لودين : موږ ÚšÛ Ù„Ø§Ø³ØªÙ‡ Ø±Ø§ÙˆÚ“Ù†Û Ù„Ø±Ùˆ او په بهرني سياست Ú©Û Ø¨Ù‡ انډول ته پام کوو
ګيلاني: موږ لا تراوسه د ګاونډيو سره يو ÙˆØ§Ø¶Ø Ø§Ùˆ روښانه سياست نه لرو
کومه لاسته راوړنه؟ د Ø³ÙˆÙ„Û Ø´ÙˆØ±ÛŒ له موقÙÙ‡ خو خلکو ته د ((نور درس ورکولو)) ګوتڅنډنه Ú©ÙŠÚ–ÙŠ. Ø¯Ø§Ø³Û Ù„Ø§Ø³ØªÙ‡ راوړنه Ú†Û Ù„Ù‡ ÙŠÙˆÛ Ù„Ø³ÙŠØ²Û Ø±Ø§Ù‡ÙŠØ³Û Ø¯ لوړ ډالري معاش باوجود ÙŠÛ Ù„Ø§ د ØØ²Ø¨ÙŠ Ø§ÙØ±Ø§Ø·ÙŠØª او ګواښنو خوي وخصلت نه دی Ù‡ÛØ± Ú©Ú“ÛŒ. Ø¯ÛØªÙ‡ به Ú…Ù†Ú«Ù‡ عادلانه ÙˆÛØ´ ووايو Ú†Û Ù„Ù‡ ÙŠÙˆÛ Ú©ÙˆØ±Ù†Û Ù†Ù‡ Ø¯Ø±Û Ú…Ù„ÙˆØ± تنه په لوړو دولتي پوسټونو کار کوي او نور چا ته د کار ØÙ‚ نه ورکول کيږي؟
[[روښانه سياست خو ملي ګټو ته په ÙˆÙØ§Ø¯Ø§Ø±Û Ú©Û Ø±Ø§Ù…ÙŠÙ†ÚØªÙ‡ Ú©ÙŠÚ–ÙŠØŒ موږ ته خو د خپلو Ù¾Ø±ÚØ§ÛŒ د نورو Ù…ØØªØ±Ù…Û Ø¯ÙŠ. Ú©Ù‡ وای، نو Ù‡Ûچا به راته په Ú©Ú–Ù‡ سترګه نه شوای کتلای، ان تر قضا Ù¾ÙˆØ±Û Ù…Û Ù¼ÙˆÙ„Û Ø§Ú“ÙˆÙ†Ø¯Ù‡ Ø§Ø¯Ø§Ø±Û Ù¾Ù‡ ÙØ³Ø§Ø¯ Ú©Û Ú©Ú©Ú“Û Ø¯ÙŠ. ÚÚ©Ù‡ خو هر چا راته يو Ú…ÙˆÚ© په خپله خوا Ú©Û Ù†ÙŠÙˆÙ„ÛŒ. همدا اوس ترکيه به Ú…Ù†Ú«Ù‡ پاکستان ته ووايی Ú†Û Ø¯ مخالÙينو ملاتړ مه کوه، ÚÚ©Ù‡ Ú†Û Ù‡ØºÙ‡ پخپله د دوستم تر شا ولاړه ده. Ù‡Ù…Ø¯Ø§Ø³Û ÙŠÛ Ø§Ù…Ø±ÙŠÚ©Ø§ تر شا ولاړه ده Ú†Û Ø¯ بشري جناياتو ضد دوسيه ÙŠÛ Ú…ÙˆÚ© نه شي خلاصولای. Ù‡Ù…Ø¯Ø§Ø³Û Ù‡Ù†Ø¯ وايران واخله Ú†Û Ø¯ Ù¼Ù„ÙˆØ§Ù„Û ØªØ± شا ولاړ دي. Ù‡Ù…Ø¯Ø§Ø³Û Ø§ÙŠØ±Ø§Ù† وسعودي او Ø¯Ø§Ø³Û Ù†ÙˆØ± تر لويو قوتونو پورÛ]]
بي بي سي :
Ø§ÙØºØ§Ù† ØÚ©ÙˆÙ…ت له Ù†ÙˆØ±Û Ù†Ú“Û Ø³Ø±Ù‡ د خپلو ديپلوماتيکو اړيکو د لا پياوړتيا په موخه د Ø¯ÙŠÙ¾Ù„ÙˆÙ…Ø§Ø³Û Ù¾Ø± يوه نوي لارښود کار کوي. Ø§ÙØºØ§Ù† چارواکي وايی Ú†Û Ø¯ØºÙ‡ سند به د Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† د بهرني سياست اساسي Ù¼Ú©ÙŠ جوړوي. د دغه سند پر Ù…Ø³ÙˆØ¯Û Ù¾Ù‡ کابل Ú©Û Ø¬ÙˆÚ“Û Ø´ÙˆÛ ÙŠÙˆÛ Ù¾ÙŠÙ†ÚÙ‡ ورÚÙ†Û ØºÙˆÙ†Ú‰Ù‡ Ú©Û Ø³Ù„Ø§ Ù…Ø´ÙˆØ±Û Ø±ÙˆØ§Ù†Û Ø¯ÙŠ Ú†Û Ù†Ù† Ù¾Ø±Ø§Ù†ÛØ³ØªÙ„ شوه. په غونډه Ú©Û Ø¯ نورو Ù‡Ûوادونو لپاره د Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† سÙيران او Ú‰ÛØ±ÛŒ سياسي استازي ګډون لري. Ø§ÙØºØ§Ù† ولسمشر د Ø¯ØºÛ ØºÙˆÙ†Ú‰Û Ø¯ Ù¾Ø±Ø§Ù†ÛØ³ØªÙˆ پر مهال وويل Ú†Û Ø¯ Û²Û°Û±Û´ ميلادي کال وروسته به په Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† Ú©Û Ø¯ مهمو مرسته کوونکو Ù‡Ûوادونو ونډه پوÚÙŠ وتکتيکي نه، Ø¨Ù„Ú©Û Ø³ØªØ±Ø§ØªÙŠÚ˜ÙŠÚ©Ù‡ بڼه به ولري. نور جزييات له ÙØ±Ûبا ظاهر نه اورو:
Ø§ÙØºØ§Ù† ولسمشر په خپل Ù‡Ûواد Ú©Û Ø¯ ناټو او امريکايي Úواکونو د ØØ¶ÙˆØ± په يوولسم کال Ú©Û Ù¾Ø±ÛÚ©Ú“Ù‡ Ú©Ú“Û Ú†Û Ø¯ راتلونکو دريو کلونو لپاره د دغو Ù‡Ûواد د بهرني سياست يو اصلي چوکاټ جوړ Ú©Ú“ÙŠ. د Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† د بهرنيو چارو وزارت د بهرني سياست پر Ù…Ø³ÙˆØ¯Û Ø¯ سلا مشورو لپاره له نورو Ù‡Ûوادونو څخه د Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† سÙيران او جنرال قونسلګران کابل ته بللي Ú†Û Ù¾Ù‡ يوه پينÚÙ‡ ورÚÙ†Û ØºÙˆÙ†Ú‰Ù‡ Ú©Û Ø¯ دغه Ù…Ø³ÙˆØ¯Û Ù¾Ø± څرنګوالي Ø¨ØØ« ÙˆÚ©Ú“ÙŠ. د بهرنيو چارو وزير زلمی رسول وايی په Ø¯ØºÛ Ù…Ø³ÙˆØ¯Û Ú©Û Ø¨Ù‡ د Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† د بهرني سياست پر شپږو اساسي Ù¼Ú©Ùˆ غور وشي.
