لیکوال : اریک مارګولیس
منبع : Ø§Ù†ÙØ§Ø±Ù…یشن کلیرنګ هاؤس ( امریکا )
Ù†Ûټه : Û²Û°Û±Û°/Û±Û²/Û²Û°
د Ø§ÙØºØ§Ù† مبهم جنګ په هکله ØÙ‚یقت پسله نهو کالو څخه ØŒ Ú†ÛŒ Ú…Ù‡ باندی Û±Û°Û° بلیونه ډالره په مصر٠سوي او د Û·Û°Û° امریکایانو د ژوند په بیه تمام سوﺉ ØŒ بیا هم هماغسی غولونکی دی .
ØÚ©ÙˆÙ…ت او خپرونو په Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† Ú©ÛŒ د یو شری٠، اتل امریکایی جنډه رپونکي تشبثی انÚور په رنګولو Ú©ÛŒ Ú†ÛŒ Ù…ØªØ£Ø³ÙØ§Ù†Ù‡ له ØÙ‚یقته ډیر لیری دی ØŒ ØªÙˆØ·ÛŒÙ‹Û Ø¬ÙˆÚ“ÙˆÙŠ . Ù„Ú©Ù‡ عیب Ù„Ù¼ÙˆÙ†Ú©Û ( امبروز بایرسي ) Ú†ÛŒ څرګنده Ú©Ú“Û : « د سیاست والو ساده Ú«ÙŠ د سوبمنو وسایل دي » .
تیره Ø§ÙˆÙˆÙ†Û Ø¯ Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† په هکله په واشنګټن Ú©ÛŒ Ø¯Ø±Û Ù¾Ù‡ زړه پوری راپورونه خپاره سول :
لومړی Ù€ د اوباما د سپینی Ù…Ø§Ú¼Û Ú…Ø®Ù‡ یوه سیاسی رنګمالي خپره سوه Ú†ÛŒ ادعا ÛŒÛ ÙˆÚ©Ú“Ù‡ Ú†ÛŒ دا جنګ ډیر ÚšÙ‡ مخته ÚÛŒ او یو Ú…Ù‡ امریکایی پوÚیان ښایی په Ø±Ø§ØªÙ„ÙˆÙ†Ú©Û Ú©Ø§Ù„ Ú©ÛŒ راوباسو . دغه « مه وارخطا Ú©Ûږﺉ او خوشاله اوسیً » لنډوَنه د جنګ پلوه نیویارک ټایمز ØŒ وال سټریټ ژورنال او نورو ØÚ©ÙˆÙ…تی دوسته امریکایی خپرونو د Ø³ÙØ±Ù†Ø§Ú«Ø§Ù†Ùˆ په څپو Ú©ÛŒ راغله . امریکایی جنرالانو په Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† Ú©ÛŒ د « پرمختګ » خبری ÙˆÚ©Ú“Û Ø¯Ø§ Ú†ÛŒ Ù‡Ø¯Ù ÛŒÛ Ù‡Ø± Ú…Ù‡ ÙˆÛŒ ØŒ ÙˆÛŒ به Ù€ خو امریکایی Úواکونو په کندهار Ú©ÛŒ خورا ظالمانه عملیات ÙˆÚ©Ú“Ù„ تر Ú…Ùˆ مقاومت د اشغالګرو په Ù¾ÚšÙˆ Ú©ÛŒ ØÙ„ال Ú©Ú“ÙŠ او هغو ټولنو ته سزا ورکړی Ú†ÛŒ د طالبانو ننګه Ú©ÙˆÛŒ .
