واشنګټن پوسټ : دبحر تر ټولو ژوري برخي ته دجیمزتلل

جيمز کېمېرن د نړۍ واحده سپړوونکی سو چي د بحر تر ټولو ژوري برخي ته ورسېدی
د واشنګټن پوسټ څخه ژباړه
ليکوال: براين واستاګ
ژباړونکی: محمد سميع صادق
د «دي ابیس» فلم ډايريکټر د سمندر و تل ته ورسېدی.

د نېشنل جيو ګرافک سوسايټي ( Ú†ÙŠ ددغه فلم جوړوني او ساينسي سفر د مالي لګښت مسؤليت پر غاړه لري) له يوې بيانيې له مخي د سمندر تر ټولي ژوري نقطې ــ شا Ùˆ خوا اووه ميله تر اوبو لاندي ــ ته په رسېدو سره فلم جوړوونکی او د سمندر شوقمن جېمز کېمېرن لومړنی يواځنی سياح سو Ú†ÙŠ دا اوبه يې پای کړې. دده په خوښۍ جوړه سوې يو کسيزه تحت البحري د دوشنبې په ورځ پر سيمييزه وخت Û·:ÛµÛ²  په جنوبي بحرِ اوقيانوس Ú©ÙŠ واقع مريانا ټرينچ(کنده) باندي  ولګېدل.

له بېانيې له رويه په ۳۵،۷۵۶ فټه ژوروالي کي له تل سره د لګېدو وروسته د اکاډمي جايزې ګټونکي په مخابره کي وويل:« ټوله دستګاوي سمي دي.»

د مورنۍ کښتۍ مرمېډ سفاير سره وصل سوي کمزوري ارتباط سره په ګټه اخيستلو سره کېمېرن په ټويټر Ú©ÙŠ وليکل:« دا اوس د سمندر تر ټولي ژوري برخي ته راورسيدم. د بل هیڅ تل سره لګېدل Ù‡ داسي ÚšÙ‡ احساس نه دی راکړی.  صبر نه سم کولای Ú†ÙŠ ستاسو سره هغه Ú…Ù‡ شريک Ú©Ú“Ù…  کوم Ú†ÙŠ زه يې وينم.»
د تل څخه د يو راکټ د سفر په څېر د ستنېدو وروسته دی د ګام د جنوب لويديځ څخه ۳۰۰ ميله ليري د اوبو پر سر را څرګند سو.

تر اوو کالو زيار ګاللو وروسته ØŒ د هالي ووډ دغه د هر وخت او تر ټولو کاميابه ډايريکټر کوزېدنه د متلاطم موجو له کبله شا Ùˆ خوا يوه ورځ وځندول سوه. مګر په دوشنبه تقريباُ د سهار  پر سيمييز وخت  Ûµ بجې څپې د املې دپاره په کافي اندازه ارامي سوې Ú†ÙŠ دا ماشين Ùˆ اوبو ته ور ايله Ú©ÙŠ. «خوشي یې کړئ ØŒ   خوشي یې کړئ ØŒ خوشي یې کړئ .» په ويلو سره کېمېرن د ماشين چلول پېل Ú©Ú“Ù„.
په جنوري Û±Û¹Û¶Û° Ú©ÙŠ د سمندري ځواک د دوو بريدمنو د بحر د اخري نقطې ته رسېدلو  بعده د انسان دا اوله Ù‡Ú…Ù‡ ده Ú†ÙŠ Ùˆ چېلينجر ډيپ، د مريانا ټرينچ تر ټولو ژوري نقطې، ته رسيږي . په هغه سفر Ú©ÙŠ ډان والش او جېکس پيکارډ، يواځني انسانان Ú†ÙŠ له کېمېرن څخه يې مخکي ددغه ځای ليدنه کړې ده، خپل په تحت البحري «ټريسټي» Ú©ÙŠ داوبو په بيخ Ú©ÙŠ فقط Û²Û° دقيقې تيري کړې. دغه تحت البحري دونه لای را پورته Ú©Ú“ Ú†ÙŠ په حقيقت Ú©ÙŠ دوی دواړو خپل د بېړۍ تر سوري هيڅ هم Ùˆ نه ليدل.

