ارواښاد استاد بسم الله Ù…ØØ´ÙˆØ±Ø¯Ø§Ùغانستان دسیاست ØŒÙØ±Ù‡Ù†Ú« اوعلمي ډګرهغه هیر شوی شخصیت Ø¯ÛŒØŒÚ†Û Ù„Ú©Ù‡ ÚÛŒÙ†Û Ù†ÙˆØ±ÙØ±Ù‡Ù†Ú«ÙŠ ØŒØ³ÛŒØ§Ø³ÙŠ اوعلمي شخصیتونه،دده په ØÙ‚ Ú©Û Ù‡Ù… دتیارواستازوله Ø¯ÚšÙ…Ù†Û Ú‰Ú© چلند کړی،ان ØªØ±Ø¯Û Ú†Û Ú˜ÙˆÙ†Ø¯ ته ÛŒÛ Ù‡Ù… ورته دپای Ù¼Ú©ÛŒ ایښی دی.دلته Ú†Û Ø²Ù‡ داستاد دژونداوشخصیت په باب Ú…Ù‡ لیکم،دا دده Ø¯Ú©ÙˆØ±Ù†Û Ù¾Ù‡ ØÙˆØ§Ù„Ù‡ اوزمادخپلو سترګولیدلي ØØ§Ù„ په ډول ÛŒÛ Ù„ÛŒÚ©Ù…ØŒØ¯Ø§ÙˆØ³ له پاره Ú©Ù‡ وکولای شم دده دسیاسي اوعلمي شخصیت یواړخ هم رڼا کړم،دا به خپله نیکمرغي وګڼم،په Ø±Ø§ØªÙ„ÙˆÙ†Ú©ÙˆÚ©Û Ú©Ù‡ وتوانیدم Ú†Û Ú©ÙˆÙ… ÚØ§Ù†Ú«Ú“ÛŒ Ø§Ø«Ø±Ø§ÙˆÛŒØ§Ù„ÛŒÚ©Ù„Û Ø§ÙˆÙ†Ø´Ø±Ø´ÙˆÛ Ù…Ù‚Ø§Ù„Û ÛŒÛ ØªØ±Ù„Ø§Ø³Ù‡ کړم،بیا به Ø¨ØØ« او Ø®Ø¨Ø±Û ÙˆØ±Ø¨Ø§Ù†Ø¯Û ÙˆÚ©Ú“Ù….
استادبسم الله Ù…ØØ´ÙˆØ± په ۱۳۳۱لمریزکال Ø¯Ù„ÙˆÛŒÛ Ù¾Ú©ØªÛŒØ§Ø¯ ÚØ§ÚÛŒÙˆÙˆÙ„Ø³ÙˆØ§Ù„Û Ø¯Ù¾Ù¼Ø§Ù†ÙˆÙ¾Ù‡ کلي Ú©Û Ø²ÛŒÚ–ÛŒØ¯Ù„ÛŒ ØŒÙ„ÙˆÙ…Ú“Ù†Û Ø²Ø¯Ú©Ú“Û ÛŒÛ Ø¯Ù‡Ù…Ø¯Û Ú©Ù„ÙŠ په Ù„ÙˆÙ…Ú“Ù†Û ÚšÙˆÙˆÙ†ÚÛŒ Ú©Û Ø¨Ø´Ù¾Ú“Û Ú©Ú“ÛŒ دي،دمنÚنیوزدکړوله پاره ÛŒÛ Ú©ÙˆØ±Ù†Û Ú©Ø§Ø¨Ù„ ته راکډه شوه او په۱۳۵۰کال Ú©Û Ø¯ØºØ§Ø²ÙŠ Ø¯Ù„ÛŒØ³Û Ø¯Ø¯ÙˆÙ„Ø³Ù… ټولګی تربشپړولو وروسته د لوړوزدکړو له پاره د کابل په پوهنتون Ú©Û Ø´Ø§Ù…Ù„ او په۱۳۵۵کال Ú©Û Ø¯ همدی پوهنتون دکیمیا اوبیالوژی ددیپارتمنت نه دلوړونمروپه تر لاسه کولو سره دکابل پوهنتون دزراعت په پوهنÚÛ Ú©Û Ø¯Ø¢Ø³ØªØ§Ø¯Ù¾Ù‡ توګه ومنل شو.