دوهم Ù€ سور صلیب یو Ø¨ÛØ±ÙˆÙ†Ú©ÛŒ راپور خپور Ú©Ú“ او هغه ښیی Ú†ÛŒ Ø§ÙØºØ§Ù†Ø§Ù† د لویدیÚÛŒ Ù†ÛŒÙˆÙ†Û ØªØ± تقریبأ ÛŒÙˆÛ Ù„Ø³ÛŒØ²Û ÙˆØ±ÙˆØ³ØªÙ‡ بیا هم د پراخی سؤ تغذی او جدی روغتیایی ستونزو څخه کړیږی . هو ØŒ دا د امریکا په Ù…Ø´Ø±Û Ø¯ Ù‡Ûواد جوړولو پایله ده .
درÛیم Ù€ د ملی استخباراتی ارزوَنی ØŒ Ú†ÛŒ د امریکا ټولی Û±Û¶ استخباراتی څانګي Ù¾Ú©ÚšÛŒ شاملی دي ØŒ یو پټ راپور دباندی راووت . دغه کلیدی استخباراتی راپور دنیا سره وښورول او ښایی پوره متن ÛŒÛ Ø®Ù¾ÙˆØ± نسی . دغه ملی استخباراتی ارزوَنه دا منی Ú†ÛŒ Ø§ÙØºØ§Ù† جنګ Ú†ÛŒ ÙØ¹Ù„Ø£ د میاشتی Û±Û³ بلیونه ډالره خوری ØŒ د کیشت او مات ØØ§Ù„ت ته Ø±Ø³ÛØ¯Ù„ÛŒ دی Ø› دونه خراب مخته ÚÛŒ Ú†ÛŒ Ù„ÙˆÛŒØ¯ÛŒÚ Ø§Ø´ØºØ§Ù„Ú«Ø± Úواکونه اوس په Ø¯ÙØ§Ø¹ÛŒ ØØ§Ù„ت Ú©ÛŒ دي او د هغوی خوږمنی اکمالاتی Ù„Ø§Ø±Û Ø¯ Ø²ÛŒØ§ØªÛØ¯ÙˆÙ†Ú©ÛŒ تهدید سره مخامخ دي . طالبان د خپل کنټرول ساØÙ‡ خصوصأ د Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† په شمال Ú©ÛŒ پراخوی .
Ø§ÙØºØ§Ù† ولسمشر ØØ§Ù…د کرزﺉ Ú†ÛŒ سي Ø¢ÛŒ Ø§Û ÙˆØ§Ú©Ù…Ù† Ú©Ú“ÛŒ دی ØŒ تیر کال ÙˆØ§Ø¶ØØ£ وویل Ú†ÛŒ د Ø§Ù…Ø±ÛŒÚ©Û ØªØ± Ù…Ø´Ø±Û Ù„Ø§Ù†Ø¯ÛŒ دا جنګ « خصوصأ د ملکی ØªÙ„ÙØ§ØªÙˆ له مخی Ø¨Û ØªØ£Ø«ÛŒØ±Ù‡ سوی دی » .
ملی استخباراتی ارزونه ښایی د Û²Û°Û°Û· کال راپور بیا تکرار کړﺉ ÙˆÛŒ Ú†ÛŒ ویلی ÛŒÛ ÙˆÙˆ ایران د اټومی وسلو کوم پروګرام نه لری . خو په واشنګټن Ú©ÛŒ جنګ پلوه اړخ په Ø¨Û ÙˆØ³Û Ø³Ø±Ù‡ زیار باسی Ú†ÛŒ دا راپور خپور نسی یا دا Ú†ÛŒ Ú…Ù‡ بدلون Ù¾Ú©ÚšÛŒ راوړی .
نا امیده امریکایی جنرالان او سیاست وال د یو Ù†Ø§Ú©Ø§Ù…ÛØ¯ÙˆÙ†Ú©ÙŠ Ø¬Ù†Ú« او هم له مقامه Ù„ÙˆÛØ¯ÙˆÙ†Ú©ÙŠ ØØ§Ù„ت سره مخامخ دي ØŒ نو ÚÚ©Ù‡ د Ø¯Û Ù†Ø§Ú«Ù¼ÙˆÙ†Ú©Û Ø¬Ù†Ú« Ù¾Ú“Ù‡ پر پاکستان اچوی .