توقوع کېدل Ú†ÙŠ د کېمېرن دغه ماشيني غوټه به اته ساعته دوام ÙˆÚ©Ú“ÙŠ. له پلان له مخي دغه نوښتګر « داوبو نېغ بم» ( زرغون د ليمبو رنګ درلودنکی تحت الباري ډيپ سي چېلنجر Ú†ÙŠ کېمېرن يې په طرحه کولو Ú©ÙŠ مرسته کړې ده) به فقط په Û¹Û° دقيقو Ú©ÙŠ سيخ لاندي ۳۶،۰۰۰ فُټه شاکول (نېغ لاندي پر سر کښته کېدل) Ú©Ú“ÛŒ وای Ú†ÙŠ د يو انسان پيلوټ دپاره تېز ترينه غوټه ده. د غوټې په پای Ú©ÙŠ کېمېرن بايد  ۱،۱۰۰ پاونډه
د فلز وزنه لاندي خوشي کړې وای چي دده ماشين يې د اوبو و سر ته را ارتاو کړې وای .

د لوړي ټيکنالوژي «ترکيبي زګ» Ú†ÙŠ د ماشين مرکز تشکيلوي داسي ځای پر ځای سوی وو Ú†ÙŠ د ډېر فشار پر وخت سره تخته کېدی، او ددې څخه تر څلورو فټو کمي فاصله Ú©ÙŠ  د فلز په يوې کره Ú©ÙŠ د کېمېرن خوندي ساتنه کېدل.

په يو بې چلوونکي ازمايښي غوتې کي تر بچ کېدو وروسته دا ثابته سول چي دغه تحت البحري پر هر مربع انچ د اتو ټنو ويجاړ کوونکي فشار پر وړاندي مقاومت کولای سي ــ د دا مانه لري لکه يو فيل چي ستاسو د پښې پر بټه ګوته ولاړ وي.
خورا ډېر د ډا‌ډوړ سيسټمونه طرح سوي وه په دغه تحت البحري Ú©ÙŠ Ú†ÙŠ د ستونزو پېښېدو پر مهال يي کروي جسم د ماشين څخه  جلا Ú©ÙˆÛŒ او لوړ د اوبو سر ته يې ليږی. په ماشين Ú©ÙŠ د ÛµÛ¶ ساعتو دپاره په کافي اندازه آکسيجن شتون درلود. او Ú©Ù‡ تحت البحري د تل په تورو خاورو Ú©ÙŠ بند سوی وای، د سمندر مالګينو اوبو به هغه بندونه شوړولي وای کومو Ú†ÙŠ د دغه نېغ ماشين په منځ Ú©ÙŠ کُره ټينګه نيولې ده په دې توګه به کره ازاده سوې وای.
څلورو لوړ پېژاندو کامرو د يوې تلويزوني شبکې و ځانګړي پروګرام او و ۳ ډي سينمايي فلم ته ددې سفر عکاسي وکړل او ورسره اته فټه اوږده د لوړ شدت لرونکو څراغونو ډلګۍ د کندي دغه ژوري روښانه کړي وې چي د لمر د پلوښو د رسېدو تر حده خورا ډيري تېري دي.
د فلم جوړولو پرته کېمېرن د تحت البحري سره نښلول سوو بازوګانو په ذريعه د کاڼو، خاورو او د ژور سمندر د ژوو را ټولولو هدف هم درلود. د سکريپس اِنسټيټيوشن او اوشنوګرافي اود ناسا بيالوژي پوهاندان او مځکه پېژندونکي به د دغو نا اشنا ميکروبونو اود نښو د نمونو ځېر کتنه وکړي چي څنګه د دوو غټو ټکټوني تختو له ښويېدو څخه زلزله او يا هم سونامي راتلای سي.
کېمېرن له اوږدي مودې راهيسي بحري سپړونکی دی. د فلمونو جوړولو سربېره په کال ۲۰۰۳ کي د ټايټېنک پر ړنګوالي باندی يې يوه ډاکومينټري «ګاسټس او ابيس» جوړه کړې او په کال ۲۰۰۵ کي يې «اېلينز او دي ډيپ» و تماشاچيانو ته وړاندي کړل. د ټايټېنک د بېړۍ د ۳۳ غوټو په شمول دا په تحت البحري کي و بحر ته دده ۷۳ سفر وو.
د Û²Û°Û±Û° په ټي اي Ú‰ÙŠ مرکه Ú©ÙŠ کېمېرن د ساینسي خيالي کيسو او  د سپړني د نقلو سره خپله مينه څرګنده کړې وه. ده وويل: «د جېکس کوسټيو د پروګرامو لړې زه Ùˆ دې ته ډېر را پارولی وم Ú†ÙŠ دلته پر مځکي يوه بېګانه نړې سته». «زه به يوه ورځ Ùˆ يوې پردۍ دنيا ته په خلايي بيړۍ Ú©ÙŠ ځم، دا تر ډېره حده بې احتماله برېښېدل. مګر  بحر  هغه دنيا وه Ú†ÙŠ زه پر دې مځکه په حقيقت Ú©ÙŠ ورتلای سوای.»