پوهنمل دکتور اندوس رØÙ…ت Úواکمن د Ø§Ù„ØØ§Ø¬ Ù…ØÙ…درزاق زوى په ١٣٣٨ هجري لمريز کال د ننګرهار ولايت د چپرهار په ÙˆÙ„Ø³ÙˆØ§Ù„Û Ú©Û Ø²ÙŠÚ–ÙŠØ¯Ù„Ù‰ دى. د خپل پلار تر Ú…Ø§Ø±Ù†Û Ø§Ùˆ Ø±ÙˆØ²Ù†Û Ù„Ø§Ù†Ø¯Û ÙŠÛ Ù¾Ø± اسلامي ÙÙ‚Û Ø§Ùˆ ÙØ§Ø±Ø³ÙŠ Ø§Ø¯Ø¨ÙŠØ§ØªÙˆ سربيره دغه رسمي زده Ú©Ú“Û Ø³Ø±ØªÙ‡ رسولي دي:
ï¶Â Ù„ÙˆÙ…Ú“Ù†Û Ø§Ùˆ منÚÙ†Û Ø²Ø¯Ù‡ Ú©Ú“Û: نوموړي زده Ú©Ú“Û ÙŠÙŠ د چپرهار په ليسه Ú©Û Ù¾Ù‡ ١٣٥٧ هجري لمريز Ú©Û Ù¾Ø§Ù‰ ته رسولي دي.
ï¶Â Ù„ÙˆÚ“Û Ø²Ø¯Ù‡ Ú©Ú“Û: په ١٣٦١ هجري لمريز کال په کابل Ú©Û Ø¯ ننګرهار پوهنتون د ÚšÙˆÙˆÙ†Û Ø§Ùˆ Ø±ÙˆØ²Ù†Û Ù¾ÙˆÙ‡Ù†ÚÙŠ د تاريخ او جغراÙÙŠÛ Ù„Ù‡ Ú…Ø§Ù†Ú«Û Ù¾Ù‡ Ù„ÙˆÙ…Ú“Û Ø¯Ø±Ø¬Ù‡ ÙØ§Ø±Øº شوى دى.
- تخصصي زده Ú©Ú“Û:
ï¶Â Ù„ÙˆÙ…Ú“Û Ù…Ø§Ø³ØªØ±ÙŠ: په ١٩٩١ ميلادي کال Ú©Û ÙŠÛ Ø¯ لوړو او مسلکي زده Ú©Ú“Ùˆ د وزارت له خوا د اوکراين هيواد ته ØªØØµÙŠÙ„ÙŠ بورس ترلاسه Ú©Ú“ او په ١٩٩٤ Ú©Û ÙŠÛ Ø¯ هغه هيواد د خارکو٠له دولتي پوهنتون د جيولوجي او جغراÙÙŠÛ Ù„Ù‡ پوهنÚÙŠ د طبيعيت او طبيعي منابعو د Ø³Ø§ØªÙ†ÛØŒ Ú«Ù¼Û Ø§Ø®ÙŠØ³ØªÙ†Û Ø§Ùˆ چاپيريال Ø³Ø§ØªÙ†Û Ù„Ù‡ ديپارتمنت د ماسترÛ
(Master of Science in Geography) ديپلوم ترلاسه کړ.
ï¶Â دوهمه ماستري: د هالند په هيواد Ú©Û ÙŠÛ Ø¯ ØªØØµÙŠÙ„ÙŠ اسنادو له Ø§Ø±Ø²ÙˆÙ†Û ÙˆØ±ÙˆØ³ØªÙ‡ هالنډي ژبه Nederlands د لوړو زده Ú©Ú“Ùˆ په Ú©Ú†Ù‡ زده Ú©Ú“Ù‡ او په ٢٠٠٤م Ú©Û ÙŠÛ Ø¯ Ú˜Ø¨Û Ù„Ù‡ دولتي Ø¢Ø²Ù…ÙˆÙŠÙ†Û ÙˆØ±ÙˆØ³ØªÙ‡ د آمستردام په پوهنتون Ú©Û Ø¯ پوست ماستر په زده Ú©Ú“Ùˆ Ú©Û Ø¯ شموليت چانس ترلاسه Ú©Ú“.
ښاغلي Úواکمن د ٢٠٠٦م کال د جولاى په شپږمه د آمستردام له پوهنتون نه د درس ورکولو د صلاØÙŠØª د ترلاسه کولو په برخه Ú©Û Ø¯ Ø®Ù¾Ù„Û Ø¯ÙˆÙ‡Ù…Û Ù…Ø§Ø³ØªØ±Û Master of Science Teaching Geography ديپلوم ترلاسه Ú©Ú“.