البته په واشنګټن Ú©ÛŒ د پاکستان د ملی ګټو ØŒ ÚšÛØ±Ø§Ø²Û ØŒ Ø®Ù¾Ù„ÙˆØ§Ú©Û Ø§Ùˆ یا هم په پښتنی او بلوڅی قبایلی سیمو Ú©ÛŒ د Ú†Ø§ÙˆØ¯ÛØ¯ÙˆÙ†Ú©Ùˆ ربړو آن یوه ذره اندÛښنه هم شتون نه لری . بلکی واشنګټن غواړی Ú†ÛŒ پاکستان په ښکاره او ساده ډول د دوی هدایات ومنی او بس . همدا علت دی Ú†ÛŒ امریکا هر کال پاکستان ته دوه بلیونه ډالره ورکوی او په Ø¯Û Ú‰ÙˆÙ„ « سپاهیان » باید د « راج » اطاعت کونکي ÙˆÛŒ .
په واشنګټن Ú©ÛŒ دا تقریبأ له پامه غورÚول Ø³ÙˆÛ Ú†ÛŒ امریکا په Û²Û°Û°Û± Ú©ÛŒ د پاکستان پرسر ټوپک نیولی Ùˆ او تر هغه راوروسته ÛŒÛ Ø§Ø³Ù„Ø§Ù… آباد د داسی تګلارو منلو ته Ú†ÛŒ د پاکستان د ملی ګټو او عوامی ÚšÛÚ«Ú¼ÛŒ سره ضدیت ولری ØŒ اړیستلی دی .
دا عجیبه ده Ú†ÛŒ واشنګټن په کابل Ú©ÛŒ بیچاره ØØ§Ù…د کرزﺉ د ÙØ³Ø§Ø¯ په تور ترټی مګر همدغه امریکا په پاکستان او Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† دواړو Ú©ÛŒ لوړو ØÚ©ÙˆÙ…تی چارواکو او جنرالانو ته رشوت ورکوی . دا لا Ú…Ù‡ ØŒ امریکا د Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† د لویو هیرویًینی کاروباریانو او کمونیسټی جنګی جنایت کارانو سره هم مرستی Ú©ÙˆÛŒ . یوه ÙˆØ±Ú Ø¨Ù‡ ډیره غټه خیره راپورته او د یو غضب علت به سی Ú©Ù¼ مټ Ù„Ú©Ù‡ په لاتینه او مرکزی امریکا Ú©ÛŒ Ú†ÛŒ د مخدره ییز کاروباریانو سره د سي ای Ø§Û Ø¯ تشبث باعث سو .
تیره Ø§ÙˆÙˆÙ†Û Ø¯Ø§ خبر هم خپور سو Ú†ÛŒ د امریکا هوایی ØŒ Úمکني او اجیر Úواکونه به ØØªÛŒ نور هم د پاکستان دننه ته ورسی . ویکی لیکس ښیًی Ú†ÛŒ د پاکستان کمزوره ØŒ امریکا رزق ورکونکیً ØÚ©ÙˆÙ…ت د دغسی امریکایی پوÚÛŒ ننوتوب او هلته د پاکستانیانو د اهداÙÛŒ وژنو ملاتړ Ú©ÙˆÛŒ .
پنتاګون دغو Ú†Ù¼ÛŒ سوچونو په څپو Ú©ÛŒ اخیستی Ú†ÛŒ وایی په پاکستان Ú©ÛŒ « ژغورلي امن ÚØ§ÛŒÙˆÙ†Ù‡ » مقاومت ته د لویدیÚÛŒ Ù†ÛŒÙˆÙ†Û Ù¾Ø± ضد سÛÚ© او طاقت ورکوی . د ویتنام د جنګ پر مهال هم پنتاګون داسی ویل Ú†ÛŒ په کمبودیا او لاؤس Ú©ÛŒ د کمونیسټی ژغورلو امن ÚØ§ÛŒÙˆÙ†Ùˆ تباه کول د بریالیتوب کیلی ده . خو داسی نه وه . پر هغوی ØÙ…له جنګ نور هم پراخوی او د امریکا پوÚÛŒ Ø¯Ø±ÛŒÚ ÚšÙ‡ پسی کمزوره Ú©ÙˆÛŒ .