اين سند Ú©Ù‡ Ø¨Ø§Ø§Ø³ØªÙØ§Ø¯Ù‡ از مدرنترين وشيوه های علمي ...
دغه سند Ú†Û Ø¯ مډرنو او علمي لارو چارو، تاريخي تجربو او د Ù‡Ûواد ملي ارزښتونو ته په پام سره ترتيب شوی د Ù‡Ûواد Ø¯ÙŠÙ¾Ù„ÙˆÙ…Ø§Ø³Û Ù¾Ù‡ برخه Ú©Û Ø¨Ù‡ د يو لارښود په مانا وي. د Ø¯Û ØºÙˆÙ†Ú‰Û Ù¾Ù‡ هره ÙˆØ±Ú Ú©Û Ø¨Ù‡ د Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† له استازو سره د Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† د بهرني سياست چوکاټ په شپږو برخو Ú©Û Ø±Ø§ÙˆØ³Ù¾Ú“Ù„ شي. په دغو شپږو برخو Ú©Û Ø¯ÙˆÙ‡ Ø§Ú“Ø®ÙŠØ²Û Ø§Ú“ÙŠÚ©ÛØŒ Ú…Ùˆ Ø§Ú“Ø®ÙŠØ²Û Ø§Ú“ÙŠÚ©Û Ø§Ùˆ همکاري، سيمه ÙŠÙŠØ²Û Ù‡Ù…Ú©Ø§Ø±ÛØŒ ملي امنيت، اقتصادي Ù‡Ù…Ú©Ø§Ø±ÛØŒ عامه ديپلوماسي، کلتوري همکاري او نړيواله ØÚ©ÙˆÙ…تولي راÚÙŠ.
Ø§ÙØºØ§Ù† ØÚ©ÙˆÙ…ت وايی په ØªÛØ±Ùˆ يوولسو کلونو Ú©Û Ù¾Ù‡ Ø¯Û ØªÙˆØ§Ù†ÛØ¯Ù„ÙŠ Ú†Û Ù¾Ù‡ سيمه او Ù†Ú“Û Ú©Û Ø®Ù¾Ù„ Ú…Ùˆ اړخيزه همکاري او Ø³ØªØ±Ø§ØªÙŠÚ˜ÙŠÚ©Û Ø§Ú“ÙŠÚ©Û Ù¾Ù‡ سمه توګه وپالي. په Ù‡Ù…Ø¯Û ØØ§Ù„ Ú©Û Ø§ÙØºØ§Ù† ولسمشر وايی دغه Ø§Ú“ÙŠÚ©Û ØªÙ„ د Ù‡Ûواد پر ګټو ÙˆÙ„Ø§Ú“Û Ø¯ÙŠ او Ù‡Ú…Ù‡ ÙŠÛ Ø¯Ø§ ده Ú†Û Ù„Ù‡ هغو Ù‡Ûوادونو سره Ú†Û Ù¾Ù‡ خپلو Ú©Û Ø³Ø±Ù‡ Ù†Ø§Ø³Ù…Û Ø§Ú“ÙŠÚ©Û Ù„Ø±ÙŠ انډول وساتي.
ښاغلي کرزي Ø§ÙØºØ§Ù† سياسي استازيو ته په وينا Ú©Û Ø²ÙŠØ§ØªÙ‡ Ú©Ú“Ù‡ Ú†Û Ù„Ù‡ Û²Û°Û±Û´ ميلادي کال وروسته به په Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† Ú©Û Ø¯ Ù†Ú“ÙŠÙˆØ§Ù„Û Ù¼ÙˆÙ„Ù†Û ÙˆÙ†Ú‰Ù‡ به ÙŠÙˆØ§Ø²Û Ø³ØªØ±Ø§ØªÙŠÚ˜ÙŠÚ©Ù‡ بڼه ولري نه پوÚÙŠ.
روابط ما با جهان از ۲۰۱۴ به بعد يک تغيری ميآرد. تغير به اين معنی ...
تر Û²Û°Û±Û´ کال وروسته به له Ù†Ú“Û Ø³Ø±Ù‡ زموږ په اړيکو Ú©Û Ø¨Ø¯Ù„ÙˆÙ† راÚÙŠ. بدلون په Ø¯Û Ù…Ø§Ù†Ø§ Ú†Û ØªØ± Ø¯Û Ú©Ø§Ù„ وروسته به د ناټو او امريکا Ø³Ø±ØªÛØ±ÙŠ Ù„Ù‡ Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† څخه ÙˆÚÙŠ. موږ غواړو له Ù†Ú“Û Ø³Ø±Ù‡ Ø¯Ø§Ø³Û Ø§Ú“ÙŠÚ©Û Ø¬ÙˆÚ“Û Ú©Ú“Ùˆ Ú†Û Ù„Ù‡ Û²Û°Û±Û´ کال وروسته په Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† Ú©Û Ø¯ دوی ØØ¶ÙˆØ± په بشپړ ډول ستراتيژيک وي، نه جنګي وتکتيکي ØØ¶ÙˆØ±. په Ø¯Û Ù…Ø§Ù†Ø§ Ú†Û Ø¯Ù„ØªÙ‡ د دوی ØØ¶ÙˆØ± به د Ø³ÙŠÙ…Û Ø¯ ثبات او د Ø§ÙØºØ§Ù† Úواکونو د اساسي Ø±ÙˆØ²Ù†Û Ø§Ø³Ø§Ø³ÙŠ لامل وګرÚÙŠ.
Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† دا مهال شاوخوا له اويا Ù‡Ûوادونو سره Ø¯ÙŠÙ¾Ù„ÙˆÙ…Ø§ØªÙŠÚ©Û Ø§Ú“ÙŠÚ©Û Ù„Ø±ÙŠØŒ خو د Ù‡Ûواد د چارواکو په خبره په ØªÛØ±Ù‡ Ú…Ù‡ Ø¨Ø§Ù†Ø¯Û ÙŠÙˆÙ‡ لسيزه Ú©Û Ø¨Ù‡Ø±Ù†ÙŠ سياست يو منظم چوکاټ نه درلوده او Ø¨Ù‡Ø±Ù†Û Ø§Ú“ÙŠÚ©ÙŠ د اساسي قانون پر موادو، پر ملي پراختيايي تګلارو او د مشر د ÙØ±Ù…انونو او ويناوو پر بنسټ پرمخ ÙˆÚ“Ù„ Ú©ÛØ¯Ù‡. ټاکل Ø´ÙˆÛ Ø¯Ù‡ د Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† د بهرني سياست مسوده د ديپلوماتو پر غور او Ø§Ø±Ø²ÙˆÙ†Û ÙˆØ±ÙˆØ³ØªÙ‡ د وزيرانو Ø´ÙˆØ±Û Ø§Ùˆ بيا د تصويب لپاره ولسي Ø¬Ø±Ú«Û ØªÙ‡ ولÛÚ–Ù„ شي.