- دندÛ:
ï¶Â د ننګرهار پوهنتون د ÚšÙˆÙˆÙ†Û Ø§Ùˆ Ø±ÙˆØ²Ù†Û Ù¾ÙˆÙ‡Ù†ÚÙŠ د تاريخ او جغراÙÙŠÛ Ù¾Ù‡ ديپارتمنت Ú©Û ÙŠÛ Ù„Ù‡ ١٣٦٢ نه تر ١٣٧٠هجري لمريز کال د استاد په توګه دنده ترسره Ú©Ú“Û Ø§Ùˆ همدارنګه د هغه پوهنتون د Ø´Ù¾Û Ù¾ÙˆÙ‡Ù†ÚÙŠ او اقتصاد پوهنÚيو Ú©Û ÙŠÛ Ù‡Ù… د اقتصادي جغراÙÙŠÛ Ø¯Ø±Ø³ ورکړى دى.
ï¶Â ښاغلي Úواکمن په ١٣٦٩ او Ù¡Ù£Ù§Ù Ú©Û Ø¯ ÚšÙˆÙˆÙ†Û Ø§Ùˆ Ø±ÙˆØ²Ù†Û Ø¯ پوهنÚÙŠ مرستيال پاته شوي دي. له ١٣٦٣ نه تر ١٣٦٧ د ننګرهار پوهنتون د آماده Ú«Û Ù¾ÙˆÙ‡Ù†ÚÙŠ مسؤل هم Ùˆ.
ï¶Â د Ù¢Ù Ù Ù¦ ميلادي څخه تر Ù¢Ù Ù Ù¨ ميلادي د هالنډ هيواد د ÙليÙولند د ØªØØµÙŠÙ„ÙŠ مرکز د اقتصاد Ø¨Ø±Ø®Û Ø¯ توريزم په څانګه Ú©Û Ø¯ توريستي جغراÙÙŠÛ Ø§Ùˆ توپوګراÙÙŠ د استاد په توګه په رسمي دنده بوخت Ùˆ.
ï¶Â له Ù¢Ù Ù Ù¨ ميلادي څخه تر2010 د Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† د Ù¾ÙˆÙ‡Ù†Û ÙˆØ²Ø§Ø±Øª د تعليمي نصاب د جغراÙÙŠÛ Ø¯ ديپارتمنت مشر Ùˆ.
- ÙØ±Ù‡Ù†Ú«ÙŠ Ø§Ùˆ ادبي Ù‡Ú…Û:
ï¶Â له ١٣٦٣ نه تر ١٣٦٧ د ننګرهار پوهنتون د ÙØ±Ù‡Ù†Ú«ÙŠ Ø´ÙˆØ±Ø§ ريس Ùˆ. په Ù‡Ù…Ø¯Û Ù…ÙˆØ¯Ù‡ Ú©Û Ø¯ Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† د Úوانو ليکوالو د انجمن په مرکزي شورا Ú©Û Ø¯ Ø®ØªÙŠÚ Ø²ÙˆÙ† استازى او د Ù‡Ù…Ø¯Û Ø²ÙˆÙ† د Úوانو ليکوالو د انجمن مشر Ùˆ.
ï¶Â دا Ú…Ùˆ کلونه په هالنډ Ú©Û Ø¯ يوشمير نورو ÙØ±Ù‡Ù†Ú«Ù¾Ø§Ù„Ùˆ سره په Ø§ÙØºØ§Ù†ÙŠ Ú©Ù„ØªÙˆØ±ÙŠ ټولنه Ú©Û Ù¾Ù‡ Ù‡Ú…Ùˆ بوخت دى او د Ù†ÙˆÙ…ÙˆÚ“Û Ù¼ÙˆÙ„Ù†Û Ù…Ø´Ø± هم Ù¾Ø§ØªÛ Ø´ÙˆÙ‰ دى.
- خپاره شوي آثار:
ï¶Â د ننګرهار کرنيزه جغراÙيه: د Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† د علومو Ø§Ú©Ø§Ú‰Ù…Û Ø¯ Ú©Ø±Ù†Û Ú©ÙŠÙ…ÙŠØ§ او بيولوژي د علمي مرکز خپرونه، کابل ١٣٦٨.
ï¶Â شوګيرونه: د شعرونو لومړى ټولګه، د اطلاعاتو او کلتور د وزارت خپرونه، کابل ١٣٦٩.