په Ø§ØµØ·Ù„Ø§Ø Ù¾Ø§Ú©Ø³ØªØ§Ù†ÙŠ Ø§Ù…Ù†ÚØ§ÛŒÙˆÙ†Ù‡ اصلأ ټوله هغه پښتنی قبایلی سیمه په بر Ú©ÛŒ نیسی Ú†ÛŒ په نولسمه Ù¾ÛŒÚ“Û Ú©ÛŒ د برتانوی استعمارچیانو لخوا ØªØ±Û ØºÙˆÚ…Ù‡ او بÛله Ø³ÙˆÛ Ø¯Ù‡ . پښتانه همدا نن هم د Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† Ù€ پاکستان دغه مصنوعی پوله نه منی . طالبان کوم یرغلګر Ù¾ÙˆÚ Ù†Ù‡ دی ØŒ بلکی تقریبأ ټول د هغو ÚØ§ÛŒÛŒ کروندګرو او شپنو څخه ترکیب سوي Ú†ÛŒ پر دغه پوله خواره واره پراته دي .
اکثریت امریکایان د Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† یا جنوبی آسیا په هکله خورا Ù„Ú– معلومات لری او د Ø¯Û Ø³ÛŒÙ…ÛŒ په Ù¾Ûچلتیاوو ØŒ ØØ¯ÙˆØ¯Ùˆ یا سیاست نه پوهیږی . کوم Ù„Ú– کسان Ú†ÛŒ پوهیږی ØŒ Ù„Ú©Ù‡ د خارجه وزارت او سي Ø¢ÛŒ Ø§Û Ú…Ù‡ ماهرین Ú†ÛŒ دي ØŒ د هغوی خبره Ú…ÙˆÚ© نه اوری .
سي Ø¢ÛŒ Ø§Û Ú†ÛŒ دنده ÛŒÛ ÙˆÙ„Ø³Ù…Ø´Ø± ته د Ø¨Û Ø§Ø³Ø§Ø³Ù‡ معلوماتو ورکړه ده ØŒ نن تر ډیره ØØ¯Ù‡ سیاسی او درواغجنه Ø³ÙˆÛ Ø¯Ù‡ او په Ø¯Û Ù‡Ú©Ù„Ù‡ باید د ولسمشر رونالډ ریګن څخه مننه وسی . هغه Ù‡ÙˆÚ©Û ÙˆÛŒÙˆÙ†Ú©ÙŠ کسان Ú†ÛŒ ریګن په سي Ø¢ÛŒ Û Ú©ÛŒ نصب Ú©Ú“ÙŠ وو ØŒ همده او مابعده نورو ولسمشرانو ته هر هغه Ú…Ù‡ ویل Ú†ÛŒ Ø§ÙˆØ±ÛØ¯Ù„ به ÛŒÛ . دا بهیر خصوصأ د بوش په ØÚ©ÙˆÙ…ت Ú©ÛŒ هله خپل اوج ته ÙˆØ±Ø³ÛØ¯ Ú†ÛŒ د سي Ø¢ÛŒ Ø§Û ØºÙˆÚ“Ù‡ مال ریًس جورج ټینټ د عراق په هکله ټوله درواغ ØÙ‚ او اعتباری وښودل تر Ú…Ùˆ په Ø¯Û Ú‰ÙˆÙ„ ÛŒÛ ÙˆÙ„Ø³Ù…Ø´Ø± او د هغه مرستیال خوشاله Ú©Ú“ÙŠ وای . د ټینټ دغه له شرمه Ú‰Ú© « Ú†Ú“Ù¾ÛŒ او Ú©Ú“Ù¾ÛŒ » Ú†ÛŒ ویل ÛŒÛ Ø¹Ø±Ø§Ù‚ د عامه وژنو ÙˆØ³Ù„Û Ù„Ø±ÛŒ ØŒ نور نو خپل ټاپی ته Ø±Ø³ÛØ¯Ù„ÛŒ Ùˆ .