Ø§ÙØºØ§Ù† ØÚ©ÙˆÙ…ت د راتلونکو دريو کلونو لپاره د Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† د بهرني سياست لپاره يو چوکاټ ټاکي.
[ÙØ±Ûبا ظاهر]
*** *** ***
Ø§ÙØºØ§Ù† چارواکي وايی Ú†Û Ø¯ÙˆÛŒ په Ø¯Û ØªÙˆØ§Ù†ÛØ¯Ù„ÙŠ Ú†Û Ù¾Ù‡ Ø®Ù¾Ù„Û Ø¨Ù‡Ø±Ù†Û ØªÚ«Ù„Ø§Ø±Û Ú©Û Ø¯ Ù‡Ûوادونو ØªØ±Ù…ÙŠÙ†Ú Ø§Ù†Ú‰ÙˆÙ„ وساتي او د Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† په بهرني سياست Ú©Û Ø¯Ø§ يوه ستره بريا بولي. د Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† د بهرنيو چارو مرستيال وزير جاويد لودين وايی : له Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù†Ù‡ د بهرنيو Úواکونو له وتلو وروسته به Ø¯Û Ø§ØµÙ„ ته لا Ú‰ÛØ± پام وشي.
له ښاغلي لودين نه Ù…Û Ù¾Ù‡ پيل Ú©Û Ø¯ ÙŠÙˆÛ Ù…Ø±Ú©Û Ù¾Ù‡ سر Ú©Û ÙˆÙ¾ÙˆÚšØªÙ„ Ú†Û Ù¾Ù‡ ØªÛØ± Ú…Ù‡ د پاسه يوه لسيزه Ú©Û Ø¯ Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† بهرنی سياست له کومو پړاوونو ØªÛØ± شوی؟
مونږه په خارجي سياست Ú©Û Ú‰ÛØ±Û Ù…Ù‡Ù…Û Ù„Ø§Ø³ØªÙ‡ Ø±Ø§ÙˆÚ“Ù†Û Ø¯Ø±Ù„ÙˆØ¯Û Ø§Ùˆ اقدامات مو Ú©Ú“ÙŠ Ú†Û Ù‡ØºÙ‡ دی يوÚÙ„ بيا Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† د Ù‡ØºÛ Ù¾Ù‡ Ù†ØªÛØ¬Ù‡ Ú©Û Ù„Ù‡ انزوا نه راوتلی او هم Ø¯Û Ù…Ù†Ø·Ù‚Û Ù¾Ù‡ سطØÙ‡ او هم د دنيا پر سطØÙ‡ نن Ù…Ø·Ø±Ø Ø¯ÛŒ. البته د Ù…Ù†Ø·Ù‚Û Ù¾Ø± سطØÙ‡ په يو Ø´Ú©Ù„ Ø¨Ø§Ù†Ø¯Û Ù…Ø·Ø±Ø Ú©ÙŠÚ–ÙŠ. مثلاً د خپلو همسايه Ù‡Ûوادونو سره مشخصاً د پاکستان Ù‡Ûواد سره مثلاً يا له نورو Ù‡Ûوادو سره Ú†Û Ù…ÙˆÚ– په کار اچولي مثلاً د امنيت راوستو په برخه Ú©ÛØŒ د ØªØ±ÙˆØ±ÛØ²Ù… سره د Ù…Ø¨Ø§Ø±Ø²Û Ù¾Ù‡ برخه Ú©ÛØŒ د Ø³ÙˆÙ„Û Ø¯ Ù¾Ø±ÙˆØ³Û Ù¾Ù‡ برخه Ú©Û Ø¯Ø§ يوه بڼه لري او له Ù†ÙˆØ±Û Ø¯Ù†ÙŠØ§ سره په بل Ø´Ú©Ù„ باندÛ. اما يوه لويه لاسته راوړنه Ù„Ú©Ù‡ Ú…Ù†Ú«Ù‡ Ú†Û Ù†Ù† رئيس ØµØ§ØØ¨ جمهور په Ø§ÙØªØªØ§ØÙŠÙ‡ وينا Ú©Û ÙˆÙˆÙŠÙ„Û. يوه لويه لاسته راوړنه زموږ يو ډول توازن Ø±Ø§Ù…ÙŠÙ†ÚØªÙ‡ کول ول Ú†Û Ø¯ منطقوي او همسايه ګانو سره د Ø±Ø§Ø¨Ø·Û Ù¾Ù‡ برخه Ú©Û Ù„Ù‡ ÙŠÙˆÛ Ø®ÙˆØ§ او د نړيوالو قوتونو او قدرتونو سره له Ø¨Ù„Û Ø®ÙˆØ§ مونږه دا توازن Ø±Ø§Ù…ÙŠÙ†ÚØªÙ‡ Ú©Ú“ÛŒ Ú†Û Ø¯Ø§ د Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† په ګټه دی او په Ø¯Û Ø¨Ø§Ù†Ø¯Û Ø¨Ø§ÙŠØ¯ موږه Ø§ÙØªØ®Ø§Ø± ÙˆÚ©Ú“Ùˆ.
لودين ØµØ§ØØ¨ د توازن خبره وشوه، د انډول خبره وشوه، خو Ø¯Ø§Ø³Û Ù†ÙŠÙˆÚ©Û Ù‡Ù… شته Ú†Û Ù¾Ø± Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† او يا د Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† په بهرني سياست Ú©Û ÙŠÙˆ ډول Ù‡ØºØ³Û Ø±ÙˆÚ¼ØªÙŠØ§ Ú†Û ÙˆØ±ØªÙ‡ اړتيا ده نشته. د بÛÙ„Ú«Û Ù¾Ù‡ توګه خلک Ú©ÛØ¯Ø§ÛŒ شي Ø¯Ø§Ø³Û ÙˆÙˆØ§ÙŠÛŒ Ú†Û Ø¯ ايران وپاکستان Ù¾Ù‡Ø±ÙˆØ±Ú“Ø§Ù†Ø¯Û Ø³ØªØ§Ø³Ùˆ تګلاره روښانه نه ده Ú†Û Ù„Ù‡ هغوی نه Ú…Ù‡ غواړئ؟ تراوسه Ù¾ÙˆØ±Û Ù…Ø«Ù„Ø§Ù‹ د Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† ØÚ©ÙˆÙ…ت ونه شوای کولای Ú†Û Ø¯ هند وپاکستان په اړيکو Ú©Û Ø¯ پاکستان هغه اعتبار يا باور ÚØ§Ù†ØªÙ‡ راټول Ú©Ú“ÙŠ.
