د فرهاد دریا لنډژوند لیک

١٦ د لړم ١٣٨٤

وتلې سندرغاړې  Ø§Ùˆ کمپوزر فرهاد دریا ته، د افغانستان دنولس سوه اتیا یمو کالونوپه موسیقی کې د یو نوي بدلون او  Ù…وسیقی ته د یو نوي رنګ ورکولو هنرمند ویل کیږی . ددریا دغه  ÚØ§Ù†Ú«Ú“ې سبک په موسیقی او نوي نسل کې خاص ځای پیدا Ú©Ú“ . فرهاد دریا د هیواد د هغو  Ù†ÙˆÙ…یالیو هنرمندانوڅخه دی Ú†Ù‡ د هیواد په معاصره  موسیقی کې  ÛŒÛ انقلاب راوست .  Ø¯Ù‡ د خپل خوږ غږ تر Ú…Ù†Ú«Ù‡ په موسیقۍ Ú©ÛŒ د ډول ډول سندرود کمپوزولواو لارښونې رولونه هم لوبولي .

دریا د خپل هنري ذوق له امله کورني او بهرني سازونه  په ډیره فني طریقه Ú«Ú‰ Ú©Ú“ÙŠ او موسیقۍ ته ئی معاصر  رنګ ورکړی . هغه دخپل فن په وسیله د کلو او ښارونوتر منځ واټن دمنځه وړې . د هغه د هنر د نوښت له امله د افغانستان موسیقی نوره هم پیاوړې او غښتلې شوه.  Ø¯ نولس سوه اتیایمو کالونو په وروستیو کې ئې دډیر ÚšÙ‡ سندرغاړې او کمپوزر لقب تر لاسه Ú©Ú“.  Ø¯Ø¯Ù‡ دهنرمندۍ انداز طبعی ؤ او همدغې خبرې هغه ته ځانګړیتوب وربښلې .

دریا په هیواد کې د بدو حالاتوله   Ø§Ù…له دوطن په پریښودو مجبور شو او داوږدسفر په ترڅ کې  Ø¯ هغه شهرت په مرکزي آسیا ØŒ ایران ØŒ پاکستان، هندوستان ØŒ  جرمنی،ډنمارک،ایتالیا،استرالیا،کاناډا او انګلستان کې وځلید . په دی ډول ورو ورونړۍ د فرهاد د هنر نه خبره شوه . د ٢٠٠١ کال د Ù…ÛŒ د میاشتې په ١١ نیټه د ایټالیا د روم په ښار کې په  ÛŒÙˆ داسې کنسرت کې  چې رائی چارلس او داسې نورو وتلو هنرمندانوګډون لاره ØŒ دریاته هم بلنه ورکړل شوه Ú†Ù‡ خپل ځلانده هنر خلکو ته وځلوی  .

ده د موسیقۍ په هکله خپلې هڅې  Ù¾Ø±ÛŒÙ†ÚšÙˆØ¯ÙŠ او د خپل هیواد د متعصبو واکمنیو په موجودیت کې یې هم خپل هنر ته وده ورکوله .  Ù¾Ù‡  Ù¢Ù Ù Ù¡ کال کې  Ø¯ طالبانو د واکمنۍ دړنګیدو نه وروسته Ú†Ù‡ په هیواد کې سیاسی او ټولنیز بدلون راغی ØŒ نو دنومبر په ١٣ نیټه  Ø¯ افغانستان د راډیو نه دفرهاد دریاد کابل جان په نامه سندره خپره شوه . همدغې سندرې دی په هیواد  او نړۍ کې  Ù†ÙˆØ± هم مشهور Ú©Ú“ اود  ØºØ±Ø¨ÙŠ هیوادونوځینو خبري  Ø±Ø³Ù†ÛŒÙˆ هغه ته د افغان قوم د غږ نوم  ورکړ.

د فرهاد دسندرو او موسیقۍ سبک په  سیمی کلاسیک،زوړ او نوي غزل ØŒ فولکور، محلي سندرو ØŒ پاپ او  تجربوی  برخو  ویشل شوي دي  ØŒ همدې خبرې  Ø¯ÙˆÚ“واو  Ø²Ú“وپه  منځ کې دده مینه وال او خواخوږی نور هم ډیر Ú©Ú“ÙŠ دي .

دریا موسیقی یواځې  دسازاو  اواز دخوږوالی تر حده نه محدودوی ،بلکه هغه د شعر انتخابول د موسیقی اساسي برخه بولی  Ú†Û اوس تر پخوا ډیره مهمه ده . هغه په بیلو بیلو ژبو Ù„Ú©Ù‡  پښتو،دري، ازبکي،هزاره Ú«ÙŠ او اردو  Ø³Ù†Ø¯Ø±ÛŒ ویلی او کمپوز Ú©Ú“ÙŠ .