همدا نن نن سي Ø¢ÛŒ Ø§Û Ù¾Ù‡ Ø§ÙØºØ§Ù† جنګ Ú©ÛŒ د خپلو اجیرانو د یو کوچني Ù¾ÙˆÚ Ø§Ùˆ Ø¨Û Ù¾ÛŒÙ„ÙˆÙ¼Ù‡ طیارو په لرلو سره ÙØ¹Ø§Ù„Ù‡ ونډه لری . د امریکا د Ø¨Ù‡Ø±Ù†Û ØªÚ«Ù„Ø§Ø±Û Ù¾ÙˆÚÛŒ Ú©ÛØ¯Ù†Ù‡ دوام لری . ÙˆØ±Ù¾Ø³Û Ø¨Ù‡ Ú…Ù‡ ÙˆÛŒ ØŸ آیا د کرنی وزارت به هم خپل Ú©ÙˆÚ†Ù†ÛŒ Ù¾ÙˆÚ Ø§Ùˆ هوایی Úواک جوړ Ù†Ú©Ú“ÛŒ ØŸ خارجه وزارت خو د ÙˆÚ“Ø§Ù†Ø¯Û Ú…Ø®Ù‡ لا په عراق Ú©ÛŒ Ù„Ú– او ډیر پوÚÛŒ رول ادا Ú©Ú“ÛŒ دی .
د Ø¯Û Ø¬Ù†Ú« په هکله د سي Ø¢ÛŒ Ø§Û Ø±Ø§Ù¾ÙˆØ± د قانونی تمایل او مسلکی پلوه جدأ ملوث دی . جنګ د موق٠په لوړولو Ú©ÛŒ عجیب ÚšÙ‡ رول لری . خو Ú…ÙˆÚ© په جنګ Ú©ÛŒ داسی نسی Ø¬Ù†Ú«ÛØ¯Ø§ÛŒ Ú†ÛŒ هد٠ونلری . نتیجه دا Ú†ÛŒ بارک اوباما ته هغسی کسان مضر او بد معلومات ورکوی Ú†ÛŒ Ù…ØÙˆØ±ÛŒ رول لری . خو د داسی خلکو خبره نه اوری Ú†ÛŒ پوهیږی .
وګورﺉ ولسمشر اوباما تیره Ø§ÙˆÙˆÙ†Û Ø§Ø¹Ù„Ø§Ù† ÙˆÚ©Ú“ Ú†ÛŒ امریکا به په Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† Ú©ÛŒ د القاعده سره جنګ ته پایښت ورکوی . خو ده امریکایانو ته رښتیا Ùˆ نه ویل . نور ØÚ©ÙˆÙ…تی مقامات وایی Ú†ÛŒ یمن د القاعده عملیاتو نوﺉ مرکز دی .
موږ نن د اوباما د ØÚ©ÙˆÙ…ت څخه د امریکایی اتباعو لپاره د اټومی تهدید په هکله Ú©Ù¼ مټ هغسی د خندا ÙˆÚ“ اعلانونه اورو Ù„Ú©Ù‡ کاندولیزا رایس Ú†ÛŒ د ÛŒÙˆÛ Ø§Ù¼ÙˆÙ…ÛŒ چاودنی په هکله درواغجني او Ø¨Û Ø´Ø±Ù…Ø§Ù†Ù‡ خبرتیاوي ÙˆØ±Ú©ÙˆÙ„Û . نو دا د Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† په هکله د اوباما سلاکاران دي Ú†ÛŒ له بیری تر Ù…ÚÚ©ÛŒ لاندی پټیږی ØŒ نه موږ .