نه، دغه Ùکر نه کوم Ú†Û Ø¯Ù‚ÙŠÙ‚Ù‡ خبره وي. موږ له هر بل Ù‡Ûواد څخه زيات له پاکستان سره له Ú‰ÛØ±Û Ù†Ú˜Ø¯Û Ø§Ùˆ جدي Ø¯ÙŠÙ¾Ù„ÙˆÙ…Ø§Ø³Û Ù†Ù‡ کار Ø§Ø®ÛØ³ØªÛŒ. طبعاً ضرورت ÙŠÛ Ù‡Ù… د Ø¯Û Ù„ÙŠØ¯Ù„ Ú©ÛØ¯Ù‡. په Ø¯Û Ú†Û Ù…ÙˆÙ†Ú–Ù‡ هغه Ø³ØªÙˆÙ†Ø²Û Ú†Û Ù„Ø±Ùˆ. له هغه ګواښ سره Ú†Û Ø²Ù…ÙˆÚ– امنيت مواجه دی، Ù‡ØºÛ Ú©Û Ø¯ پاکستان مرسته Ú‰ÛØ±Ù‡ ضروري ده او د پاکستان مرسته ÙŠÙˆØ§Ø²Û Ø¯ Ø¯ÙŠÙ¾Ù„ÙˆÙ…Ø§Ø³Û Ù„Ù‡ Ù„Ø§Ø±Û Ø±Ø§Ø¬Ù„Ø¨ÙˆÙ„Ø§ÛŒ شو. په زور يو Ù‡Ûواد Ø¯ÛØªÙ‡ نه شو مجبورولای Ú†Û Ù„Ù‡ موږ سره همکاري ÙˆÚ©Ú“ÙŠ. بناءً Ø¯Û Ú©Û Ø·Ø¨Ø¹Ø§Ù‹ نور Ù¾Ûچلي او لوی مسايل Ù¾Ú©Û Ø¯Ø®ÙŠÙ„ دي د Ù‡ØºÛ Ù„Ù¾Ø§Ø±Ù‡ ÙŠÛ ÙˆØ®Øª Ú‰ÛØ± نيولی. اما Ú©Ù‡ Ú†ÛØ±Û مقايسه Ú©Ú“Ùˆ له پاکستان سره زموږ ديپلوماسي او سياسي برخورد له دوه کلونو نه Ù…Ø®Ú©Û Ú†Û Ú©Ù„Ù‡ زه راغلم اول خارجه وزارت ته مثلاً په يوه Ø´Ú©Ù„ وو. يو کال Ù…Ø®Ú©Û Ú©Ù‡ ÙŠÛ Ù…Ù‚Ø§ÙŠØ³Ù‡ Ú©Ú“Ùˆ بل Ø´Ú©Ù„ وو ØØªØ§ دا شپږ Ù…ÙŠØ§Ø´ØªÛ Ù…Ø®Ú©Û ÙŠÛ Ù‡Ù… ÙØ±Ù‚ درلوده. نن زه په ډاډ سره ويلای شم Ú†Û Ù„Ù‡ پاکستان سره د يوه مساوي Ù‡Ûواد په توګه د دوی سره په ÙŠÙˆÛ Ø¬Ø¯ÙŠ Ø¯ÙŠÙ¾Ù„ÙˆÙ…Ø§Ø³Û Ú©Û Ø±ÙˆØ§Ù† يو Ú†Û Ù†Ù‡ ÙŠÙˆØ§Ø²Û Ø¯ Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† لپاره په ګټه دی د Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† د امنيت لپاره، Ø¨Ù„Ú©Û Ø²Ù…ÙˆÚ–Ù‡ خبره دوی ته دا ده Ú†Û Ø¯ پاکستان لپاره يوه Ú‰ÛØ±Ù‡ اساسي برخه ده او د دنيا امنيت هم د ګواښ Ù„Ø§Ù†Ø¯Û Ø¯ÛŒ. بناءً د دواړو Ù‡Ûوادونو په ګټه ده Ú†Û Ù…ÙˆÚ– ته له Ø¨Ù„Û Ù‡Ø±Û Ø±Ø§Ø¨Ø·Û Ù†Ù‡ په دنيا Ú©Û Ù„Ù‡ همسايه ګانو سره رابطه موږ ته Ú‰ÛØ± اولويت لري، قدامت لري. د نورو Ù‡Ûوادونو سره په Ø±Ø§Ø¨Ø·Û Ø¯ دوی سره په رابطه Ø¨Ø§Ù†Ø¯Û Ø¨Ù‡ نه ÙŠÙˆØ§Ø²Û Ø§Ø«Ø± نه کوي، Ø¨Ù„Ú©Û Ø¯ دوی د جد وجهد ÚØ§ÛŒ يو هم نه شي نيولای دا يوه خبره. دويمه خبره دا ده Ú†Û Ù…ÙˆÚ–Ù‡ دا هم دوی ته ÙˆØ§Ø¶Ø Ú©Ú“Û Ú†Û Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† د يو مستقل Ù‡Ûواد په توګه کولای شي Ú†Û Ø¯ هر Ù‡Ûواد د دنيا سره رابطه ولري او دوی اصلاً Ù‡ÛÚ… يو Ù‡Ûواد ÚØ§Ù†ØªÙ‡ دا اجازه ورنه Ú©Ú“ÙŠ Ú†Û Ù„Ù‡ Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù†Ù‡ دا توقع ولري Ú†Û Ú©Ù‡ Ú†ÛØ±Û د دوی دوستي موږه غواړو، نو د نورو Ù‡Ûوادونو سره بايد موږ دوستي ونه Ú©Ú“Ùˆ. زه يو Ø´ÛŒ په اطمينان درته وايم Ú†Û Ø¯ پاکستان Ù‡Ûواد اوس دا مساله Ù‡ÛÚ… Ù…Ø·Ø±Ø Ú©ÙˆÙŠ نه.
ننني Ø¨ØØ«ÙˆÙ†Ù‡ Ú†Û Ø§ÙˆØ³ ÙŠÛ Ø¯ پاکستان سره کوو هند Ù‡Ûڅکله د ÙŠÙˆÛ Ø³ØªÙˆÙ†Ø²Û Ù¾Ù‡ توګه Ù…Ø·Ø±Ø Ú©ÙŠÚ–ÙŠ نه. دوی اوس دا قناعت ØØ§ØµÙ„ Ú©Ú“ÛŒ Ú†Û Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† اوس د يو مستقل Ù‡Ûواد په توګه کولای شي Ú†Û Ù„Ù‡ هند سره هم رابطه ولري د پاکستان سره ÙŠÛ Ù‡Ù… ولري. له امريکا سره ÙŠÛ Ù‡Ù… ولري له ايران سره ÙŠÛ Ù‡Ù… ولري د هر چا سره.