څرنګه Ú†Û Ø§Ø±ÙˆØ§ÚšØ§Ø¯ استاد Ù…ØØ´ÙˆØ±Ø¯Ø¹Ù„مي،اخلاقي اوټولنیزو ارزښتونود معیارونو پر بنسټ د استادپه توګه دنده لرله په سلګونه شاګردان ÛŒÛ Ø±ÙˆØ²Ù„ÛŒ هیواد او ټولنی ته ÛŒÛ Ø¯Ø®Ø¯Ù…Øª دپاره چمتوکړي دي.
کله Ú†Û Ø¯Û±Û³ÛµÛ¸Ú©Ø§Ù„ دمرغومی Ù…ÛŒØ§Ø´ØªÛ Ø¯Ø´Ù¾Ú–Ù…Û Ù†ÛŒÙ¼Û ÛŒØ±ØºÙ„ دښکیلاک ګرشوروي Ø§ØªØØ§Ø¯ له خوازموږپه بی وزلي ولس اوګران هیواد Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† ترسره اوپه نتیجه Ú©Û Ù¾Ø±Ø¯ÙŠ پالونکی اولاسپوڅی نظام دهیواد په خلکو وتپل شو،ارواښاد استاد Ù…ØØ´ÙˆØ±Ø¯Ø¯ØºÙ‡ ظالمانه یرغل او Ú«ÙˆÚ‰Ø§Ú«Û Ù†Ø¸Ø§Ù… پرضد په همغه لومړنیوورÚÙˆÚ©ÛØŒ Ø¯Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù† دخلک دموکراتیک ګوندپه دننه Ú©ÛØŒ دملی مقاومت او اوصولی خوزښت، (جنبش اوصولی Ø¯Ø±ØØ²Ø¨ د .Ø®. ا) په نامه غږراپورته Ú©Ú“. Ú†Û ÙˆØ±Ø³Ø±Ù‡ Ù…Ù„Ú«Ø±ÙˆÛŒÛ ÚšØ§ØºÙ„ÛŒ عبدالکریم میثاق ،انجینرمØÙ…د یونس Ùکور. انجینر Ù…ØÙ…د مقیم،مØÙ…دغلام رØÛŒÙ…ی، Ù…ØÙ…د علی هوما Ø§ÙˆÙ†ÙˆØ±ÙˆØ¯Ø¯Û Ø³ÛŒØ§Ø³ÛŒ ،ملی مقاومت دپیاوړتیا او دګوند په دننه او باندی ولسونو Ú©Û Ø¯ پوهاوی په خاطردوه اعلامیی Ú†Û ÛŒÙˆÙ‡ ÛŒÛ Ø¯ Ù…ØÙ…دعلی هوماله خوا اوبله ÛŒÛ Ø¯Ù‡Ù…Ø¯ÛŒ خوÚښت له نامه خپری شوی Ú†Û Ø¯ مزدور نظام او(Ú© Ú« ب)له سخت غبرګون سره مخ Ø´ÙˆÛ Ù…ØÙ…دعلی هوماونیول شواودڅرخی پله زندان لس کاله ÛŒÛ ØªÛŒØ±Ú©Ú“Ù„ اوددی خوÚښت نورغړی دمزدورنظام دسختوګواښونوسره مخامخ شول،اوپه رازرازدسیسواوتوطیوجیلونوته واستول شول اوÚینی ÛŒÛ Ù¾Ù‡ عمدی ډول د هیواد سختوجنګی جبهوته ولیږل شول. باید وویل Ø´Û Ú†Û Ø¯ یادودواړواعلامییواساسی کرښی دشوروی ښکیلاک ګریرغل سخته غندنه اوپرضد ÛŒÛ Ù¾Ù‡ ګوند Ú©Û Ø¯Ù…Ù„ÛŒ مقاومت جوړونه اوراپارونه،د مزدورنظام نه مشروعییت Ø§ÙˆÙ¾Ø±ÚØ§ÛŒ ÛŒÛ Ø¯ÛŒÙˆÙ…Ù„ÛŒ دموکراتیک نظام غوښتنه په Ú«ÙˆÙ†Ø¯Ú©Û Ø¯ØªØ´Ø¯Ø¯ اوپردی پالونکی سیاست Ø§ÙˆÙ¾Ø§Ù„ÛŒØ³ÛŒÙˆÙ¾Ø±ÚØ§ÛŒ ،ملی اوهیوادنی سیاست غوره کول وول.