دې په  Ù¡Ù©Ù¦Ù¢ کال کې  Ù¾Ù‡ کابل کې زیږیدلی . موسیقي دده دکورنۍ مسلک نه Ùˆ. په   Ù¡Ù©Ù¨Ù  کال کې د لومړي  ځل لپاره دسولې دټلوزیون په پرده  راښکاره شو او خپله لومړنۍ غبرګه سندره یې Ú†Ù‡ میخانه نومیږی ،د افغانستان د  ÙˆØªÙ„ې سندرغاړې استاد مهوش  Ø³Ø±Ù‡ ویلی . دا د فرهاد ډیره کامیابه دوګانه وه Ú†Ù‡ دتلوزیون په ارشیف کې یې خاص ځای پیدا Ú©Ú“. ددریا لومړنۍ یو کسیزی سندری  د( عالم ګنج،لیلا لښته ده او لیلا نوروز است) په نامه دي .  Ø¯ÛŒ محلی سندرو ١٩ کلن دریا ته ډیر نوم  ÙˆØ±Ú©Ú“ .

ده په کابل پوهنتون کې د ادبیاتو دزدکړو په دوران کې د ګروه باران په نامه یو ګروپ جوړ Ú©Ú“. دې ګروپ په         Ù¡Ù©Ù¨Ù¢ کال کې د افغانستان موسیقی ته  Ù†ÙˆÛŒ خوزښت ورکړ چې په اوسنی وخت کې د فولک پاپ په نامه یادیږي .  دباران ګروپ کامیابې سندري د( آئی من او آئی من،روز باران، دختر سردار،دختر،وطن دار ګلم او د باران Ú‰ÛŒ جی) په نامه وي  چې ډیر تود بازار یې لاره  .له بده مرغه دباران ګروپ ډیروخت  ÛŒÙˆ ځای پاتې نشو. د ګروپ غړی په مزارشریف کې د یو کنسرت نه وروسته په    Ù¡Ù©Ù¨Ù¥ کال  Ú©Û بیل شول . د ګروه باران نه وروسته فرهاد بیرته یو کسیزی سندری پیل Ú©Ú“ÛŒ او په کابل پوهنتون کې یې د کلاسیکی موسیقۍ د تیوري زدکړو ته دوام ورکړ.

د ١٩٩٠ کال په پیل کې فرهاد پراګ ته لاړ او دغه ځای یی خپل لومړنی استوګن ځای او د پراګ نه وروسته هامبورګ خپل دوهم استوګن ځای وباله . په پاریس کې  ÛŒÛ د سلطانې سره واده ÙˆÚ©Ú“  او یو زوی هم لري Ú†Ù‡ په ١٩٩٦ کال  Ú©Û د هجرت په وخت زیږیدلی نو خکه یې هجران نومولی .

په   Ù¡Ù©Ù©Ù¥ کال کې فرهاد امریکا ته ولاړاو تر نن ورځې هلته اوسیږی .  Ù‡ØºÙ‡ ددوستانو او مینه والو په غوښتنه Ú†Ù‡ د Ù†Ú“ÛŒ  Ù¾Ù‡ Ú«Ùˆ Ù¼ ګوټ کې اوسیږي سفرونه Ú©ÙˆÛŒ او خپل غږ تازه Ú©ÙˆÛŒ . د ١٩٨٠ کال نه  ØªØ± ١٩٩٠ کال پوری  Ø¯Ø¯Ø±ÛŒØ§ ١٥ البومونه ثبت شوي او  Ø¯   Ù¡Ù©Ù©Ù Ú©Ø§Ù„ څخه  ØªØ±  Ù¢Ù Ù Ù¡Ú©Ø§Ù„ یې ١٣ نور البومونه خپاره شوي . هغه په فرانسه،انګلستان ،هالنډ،سویدن،ډنمارک،سویس،استرالیا،امریکا،المان،کاناډا او نورو هیوادونو کې  Ú©Ù†Ø³Ø±ØªÙˆÙ†Ù‡ ورکړي دي چې هر یوه یې خپل سر لیک لاره . په دغو کنسرتونو کې هغه دافغانستان دموسیقۍ په ساتنه کې ځانګړې اغېز لاره او په خلکو کې یې  د آزاد او متحد افغانستان مینه  Ø§Ùˆ ولولې بیداري Ú©Ú“ÙŠ .

فرهاد اوس هم په هنري زدکړو بوخت دی او د هیوادد نامتو موسیقی پوهانو Ù„Ú©Ù‡ استاد قاسم،استاد سراهنګ ØŒ استاد اولمیر او نورو څخه الهام اخلي . هغه  Ú…ÙˆÚ…Ùˆ واری دکال د تر ټولو ÚšÙ‡  سندرغاړی لقب ترلاسه Ú©Ú“ÛŒ .