د سي Ø¢ÛŒ Ø§Û Ù„ÙˆÛŒ ریًس لیون پنیتا په Ø¯Û ÙˆØ±ÙˆØ³ØªÛŒÙˆ Ú©ÛŒ وویل Ú†ÛŒ په Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† Ú©ÛŒ تر پنÚوس اضاÙÙ‡ القاعده وال پاته نه دي . نو Ú†ÛŒ داسی ده ØŒ Û±ÛµÛ°Û°Û°Û° امریکایی او ناټویی پوÚیان دلته Ú…Ù‡ Ú©ÙˆÛŒ ØŸ د کسپین د ØÙˆØ²Û تیل او ګاز او د دغی منابعو نه Ú‰Ú©Û Ø³ÛŒÙ…ÛŒ څخه د چین Ù…ØØ±ÙˆÙ…ول د Ø¯Û Ø³ÙˆØ§Ù„ Ø§ØØªÙ…الی Úواب دی .
د Ø¯Û Ø¬Ú«Ú“Û ÙˆØØ´Øª او تباهی نن نوره هم ډیریږی . امریکایی پوÚیان د کندهار پر شا Ùˆ خوا د خلکو کورونه په بمونو سره الوزوی او یا ÛŒÛ Ù‡Ù… په بلدوزرونو سره هواروی ØŒ د طالبانو شکمن خواخوږي ÙˆÚ˜Ù†ÛŒ ØŒ او د ملکی ÙˆÚ«Ú“Ùˆ پر ضد د ډله ییزو انتقامونو څخه کار اخلی . وژونکي ډلي د هغو کسانو په قتلولو بوخت دي Ú†ÛŒ د طالبانو د ملاتړ ګومان پر کیږی او د لویدیÚÛŒ نیونی سره مخال٠دي .
Ú©Ù¼ مټ « غلی کونکي » تاکتیکونه د عراق د Ùلوجه ښار د مقاومت د ماتولو لپاره هم استعمال سول Ú†ÛŒ امریکایی مرین پوÚیانو د Ø¯Û ÚšØ§Ø± درÛیمه برخه د خاورو سره برابره Ú©Ú“Ù‡ . شورویانو هم د Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† د لس کلني نیونی پر مهال همدا تاکتیکونه کارول .
Ú©Ù¼ مټ تاکتیکونه اسراییلو هم د لویدیÚÛŒ ØªÚ“Û Ø¯ اشغال پر مهال عملی Ú©Ú“Ù„ Ú†ÛŒ په هغو Ú©ÛŒ د هغه لوی دÛوال جوړول هم شامل وو Ú†ÛŒ Ù…ÚÚ©ÛŒ ÛŒÛ Ø³Ø±Ù‡ جدا Ú©Ú“Û ØŒ کورونه ÛŒÛ Ù¾Ù‡ بمونو وچاودول ØŒ او د شکمنو پر ضد ÛŒÛ Ø¯ Ø´Ù¾Û ØÙ…Ù„Û Ú©ÙˆÙ„Û .
په عین ØØ§Ù„ Ú©ÛŒ پنتاګون د امریکا د دغه اوږد ترین جنګ د بیری په غیږ ورغلی دی . وګورﺉ Ú…Ù†Ú«Ù‡ نن یو Ú…Ùˆ په سپکو وسلو سمبال Ø¨Ú«Ú“Û ÙˆØ§Ù„Ùˆ قبایلیانو د Ù†Ú“Û Ø¯ قویترینو وسلوالو پوÚونو سره د خپل وقÙÙ‡ ای جنګ له برکته هغوی ÚØ§ÛŒ پر ÚØ§ÛŒ درولي دي ØŸ پای