اروا ښاد استاد Ù…ØØ´ÙˆØ±Ø¯Ù‡Ù…دی لاری اوپه هیواد او خلکو میین شخصییت Ú†Û Ø¯Ø®Ù¾Ù„ ژوند ټولی خوږی او ترخی شیبی ÛŒÛ Ø¯Ù‡Ù…Ø¯ÛŒ ارمان دپوره کیدوپه لار Ú©Û ØªÛŒØ±ÙˆÙ„ÛŒ اووار ÙˆØ§Ø±ÛŒÛ Ø¯Ù…Ø²Ø¯ÙˆØ±Ù†Ø¸Ø§Ù… اود هیواد ددښمنانو دګواښونو سره سره د چا پروا نه کوله اولکه Ùولاد په خپل Ú©Ù„Ú© هوډ ولاړو،دهیوادد Úوان نسل په روزنه Ú©Û ÛŒÛ Ø¯Ù…Ù„ÛŒ اوهیوادنی روØÛŒØ§ØªÙˆÙ„رل، اوپرهمدی روØÛŒÙ‡ دهغوی تربیه کوول ÛŒÛ Ø¯Ø®Ù¾Ù„ÛŒ دندی لومړیتوبونه Ú«Ú¼Ù„.
استاد به ویل:« کله Ú†Û Ø²Ù‡ تنکی Úوان وم له پلار سره دکابل نه دسالنګ له لاری مزارشری٠ته دنوی کال میلی ته تلو یوچا دتونل په هکله په Ù…ÙˆÙ¼Ø±Ú©Û Ø®Ø¨Ø±ÛŒ پیل Ú©Ú“ÛŒ اودروسانوستاینه ÛŒÛ Ø¯ تونل د جوړیدو له امله ÙˆÚ©Ú“Ù‡.دلته زما ترڅنګ یوبل کس Ú†Û Ø§Ù†Ø¬ÛŒÙ†Ø± ÛŒÛ ÙˆØ±ØªÙ‡ ویل ناست و،د واره ÛŒÛ ØºÚ–Ú©Ú“Ú©Ø§Ú©Ø§ دسروروسانوستاینه مه کوه،دا سره Ù„Ú©Ù‡ Úناور دی،کتاب نه لری ،نه Ù¾Ø±Ø¯ÙˆØ³ØªÛ Ù¾ÙˆÙ‡ÛŒÚ–ÛŒ او نه تری باید تمه وشÛ۰دغه خبره دکلونورادیخوا زما په ذهن Ú©Û ÚØ§ÛŒ لره نوÚÚ©Ù‡ دشورویانو Ù¾Ø±Ø¯ÙˆØ³ØªÛ Ø´Ú©Ù…Ù† وم».
د ارواښاد استاد Ù…ØØ´ÙˆØ±Ø¯ØºÙ‡ روسی(شوروی) ضد روØÛŒÙ‡ هغه مهال ماته بیخی جوته شوه، کله Ú†Û Ø¯Ù¼ÙˆÙ„Ùˆ Ø§ÙØºØ§Ù†Ø§Ù†ÙˆÙ…Ù„ÛŒ سترمقاومت دښکیلاک ګرشوروی دسرولښکروغرورمات کړاوپه تیښته دخپل هیواد ستسنیدوته اړوتل ،هغه ÙˆØ±Ú Ù…Û ÚšÙ‡ په یاد دی Ú†Û Ù¾Ù‡ دریمو Ù…Ú©Ø±ÙˆØ±ÛŒØ§Ù†ÙˆÚ©Û Ø¯Ø§Ø³ØªØ§Ø¯ سره مخامخ شوم ،هغه دومره خوشال ÙˆÚ†Û Ù¾Ù‡ خپل زورنه پوهیده په غیږ Ú©Û ÛŒÛ Ø¯Ø§Ø³ÛŒ Ú©Ù„Ú© نیولی وم Ú†Û Ù…Ø§ سوچ کاوه پښتی ÛŒÛ Ø±Ø§Ù…Ø§ØªÛŒ کړی،رنګ ÛŒÛ Ù„Ú©Ù‡ ګلاب سور و،او دکلونو راهیسی ÛŒÛ Ù…Ø§ په Ø´ÙˆÙ†Ú‰ÙˆÚ©Û Ù‡ØºÙ‡ موسکا او په څهره Ú©Û ÛŒÛ Ù‡ØºÙ‡ انÚورلیده کله Ú†Û Ø¯ÛŒ په پوهنتون Ú©Û Ù…ØØµÙ„ Ùˆ.هو، واروار ÛŒÛ Ø®Ù†Ø¯Ù„ اوویل ÛŒÛ ÚšÚ©ÛŒÙ„Ø§Ú©Ú«Ø±Ù‡ امپراطوری ماته شوه ØŒØ¯Ø§ÙØºØ§Ù† ولس ایله ول ګران کار دی.دهیواد په تاریخ Ú©Û Ø¯Ù„ØªÙ‡ هر ښکیلاک ګر او نیواک ګرپه ګونډو شوی اوتیښتی ته اړشوی دی.اوس به نورزموږ هیوادوالود یرغل او ښګکیلاک نه ÚšÙ‡ درس اخیستی ÙˆÛŒ.داهیواد دټولوهیوادوالوملی یووالی ته اړتیا لری.
