جهان په اوسنۍ بڼه د یوه موجود په توګه پاته کیدلای سي .
     په نوو تر سره سوو څیړنو Ú©ÙŠ د ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ ذراتو او انتی ذراتو  تر منځ په نا متناظروالی ( عدم تناظر ) باندي فکر سویدی . دا ځکه ØŒ دا جهان Ú†ÙŠ موږ یې همدا اوس په پدغه بڼه پیژنو ØŒ هغه وخت پر خپل حال پاته کیدلای سي Ú†ÙŠ یو نا متناظروالي Ú©Ù‡ Ú…Ù‡ ډیر ÙˆÚ“ÙˆÚ©ÛŒ وي ØŒ باید شتون ولري .
‌     ذرات او انتي ذرات Ú†ÙŠ یو د بله سره په اړیکو Ú©ÙŠ را سی نو یو بل خنثی کوي . پدې توګه Ú©Ù‡ عدم تناظر شتون Ùˆ نلري ØŒ جهان شتون درلودلای نسي او له منځه ځي . مګر Ù„Ú©Ù‡ Ú…Ù†Ú«Ù‡ Ú†ÛŒ د طبعیت مجلې لیکلي دي ØŒ څیړونکو دغه عدم تناظر موندلی ندی . د څیړونکي ګروپ مشر ØŒ Chrstian Smora پدې اړوند وایي : « موږ پخپلو ټولو څیړنیزو هلوځلو Ú©ÙŠ د مادې او انتي مادې تر منځ یوازي یو بشپړ تناظر مشاهده Ú©Ú“ ØŒ او دا هغه Ú…Ù‡ دي Ú†ÙŠ له کبله یې جهان شتون درلودلای نسي او باید له منځه ولاړ سي . د څیړنو په ترڅ Ú©ÙŠ هغه انتي پروتونونه Ùˆ څیړل سوه Ú†ÙŠ په Û²Û°Û±Ûµ کال Ú©ÙŠ ددې کار د پاره جدا سوی ول . انتی پروتونونه په دوو ساحو ( برقي او مقناطیسي ) Ú©ÙŠ د دامونو په څیر را ګیر او اندازه ګیري سول . پدي ډول څیړونکو Ùˆ کړای سوه په انتي پروتونونو Ú©ÙŠ مقناطیسي ساحه د پخوانیو متودونو په پرتله Û³ÛµÛ° واره دقیقتره اندازه ګیري او محاسبه Ú©Ú“ÙŠ » .
     Ú©Ù‡ چیري د پروتونو او انتي پروتونو تر منځ یوه ناانډولي یا عدم بیلانس ( نامتناظروالی ) شتون درلولای ØŒ نو ددغه دقیق متود په مټ به خامخا تر سترګو سوی وای . 
     تر دې وروسته Ú†ÙŠ څیړونکو په خپل دغه متود سره د ذراتو او انتي ذراتو تر منځ نامتناظروالی Ùˆ نه موند ØŒ اوس باید دوي د لا دقیقو اندازه ګیریوپه موخه د یوه نوي متود پر پیداکولو غور ÙˆÚ©Ú“ÙŠ Ú†ÙŠ تر دغه متود لا هم ډیر دقیق وي . پدې اړه د څیړونکي ګروپ نوموړی مشر زیاتوي : « په یوه یا بل ځای Ú©ÙŠ باید یو نامتناظروالی شتون ولری ØŒ مګر موږ لا تر اوسه هغه موندلی ندي او د ځانګړتیاوو په اړه یې نه پوهیږو » .  
د ژباړي پای
د ژباړونکي یادوونه :
     دا رښتیا خبره ده Ú†ÙŠ په کاهیناتو Ú©ÙŠ د مادي او ضد مادې ( انتي مادي ) تر منځ د نامتناظروالي موندلو مسئله د هستوي فزیک تر ټولو پیچلی خبره ده او لا تر اوسه حل سوی نده . دبل لوري ددغه ډول نامتناظروالي د شتون سره د کاهیناتو شتون تړلي دي . زه د ځمکي پوهني د یوه شاګرد په توګه ډاډمن یم Ú©Ù‡ د انسان ناولي لاسونه د اټم نه لیري سي ØŒ دا کاهینات به د نورو ډیرو میلیونونو کلونو د پاره شتون ولري او د لمر وړانګي به یې بسنه ÙˆÚ©Ú“ÙŠ ØŒ انسانان به زموږ د ځمکي په کُره ( انسانستان ) Ú©ÙŠ د مادي او معنوی شتمنیو څخه برخمن وي . ددې ډاډ لامل مي دادی Ú†ÛŒ د نامتناظروالی نه شتون به د کاهیناتو شتون له منځه نه ÙˆÚ“ÙŠ . داځکه Ú†ÙŠ دغه نامتناظروالی حتماً په یوه ډول شتون لري ØŒ خو دبشر نننی پرمختګ او د تکنالوژۍ اوسنۍ وده لا تر هغه ځایه نده رسیدلي Ú†ÙŠ ددغه نامتناظروالي شتون پيدا او تر لاسه Ú©Ú“ÙŠ .
د با امنه او بسیا کاهیناتو په لور !
                                        ډنمارک ــ Û±Û³ / Û±Û± / Û²Û°Û±Û·