- د پوهنمل رØÙ…ت Úواکمن دغه Ù„Ø§Ù†Ø¯Û Ø¢Ø«Ø§Ø± چاپ ته چمتو دي:
ï¶Â د ستورو سلګÛ: دا د نوموړي د شعرونو دوهمه ټولګه ده Ú†Û Ù¾Ù‡ Ù¡Ù£Ù§Ù Ú©Û Ø¯ Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† د ليکوالو انجمن چاپ ته Ù„ÙŠÚ–Ù„Û ÙˆÙ‡ خو د جګړو له امله له چاپه Ù¾Ø§ØªÛ Ø´ÙˆÙ‡.
ï¶Â وروستنى ØªÙØªÙŠØ´: دا د طنزونو يوه ټولګه ده Ú†Û Ú«Ú¼ شمير ÙŠÛ Ø¯ هيواد په ورÚپاڼو او مجلو Ú©Û Ù‡Ù… خپاره شوي دي. Ù†ÙˆÙ…ÙˆÚ“Û Ù¼ÙˆÙ„Ú«Ù‡ له ١٣٦٩ Ø±Ø§Ù‡ÙŠØ³Ù†Û Ú†Ø§Ù¾ ته تياره ده.
ï¶Â د ننګرهار تاريخي جغراÙيه: د نوموړي اثر Ù„ÙˆÙ…Ú“Û Ø¨Ø±Ø®Ù‡ په ١٣٦٩ Ú©Û Ø¯ ننګرهار ورÚÙ¾Ø§Ú¼Û Ù¾Ù‡ Ú…Ùˆ Ú«Ú¼Ùˆ Ú©Û Ù‡Ù… خپره Ø´ÙˆÛ Ø¯Ù‡.
ï¶Â د Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† د خيÚÛ Ø¨Ø±Ø®Û Ø·Ø¨ÙŠØ¹ÙŠ منابع: دا د Ù…Ø§Ø³ØªØ±Û ØªÙŠØ²Ø³ دى Ú†Û Ù¾Ù‡ اوکراين Ú©Û Ù¾Ù‡ ١٩٩٤ Ú©Û Ù¾Ù‡ روسي ژبه ليکل شوى دى.
ï¶Â د شعرونو دريمه ټولګه: په Ù†ÙˆÙ…ÙˆÚ“Û Ù¼ÙˆÙ„Ú«Ù‡ Ú©Û Ù‡ØºÙ‡ شعرونه Ú†Û Ù†ÙˆÙ…ÙˆÚ“ÙŠ له هيواده بهر ليکلي راټول شوي دي.
- ÚÙŠÙ†Û Ù†ÙˆØ±Û Ù„ÙŠÚ©Ù†Û:
ï¶Â ژوره څيړنه: دا يو تØÙ‚يقي او څيړنيز اثر دى Ú†Û ÚšØ§ØºÙ„ÙŠ Úواکمن په Ú©Û Ø¯ هالنډ د امستردام په پوهنتون Ú©Û Ø¯ Ù…Ø§Ø³ØªØ±Û Ø¯ زده Ú©Ú“Ùˆ په پاى Ú©Û Ø¯ خپل يو بل همکار رودي وان بروخين سره د هالنډ د هيواد په منÚنيو زده Ú©Ú“Ùˆ Ú©Û Ø¯ جغراÙÙŠÛ Ø¯ يوه ÚØ§Ù†Ú«Ú“ÙŠ ميتود اغيزمنتيا Ø§Ø±Ø²ÙˆÙ„Û Ø¯Ù‡.
ï¶Â طرØÙ‡: دا د نوموړي د نويو درسونو يوه Ù„Ú“Û Ø¯Ù‡ Ú†Û Ù†ÙˆÙ…ÙˆÚ“ÙŠ په هالنډ Ú©Û Ø¯ خپل عملي کار په ترڅ Ú©Û Ø¯ يوه کالج شاګردانو ته په مهاجرتونو د Ø¨ØØ« او خبرو اترو لپاره طرØÙ‡ Ú©Ú“Û Ø¯Ù‡ او د ÙŠÙˆÛ Ø±Ø³Ø§Ù„Û Ù¾Ù‡ بڼه د کمپيوتر پر مټ شاګردانو ته د مستقل کار لارښوونه کوي.
ï¶Â د Ù¾ÙˆÙ‡Ù†Û ÙˆØ²Ø§Ø±Øª اړوند د جغراÙÙŠÛ Ø¯ نهم ټولګي د درسي کتاب او د ښوونکي د لارښود کتاب او د يوولسم ټولګي د درسي کتاب مؤل٠دى.
ï¶Â د Ù¾ÙˆÙ‡Ù†Û ÙˆØ²Ø§Ø±Øª اړوند د جغراÙÙŠÛ Ø¯ درسي کتابونو او د ښوونکو د لارښود کتابونو د مسلکي ايدت کار ÙŠÛ Ù‡Ù… ترسره Ú©Ú“Ù‰ دى.