ارواښاد استاد په خپل زړه Ú©Û Ø¯ÙˆÛŒÙ„Ùˆ اوکولو Ú‰ÛØ±ÛŒ خبری اوارمانونه لرل Ú†Û Ú‰ÛØ±ÛŒ خبری یی په زړه Ú©Û Ù†Ø§ÙˆÛŒÙ„ÛŒ پاتی شوی ،اوهغه ÛŒÛ Ù„Ù‡ ÚØ§Ù† سره تورو خاورو ته ÛŒÙˆÚ“Û .
ارواښاد استاد له ستونزوسره سره هلی ÚÙ„ÛŒ ÙˆÚ©Ú“ÛŒ ترڅو خپل ګران هیواد Ú©Û Ù¾Ø§ØªÛŒ Ø´Û.خو دهیواد روانوستونزو بدلونونو،اوغمیزو تری نوری ټولی لاری چاری ډب Ú©Ú“ÛŒ اودپردیسی کاروان خواته ÛŒÛ ÙˆÙ‡Ú…ÙˆÙ‡ تر Ú…Ùˆ هیواد پریږدی ،خو استاد ددی مالی وس نه درلود Ú†Û Ø¯Ù†Ú“ÛŒ هغو هیوادو ته ولاړ Ø´Û Ú†Û Ù‡Ù„ØªÙ‡ هوسا ژوند وکړی،یواÚÛŒ ÛŒÛ ÙˆØ³ دا Ùˆ Ú†Û Ù¾Ø§Ú©Ø³ØªØ§Ù† ته ولاړشÛ.
استاد Ù…ØØ´ÙˆØ±ØŒÙ„Ú©Ù‡ د Úینو نورو سیاسي ØŒÙØ±Ù‡Ù†Ú«ÙŠ Ø§ÙˆÙ…Ø®ÙˆØ±ÙˆØ´Ø®ØµÛŒØªÙˆÙ†Ùˆ په شان، د ØªÛŒØ§Ø±Û Ø¯ استازو له لوري ووژل شو.په هیواد مین استاد Ú†Û Ø¯Ù„ÙˆÛŒ ارماني خوÚښت غړی اوڅراغ و،مګربی وخته شهادت ÛŒÛ Ù¼ÙˆÙ„ ارمانونه نیمګړي پریښوول اوورسره ÛŒÙˆÚØ§ÛŒ ÛŒÛ Ø¯Ø§Ø±Ù…Ø§Ù†ÙˆÙ†Ùˆ اوهیلوپوره کونکی ۱۶کلن ØªÙ†Ú©Û ÚÙˆÛŒ نوید، Ú†Û Ø¯Ù‡ ورته دخپل مرګ وروسته Ú‰ÛØ±Ù‡ تمه لرله، له ده سره ÛŒÙˆÚØ§ÛŒ دهیواداو خلکوددښمنانو له خوا Ø¯Ù¾Ø±Ø¯ÛŒØ³Û Ù¾Ù‡ ژوند Ú©Û Ø¯Û±Û³Û·Ûµ لمریز کال دوږی دمیاشتی په شلمه نیټه دپښتونخوا په پاړه چنار Ú©Û Ù¾Ù‡ شهادت ورسیدل . ددواړو Ø±ÙˆØ Ø¯Û ÚšØ§Ø¯ ÙˆÛŒ.