لودين ØµØ§ØØ¨ØŒ اوس Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† يو بل پړاو ته ننوÚÙŠ. د بهرنيو Ø³Ø±ØªÛØ±Ùˆ د وتلو مساله هم Ø±Ø§Ù†Ø²Ø¯Û Ú©ÙŠÚ–ÙŠØŒ نو د بهرنيو Ø³Ø±ØªÛØ±Ùˆ له وتلو نه وروسته تاسو د Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† بهرنی سياست Ú…Ù†Ú«Ù‡ وينئ ØŸ
موږه به پس له Ø¯Û Ø¯ خپل ملي ØØ§Ú©Ù…يت په تØÚ©ÙŠÙ… Ú‰ÛØ± تاکيد کوو. مونږه به د Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† لپاره د نورو Ù‡Ûوادونو سره رابطه غواړو په مساوي ډول د دولت د دولتونو پر سطØÙ‡ Ø¨Ø§Ù†Ø¯Û Ø±Ø§Ø¨Ø·Ù‡ غواړو. همغه ده Ú†Û Ù…ÙˆÙ†Ú–Ù‡ دا د ستراتيژيکو تړونونو موضوع Ù…Ø·Ø±Ø Ú©Ú“Û Ø¯Ù‡ Ú†Û Ù¾Ù‡ ØªÛØ±Ùˆ دوو کلونو Ú©Û Ú…Ùˆ تړونونه امضاء Ú©Ú“ÙŠ او په Ø±Ø§ØªÙ„ÙˆÙ†Ú©Û Ú©Û Ø¨Ù‡ هم له Ù‡Ûوادونو سره په همدغه چوکاټ Ú©Û Ø±Ø§Ø¨Ø·Ù‡ مخته بوÚÙˆ. اما بل Ú‰ÛØ± يو مهم اولويت Ú†Û Ù¾Ù‡ سياست د Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† Ú©Û Ø¨Ù‡ Ú‰ÛØ± Ù…Ø·Ø±Ø ÙˆÙŠ هغه په راتلونکو کلونو Ú©Û Ù‡ØºÙ‡ د منطقوي همکاريو موضوع ده. موږه له Ù¼ÙˆÙ„Û Ø¯Ù†ÙŠØ§ سره خصوصاً له لويو قدرتونو سره Ù„Ú©Ù‡ د Ù…ØªØØ¯Ù‡ ايالاتو د دوی سره دوستي غواړو او موږ ويلي Ú†Û Ø¯ دوی Ù…ØªØØ¯ ياستو، ستراتيژيک Ù…ØªØØ¯ په Ø¯Û Ù…Ù†Ø·Ù‚Ù‡ Ú©Û ÙŠØ§Ø³ØªÙˆ. اما په عين ØØ§Ù„ Ú©Û Ø¨ÙŠØ§ مونږه په Ø¯Û Ù‡Ù… پوهÛÚ–Ùˆ Ú†Û Ù…ÙˆÙ†Ú–Ù‡ د اقتصادي ÙˆØ¯Û Ù„Ù¾Ø§Ø±Ù‡ØŒ د امنيت وثبات لپاره د Ù…Ù†Ø·Ù‚Û Ø³Ø±Ù‡ زمونږه همکاري اساسي رول لري. د هغه لپاره موږ د استانبول پروسه شروع Ú©Ú“Û Ø¯Ù‡ Ú†Û ØªØ§Ø³Ùˆ شاهد ياست Ú†Û Ø¯ اسيا د زړه Ù‡Ûوادونو سره موږ يو خاص رابطه غواړو. دا به زموږ يو سياسي اولويت وي.
Ø¨Ù„ÛØŒ لودين ØµØ§ØØ¨ Ú©Ù‡ Ú‰ÛØ±Ù‡ لنډه راته ووايئ له امريکا سره ستراتيژيک تړون هم Ú©Ù‡ لاسليک Ú©ÙŠÚ–ÙŠ او بيا وروسته په سيمه Ú©Û Ø¯Ø§Ø³Û Ù‡Ûوادونه شته Ú†Û Ù„Ù‡ دغه اقدامه به خوشاله نه وي. ايا تاسو به په Ø¯Û ÙˆØªÙˆØ§Ù†Ûږئ Ú†Û Ø¯ØºÙ‡ انډوليز بهرنی سياست Ú†Û Ø§ÙˆØ³ تاسو وايی Ú†Û Ù„Ø±Ø¦ ÙŠÛ Ø§Ùˆ دا يوه بريا بولئ دا ØÙظ کړئ او ويی ساتئ؟
ÙˆÙ„Û Ù†Ù‡ØŒ زمونږ يوه هيله هم دا ده. موږ په خپل دغه سياست Ú©Û Ú‰ÛØ± صادقانه مخته ÚÙˆ. ÙŠØ¹Ù†Û Ù…ÙˆÙ†Ú–Ù‡ کله Ú†Û Ø¯ ايران اسلامي جمهوريت ته وايو Ú†Û Ù„Ù‡ امريکا سره رابطه زموږ Ù‡Ûڅکله د ايران په ضرر نه وي او Ù‡Ûڅکله به د ايران سره زمونږ د Ø±Ø§Ø¨Ø·Û ÚØ§ÛŒ ونه نيسي Ú†Û Ù…ÙˆÙ†Ú– په Ø¯Û Ø®Ø¨Ø±Ù‡ Ú©Û ØµØ§Ø¯Ù‚ ياستو. په عين ډول موږ امريکا ته وايو Ú†Û Ø¯Ø±Ø³Øª ده موږ له تاسو سره Ù…ØªØØ¯ ياستو او ايران زموږ همسايه دی. اسلامي Ù‡Ûواد دی او زموږ Ú‰ÛØ±Ù‡ يوه خاصه تاريخي رابطه لرو. اما دا په Ø¯Û Ù…Ø§Ù†Ø§ نه ده Ú†Û Ù†Ù‡ شو له امريکا سره همکاري ولرو او په رابطه Ú©Û Ø¨Ù‡ نه يو. دا خو په ØªÛØ±Ùˆ لسو کلونو Ú©Û Ø¯Ø§ انډول دا توازن موږه ساتلی. موږ په اينده Ú©Û Ù‡Ù… د Ø¯Û ØºÙˆÚšØªÙˆÙ†Ú©ÙŠ يو دا ساتو Ú†Û ÙŠÙˆÙ‡ خاصه هيله زمونږه هيله له Ø¯Û Ù‡Ûوادونو څخه دا ده Ú†Û Ø²Ù…ÙˆÚ– دغه سياست ته Ø§ØØªØ±Ø§Ù… ÙˆÚ©Ú“ÙŠ او مونږه پرÛږدي Ú†Û Ø²Ù…ÙˆÚ– دغه توازن خراب نه Ú©Ú“ÙŠ.
*** *** ***
د Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† د بهرنيو چارو مرستيال وزير جاويډ لودين وو Ú†Û ÙˆØ§ÙŠÛŒ د Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† Ø¨Ù‡Ø±Ù†Û ØªÚ«Ù„Ø§Ø±Ù‡ له برياوو Ú‰Ú©Ù‡ ده، خو په Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† Ú©Û Ø¯ ØØ§Ù„اتو څارونکي په ØªÛØ±Ùˆ لسو کالو Ú©Û Ø¯ Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† بهرنی سياست بريالی نه بولي او وايی Ú†Û Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† په ØªÛØ±Ù‡ بيا د Ø³ÙŠÙ…Û Ø¯ Ù‡Ûوادونو پر ÙˆÚ“Ø§Ù†Ø¯Û Ø®Ù¾Ù„Ù‡ تګلاره Ù‡Ø³Û Ú†Û Ø§Ú“ÙŠÙ†Ù‡ ده نه ده روښانه Ú©Ú“Û.
د Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† په بهرني سياست Ú©Û Ø¯ بهرني سياست د Ú©Ù…ÛÙ¼Û ØºÚ“ÛŒ ښاغلی سيد Ø§Ø³ØØ§Ù‚ ګيلاني وايی Ú†Û ÙŠÙˆÙ‡ ستونزه دا ده Ú†Û Ú©Ø§Ø± د کار ÙˆÚ“ کسانو ته نه دی سپارل شوی. له ښاغلي ګيلاني سره د Ù…Ø±Ú©Û Ù¾Ù‡ سر Ú©Û Ù…Û Ù„Ù‡ نوموړي څخه وپوښتل Ú†Û Ø§ÙŠØ§ په رښتيا Ø§ÙØºØ§Ù† دولت په خپله Ø¨Ù‡Ø±Ù†Û ØªÚ«Ù„Ø§Ø±Ù‡ Ú©Û Ø¨Ø±ÙŠØ§Ù„ÛŒ دی ØŸ
زموږ خارجي سياست ØªØ´Ø±ÙŠØ Ø´ÙˆÛŒ نه دی Ú†Û Ù…ÙˆÚ– Ù¾Ø±Û ÙˆÙ¾ÙˆÙ‡ÛÚ–Ùˆ Ú†Û Ø²Ù…ÙˆÚ– خارجي سياست Ú…Ù‡ Ø´ÛŒ دی؟
يو تعداد سÙيران زموږ عمراً Ø¯Ø§Ø³Û ÚØ§ÛŒ ته Ø±Ø³ÛØ¯Ù„ÙŠ دي Ú†Û Ù‡ØºÙˆÛŒ نور توان د کار نه لري.
دويمه مساله دا ده Ú†Û Ø²Ù…ÙˆÚ– يو تعداد سÙيران خارجي پاسپورټونه لري Ú†Û Ø²Ù‡ Ùکر کوم دا د ملي Ù…Ù†Ø§ÙØ¹Ùˆ په تضاد Ú©Û Ø¯ÛŒ.
درÛيمه طبقه Ú†Û Ù…ÙˆÚ– لرو Ú†Û Ø²Ù…ÙˆÚ– يو تعداد سÙير ØµØ§ØØ¨Ø§Ù† Ú†Û Ù‡ØºÙˆÛŒ خارجي ÚšÚÛ Ù„Ø±ÙŠØŒ نو دا هم يو لوی مشکل دی د Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† د ملي Ù…Ù†Ø§ÙØ¹Ùˆ په خاطر باندÛ. زه Ùکر کوم Ú†Û Ø²Ù…ÙˆÚ– بهرنی سياست ناکام وو تروسه Ù¾ÙˆØ±Û Ù¾Ù‡ Ø¯Û Ú†Û Ù…ÙˆÚ– نه يو ØªÙˆØ§Ù†ÛØ¯Ù„ÙŠ Ú†Û Ù¾Ù‡ هغو ملکونو Ú©Û Ú†Û Ø²Ù…ÙˆÚ– سÙيران دی Ø¯Ø§Ø³Û Ø±ÙˆØ§Ø¨Ø· د Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† لپاره جوړ Ú©Ú“ÙŠ Ú†Û Ù¾Ø± Ù‡ØºÛ Ø¨Ø§Ù†Ø¯Û Ø§Ù‚ØªØµØ§Ø¯ÙŠ او ÙØ±Ù‡Ù†Ú«ÙŠ Ú©ÙˆÙ…Ú©ÙˆÙ†Ù‡ وشي.
موږ له ګاونډيو سره Ú†Û Ú©ÙˆÙ… روابط لرو په تأس٠سره Ú†Û Ù…ÙˆÚ– له ګاونډيو سره تراوسه Ø¯Ø§Ø³Û Ú©ÙˆÙ… سياست نه ده غوره Ú©Ú“ÛŒ Ú†Û Ù¾Ø± Ù‡ØºÛ Ø¨Ø§Ù†Ø¯Û Ø§Ø·Ù…ÙŠÙ†Ø§Ù† ØØ§ØµÙ„ شي. مثلاً د پاکستان سره Ú†Û Ù¾Ø§Ú©Ø³ØªØ§Ù† يوه ÙˆØ±Ú Ø²Ù…ÙˆÙ†Ú–Ù‡ دوست دی او بله ÙˆØ±Ú Ø²Ù…ÙˆÚ– دښمن دی. ايران هم Ù‡Ù…Ø¯Ø§Ø³Û Ú†Û ÙŠÙˆÙ‡ ÙˆØ±Ú Ø²Ù…ÙˆÙ†Ú–Ù‡ ورور دی او بله ÙˆØ±Ú Ú†Û Ø¨ÙŠØ§ مهاجر وباسي، نو بيا موږ ورته د Ú©Ø±Ú©Û Ù¾Ù‡ نظر Ø¨Ø§Ù†Ø¯Û Ú«ÙˆØ±Ùˆ. نور/ټول هغه ملکونه Ú†Û Ù¾Ù‡ Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† Ú©Û Ø¹Ø³Ú©Ø± لري د هغوی ملکونو Ú†Û Ø¯ پاکستان او ايران او يا د نورو ملکونو سره په Ø§Ø®ØªÙ„Ø§ÙØ§ØªÙˆ Ú©Û Ø¯ÙŠ د هغوی سره زموږ روابط ساتنه او توازن دا د Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† له ضرورياتو نه دی Ú†Û Ø¨Ø§ÙŠØ¯ دغه توازن وساتي. سÙير ØµØ§ØØ¨Ø§Ù† بايد د Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† له ملي روابطو نه Ú‰ÛØ±Ù‡ اګارهي نه لري.
ګيلاني ØµØ§ØØ¨ØŒ Ø§ÙØºØ§Ù† چارواکي اوس وايی Ú†Û Ù¾Ù‡ ØªÛØ±Ù‡ بيا په سيمه Ú©Û Ø²Ù…ÙˆÚ– اړيکي له ګاونډيو سره په ØªÛØ± يو يا دوه کلونو Ú©Û Ú‰ÛØ± زيات بدل شوي دي او ØØ§Ù„ت اوس Ù‡ØºØ³Û ØØ§Ù„ت نه دی Ù„Ú©Ù‡ پخوا Ú†Û ÙˆÙˆØŒ نو يو Ú…Ù‡ وخت ÙˆÚ“Ø§Ù†Ø¯Û ØªØ§Ø³Ùˆ د يو پلاوي په ترکيب Ú©Û Ù¾Ø§Ú©Ø³ØªØ§Ù† ته تللي وئ. هلته اندÛÚšÙ†Û Ú…Ù‡ ÙˆÛ Ø¯ پاکستان د Úينو چارواکيو Ú†Û Ú©Ù„Ù‡ تاسو ورسره Ø®Ø¨Ø±Û ÙˆÚ©Ú“Û ØŸ
موږ Ú©ÙˆÙ…Û Ø®Ø¨Ø±Û Ø¯ پاکستان سره ÙˆÚ©Ú“Û Ø§ÙˆÙ„ د ØÚ©ÙˆÙ…ت پر سطØÙ‡ Ø¨Ø§Ù†Ø¯Û ÙˆÙˆØ§ÙŠÙ… Ú†Û Ú©Ù‡ موږ يو Ø´ÙØ§ÙÙ‡ او ÙˆØ§Ø¶Ø Ø³ÙŠØ§Ø³Øª له خپلو ګاونډيو سره لرلی وای، نو ترکيه به زموږ تر Ù…ÙŠÙ†Ú Ù…Ù†Úګړيتوب نه وای Ú©Ú“ÛŒ. موږ به خپله دا مشکل ØÙ„ Ú©Ú“ÛŒ وای. په دغه Ø³ÙØ± Ú©Û Ú†Û Ù…ÙˆÚ– د Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† د پارلمان له خوا هلته تللي وو د پاکستان د پارلمان د غړو سره Ú©Ûناستو، نو مونږ سره ورونه يو او موږ سره ÚšÙ‡ روابط لرو. دا زه Ùکر کوم Ú†Û Ù¾Ù‡ سياست Ú©Û Ú«Ù†Ø¬Ø§ÙŠØ´ نه لري. موږ دوه ملکه يو. يو Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† دی بل پاکستان دی. دا دوه ملکونه بايد خپل روابط مشخص Ú©Ú“ÙŠ Ú†Û Ù¾Ù‡ دغو ملکونو Ú©Û Ú…Ù‡ ØªÛØ±ÙŠÚ–ÙŠ ØŸ او Ú†Û Ú©ÙˆÙ… ÙˆÚ˜Ù†Û Ø§Ùˆ د خارجيانو کوم د تجارت مسايل دي دا بايد Ú‰ÛØ± ÙˆØ§Ø¶Ø Ø´ÙŠ. پاکستان Ú†Û Ø²Ú“Ù‡ ÙŠÛ ÙˆØºÙˆØ§Ú“ÙŠ خپل Ø³Ø±ØØ¯ خلاص پرÛږدي او Ú†Û Ø²Ú“Ù‡ ÙŠÛ ÙˆØºÙˆØ§Ú“ÙŠØŒ نو بنديږي. دا خپله ښيي Ú†Û Ù…ÙˆÚ– تراوسه Ù¾ÙˆØ±Û Ú©ÙˆÙ… ÙˆØ§Ø¶Ø Ø§Ùˆ روښانه سياست لا تراوسه د پاکستان سره نه لرو.
نو Ùکر نه کوئ Ú†Û Ø¯ پاکستان په بهرني سياست Ú©Û Ù‡Ù… Ø³ØªÙˆÙ†Ø²Û Ú‰ÛØ±Û Ø²ÙŠØ§ØªÛ Ø¯ÙŠ ØŸ
په Ø¯Û Ú©Û Ù‡ÛÚ… Ø´Ú© نشته Ú†Û Ø¯ درÛÙŠÙ…Û Ù†Ú“Û Ù¾Ù‡ ټولو Ù‡Ûوادونو Ú©Û Ø¯ØºÙ‡ Ø³ØªÙˆÙ†Ø²Û Ø´ØªÙ‡ دی. مګر د پاکستان سياست دا دی Ú†Û Ù‡ØºÙ‡ پوهيږي Ú†Û Ù¾Ø± Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† Ø¨Ø§Ù†Ø¯Û Ø§Ùˆ پر دغو خارجيانو Ø¨Ø§Ù†Ø¯Û Ú†Û Ú‰Ø§Ø¯ لري Ú…Ù†Ú«Ù‡ خپل سياست عيار کړي؟ او Ú…Ù†Ú«Ù‡ پر دوی Ø¨Ø§Ù†Ø¯Û ÙØ´Ø§Ø± راوړي؟ Ú†Û Ù¾Ù‡ تأس٠سره تراوسه Ù¾ÙˆØ±Û Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† لا Ø¯Ø§Ø³Û Ú‰Ø§Ú‰ نه دی پيدا Ú©Ú“ÛŒ Ú†Û Ù¾Ø± Ù‡ØºÛ Ø¨Ø§Ù†Ø¯Û Ù…ÙˆÚ– غره ووسيږو او يا پری ÙØ®Ø± ÙˆÚ©Ú“Ùˆ.
د Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† ØºÙˆÙ†Ø¯Û ÙŠÙˆ Ù‡Ûواد لپاره دا څومره عملي ده Ú†Û Ú‰ÛØ± انډوليز بهرنی سياست ولري ØŸ د بÛÙ„Ú«Û Ù¾Ù‡ توګه Ú©Ù‡ له امريکا سره ستراتيژيک تړون لاسليک Ú©ÙŠÚ–ÙŠ پر هغه Ø¨Ø§Ù†Ø¯Û Ø¯ ايران قهر راپاريږي او Ú©Ù‡ د هندوستان سره Ú†Û Ù¾Ø± Ù‡ØºÛ Ø§Ú“ÙŠÚ©ÙŠ زيات شي، نو بيا پر Ù‡ØºÛ Ø¨Ø§Ù†Ø¯Û Ø¯ پاکستان قهر راپاريږي؟
Ø¯Ø§Ø³Û Ø¯Ù‡ Ú†Û Ù…ÙˆÚ– پخوا په شاهي وخت Ú©Û Ú†Û Ú©ÙˆÙ… سياست درلوده د Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† د ØÙŠØ«ÙŠØª او د آبرو خبره وه Ú†Û Ø²Ù…Ø§ ياد شي اول د Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† يو کس کار کاوه Ú†Û Ù‡ØºÙ‡ د Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† د دغه Ø§ÙØ±Ø§Ø·ÙŠ Ø¬Ù‡Ø§Ø¯ÙŠ تنظيمونو سره ÙŠÛ Ø§Ø±ØªØ¨Ø§Ø· درلوده او د Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† سره Ú‰ÛØ± وران وو Ú†Û ÙŠÙˆ مکتوب ما ولوسته Ú†Û Ø¯ وزارت خارجه د Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† نه ليکل شوي وو Ú†Û Ù¾ÙŠÙ†ÚÙ‡ کسه Ø§ÙØºØ§Ù†Ø§Ù† دي Ú†Û Ù„Ù‡ Ú‰ÛØ± وخته په پاکستان Ú©Û Ú«Ø±ÚÙŠÚ–ÙŠ بدون له Ø¯Û Ú†Û Ø¯ هغوی وظيÙÙ‡ معلومه وي تاسو هغه پيدا کړئ Ú†Û Ø¨ÙŠØ±ØªÙ‡ Ø®Ù¾Ù„Û Ø®Ø§ÙˆØ±Û ØªÙ‡ راشي. نو هغه وخت د Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† او د Ø§ÙØºØ§Ù†Ø§Ù†Ùˆ پر سر Ø¨Ø§Ù†Ø¯Û ØÚ©ÙˆÙ…تونو Ø§ØØ³Ø§Ø³ د مسووليت کاوه او پوښتنه ÙŠÛ Ú©ÙˆÙ„Ù‡ Ú†Û Ø¯ÙˆÛŒ په هغه ملک Ú©Û Ú…Ù‡ عمل اجراء کوي؟
د Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† د ولسي Ø¬Ø±Ú«Û ØºÚ“ÛŒ سيد Ø§Ø³ØØ§Ù‚ ګيلاني
http://www.bbc.co.uk/pashto/multimedia/2012/03/000001_evening_prog.shtml
نوټ :
ښاغلي جاويد لودين ته د درنښت په توګه،
ما Ú…Ù‡ موده ÙˆÚ“Ø§Ù†Ø¯Û Ù¾Ù‡ خپله يوه ليکنه Ú©Û ÚšØ§ØºÙ„ÛŒ ØÚ©Ù…تيار د معمر قذاÙÙŠ سره په دوو خصلتونو د Ø³Ø±Ø²ÙˆØ±Û Ø§Ùˆ په نه منښته Ú©Û ØªØ´Ø¨ÙŠÙ‡ Ú©Ú“ÛŒ وو Ú†Û Ù‚Ø°Ø§ÙÙŠ خو ليبيا اباده او Ø³Ø§ØªÙ„Û ÙˆÙ‡ØŒ خو زموږ له جهادي مشره نه ÙŠÙˆØ§Ø²Û Ø¯Ø§ Ú†Û Ù‡Ûواد ÙŠÛ ÙˆÙ†Ù‡ شو ساتلی، Ø¨Ù„Ú©Û ØªØ±Û Ù¾Ù‡ کنډواله هم بدل شو، نو تر ټولو سخت غبرګون Ù¾Ø±Û Ù¾Ù‡ روهي ويبپاڼه Ú©Û Ù…ÙˆÙ„ÙˆÙŠ ØµØ§ØØ¨ عطاءالله لودين ښکاره Ú©Ú“ÛŒ وو. په Ø¯Ø§Ø³Û ØØ§Ù„ Ú©Û Ú†Û Ù„Ù‡ خپل مشره ÙŠÛ Ø¯ بÛلتون لاره Ù†ÙŠÙˆÙ„Û Ø§Ùˆ له ØÚ©ÙˆÙ…ت او له Ù¼Ù„ÙˆØ§Ù„Û Ø³Ø±Ù‡ اوس غاړه ØºÚ“Û Ø´ÙˆÛŒ. د مولوي ØµØ§ØØ¨ Ø¯Û Ø§Ù„Ù„Ù‡ تعالی انصا٠روزي Ú©Ú“ÙŠ Ú†Û Ù‡ØºÙ‡ کسان ÙˆÙ„Û Ù…ØÚ©Ù…Û ØªÙ‡ نه راغواړي Ú†Û Ù„Ø§Ø³ÙˆÙ†Ù‡ ÙŠÛ Ø¯ زرهاو انسانانو پر وينو سره دي، خو البته زه به ورته غريب او بÛÙˆØ³Û ÚšÚ©Ø§Ø±Ù‡ شوی يم. نو ما ته دا پوښتنه راولاړيږي Ø¯Ø§Ø³Û Ù†Ù‡ Ú†Û Ø²Ù‡ د دوی سره کومه رخه لرم، خو يوه ګيله راته ودرÛÚ–ÙŠ Ú©Ù‡ Ú†ÛØ±Û دوی (لودينيان) د دولت پر لوړو څوکيو نه وای، نو مولوي ØµØ§ØØ¨ به ما ته نه ÙŠÙˆØ§Ø²Û Ø¯ Ù…ØÚ©Ù…Û Ú«ÙˆØ§ÚšÙ†Ù‡ ØŒ Ø¨Ù„Ú©Û Ø¯ نور درس راکولو تهديد او ګواښنه نه کوله. زه باور لرم Ú†Û ÚšØ§ØºÙ„ÛŒ جاويد لودين او عزيز لودين او Ø¯Ø§Ø³Û Ù†ÙˆØ± به واقعاً منص٠او د بيان Ø§Ø²Ø§Ø¯Û ØªÙ‡ درناوی لري، خو ÙˆÙ„Û Ø¯Ø§ له امکانه Ù„ÛØ±Û نه برÛÚšÙŠ Ú†Û Ù…ÙˆÙ„ÙˆÙŠ ØµØ§ØØ¨ به هم له خپل موقÙÙ‡ Ú†Û Ø¯ Ø³ÙˆÙ„Û Ø´ÙˆØ±ÛŒ مرستيال دی او هم به ÙŠÛ Ø¯ دوی له موقÙÙ‡ ÙŠÛ Ù†Ø§ÙˆÚ“Ù‡ ګټه پورته Ú©Ú“ÙŠ وي. له ÙŠÙˆÛ Ù„ÙˆØ±Û Ù…Ø®Ø§Ù„Ùينو او خپلو مشرانو ته د Ø³ÙˆÙ„Û Ø¨Ù„Ù†Ù‡ ورکوي، خو له بل Ù„ÙˆØ±Û Ø¨ÙŠØ§ زما ØºÙˆÙ†Ø¯Û ØºØ±ÙŠØ¨ او بÛÙˆØ³Û Ø®Ù„Ú©Ùˆ ته د نور درس راکولو ګواښنه کوي. مولوي ØµØ§ØØ¨ خو عالم دين دی. په Ø¯Û Ù¾ÙˆÙ‡ÙŠÚ–ÙŠ Ú†Û Ø¯ يو چا ګواښنه هغه هم بيا له يو دولتي موقÙÙ‡ پخپله يو Ø¬ÙØ±Ù… وجنايت دی. دا په زرهاو ډالره معاش Ú†Û Ø¯ Ø³ÙˆÙ„Û Ù¾Ù‡ نوم اخلي د Ø¯Û Ù„Ù¾Ø§Ø±Ù‡ ÙŠÛ Ø§Ø®Ù„ÙŠ Ú†Û Ù…Ø§ ته نور درس راکړي؟ ان شاءالله زه به په يو مناسب وخت Ú©Û Ø¯ قانون په چوکاټ Ú©Û Ø¯ Ø¯Û Ù¾ÙˆÚšØªÙ†Ù‡ ÙˆÚ©Ú“Ù…. کار خو زموږ له ملايانو او قاضيانو نه خراب دی Ú†Û Ù†Ù‡ الهي او نه بشري قوانينو ته درناوی لرو Ú©Ù‡ مو درلودای، نو ÙˆÙ„Û Ø¨Ù‡ مو ÙŠÙˆÛ Ø´Ù„ Ú©Ù„Ù†Û Ú˜ÙˆØ±Ù†Ø§Ù„ÛØ³ØªÛ Ú‰ÙŠÙˆÛ ØªÙ‡ د Ù‡ØºÛ Ù¾Ù‡ ØÙ‚وقي مساله Ú©Û ØªØ±Û Ø¯ بډو تر Ú…Ù†Ú« د واده غوښتنه کولای Ú†Û Ù‡Ù…Ø¯Ø§ زموږ لپاره بس ده. د کرزي د ÙØ§Ø³Ø¯Û Ø§Ø¯Ø§Ø±Û Ø¯ ثبوت لپاره به همدا بس وي Ú©Ù‡ Ú†ÛØ±Û د Ø³ÙˆÙ„Û Ø´ÙˆØ±ÛŒ مرستيال د خپل يو دولتي موقÙÙ‡ ما ته د نور درس ګوتڅنډنه نه وای کړی، نو ÙˆÙ„Û Ø¨Ù‡ يو Û¶Ûµ کلن قاضي له ÙŠÙˆÛ Ø´Ù„ Ú©Ù„Ù†Û Ù†Ù‡ د بډو او د واده غوښتنه نه کولای. بده ÙŠÛ Ù„Ø§ دا ده Ú†Û Ù‡ØºÛ ØªÙ‡ په خپل کور Ú©Û ÙˆØ§ÙŠÙŠ Ú†Û: ما او دی (ډيوه) سره په سترګو Ú©Û Ù¾ÙˆÙ‡ شو. هغه اخلاقي مسووليت زموږ Ú…Ù‡ شو؟ خدای جل جلاله Ø¯Û ÙˆÚ©Ú“ÙŠ Ú†Û Ø¯Ø§Ø³Û Ù†Ù‡ وي.
په درنښت