د سرطان د واکسین یوه بریالۍ ازموینه

      دا غملړلی نوم دی ورک سي . تیر کال مو د کورنۍ د یوه غړي د معایني وروسته ډاکتر په تیروتنه د سرطان Ø´Ú© ÙˆÚ©Ú“ او ځانګړو طبي کتنو لپاره یې روغتون ته یې ولیږه . تر هغه وخته Ú†ÙŠ د نوموړو معایناتو پایله را رسیده ØŒ موږ ټولو د اوښکو په رود Ú©ÙŠ لامبو وهل . له نیکه مرغه Ú…Ùˆ هفتي وروسته کله Ú†ÛŒ د معایناتو پایله را ورسیده ØŒ مالومه سوه Ú†ÙŠ هغه خبیث نه بلکه یو سالم تومور وو . زما خدای بخښلي پلار د همدغي ناروغي د کرغیړنو ریښو له کبله په ځوانۍ Ú©ÙŠ نیمخوا سو او موږ یې سر Ùˆ نیم سر یتیمان پریښودو . تر اوسه پوري خو له بده مرغه حالت داسی دی ØŒ د هر کور Ùˆ درشل ته Ú†ÙŠ دغي ناروغي سر ښکاره Ú©Ú“ÛŒ ØŒ هغه یې د قبر او کفن Ùˆ فکر ته اړ ایستلي ده .
      په ډنمارک Ú©ÙŠ د « Knæk Cancer » موسیسه Ú†ÙŠ د سرطان سره یې د مبارزي دنده پرغاړه اخیستې ده ØŒ په خپله وروستنۍ مالوماتي پاڼه Ú©ÛŒ یې تر « نوی واکسین به بدن د سرطان په وړاندي مبارزي ته وهڅوي » سرلیک لاندي د نوي واکسین په اړه یو Ù„Ú“ مالومات خپاره Ú©Ú“ÛŒ دی . دا ډول مالوماتي پاڼي د نورو سوداګریزو اعلانو او ریکلامونو سره په وړیا توګه د هر کور پُست بکس ته اچوي . ما هغه لیکنه Ùˆ لوسته او راته اُمید بخښونکي ښکاره سو . ددې د پاره Ú†ÙŠ ټول مینه وال ور باندي خبر سي ØŒ غواړم دا خوښي راوړونکي کرښي د پښتو ژباړي په مټ تر خپلو وطنوالو پوري ورسوم . دا تاسی او دا هم په هغي پاڼي Ú©ÙŠ د وړاندي سوو مالوماتو ژباړه :
      د هیرلیف روغتون ( Herlev Hospital ) یوه ډله څیړونکي ډاکتران د داسی یوه واکسین موندلو په لاره د پرمختګ په لور روان دي Ú†ÙŠ د انسان د بدن معافیتي سیسټم به پیاوړی او دي ته اماده Ú©Ú“ÙŠ Ú…Ùˆ پخپله د سرطان په وړاندي مبارزه ÙˆÚ©Ú“ÙŠ او هغه ته ماته ورکړي . دغه واکسین په یوه تازه Ù‡Ú…Ù‡ Ú©ÙŠ ازمویل سوي Ú†ÙŠ لګښت یې دري میلیونه ډنمارکي کرونه کیږي او په Û²Û°Û±Ûµ کال Ú©ÙŠ د Knæk Concer موسیسي لخوا دغه پیسې ورته راټولي سوي وې . د واکسین لابراتواري ازموینه ښئي Ú†ÙŠ بریالۍ پایله به ولري .
      پدې ازمایلو Ú©ÙŠ لسو ناروغانو ته Ú†ÙŠ د Ù‡Ú‰ÙˆÚ©Ùˆ د مغز سرطان یې درلود ØŒ هر یوه ته د یوه مساوي وخت په تیریدو سره د یوه کال په جریان Ú©ÙŠ د نوموړي واکسین Û±Ûµ پیچکاری Ùˆ لګولي سوې . واکسین باید د ناروغانو د بدن معافیتي سیسټم داسی تقویه Ú©Ú“ÛŒ وای Ú†ÙŠ د ناروغ د حالت د ورانیدو ریسک Ú©Ù… سوی وای . په لابراتواري ازمایلو Ú©ÙŠ دغه بریالیتوب پخپله څیړونکو ته اُمید بخښونکی Ùˆ Ú«Ú¼Ù„ سو . Nicolai Grønne Jørgensen Ú†ÙŠ په یاد سوي روغتون Ú©ÙŠ د څیړونکي ګروپ غړی او د سرطان د معافیتي درملني په مرکز Ú©ÙŠ ډاکتر دي ØŒ وایي : « موږ ډاډمن یو Ú†ÙŠ د واکسین د ازمایلو پایله به د لابراتوار نه بهر هم پر ناروغانو باندي مثبته وي » .
     نهه شپیته کلن Jens Elmquist یو د هغو کسانو څخه دی Ú†ÙŠ ځان یې پخپله خوښه د څیړنو د پاره وړاندي Ú©Ú“ÛŒ دی . د یو Ù„Ú“ عادي او ورځني معایناتو په ترڅ Ú©ÙŠ Ú†ÙŠ د یو ډول عملیاتو د پاره یې تر سره کول ØŒ مالومه سوه Ú†ÙŠ دی د Ù‡Ú‰ÙˆÚ©Ùˆ د مغز سرطان لري . وروسته د شیموتراپي ( د کیمیاوي داروګانو په مرسته درملنه ) او د بنسټیزو حجرو د تعویض  په مټ دده درملنه وسوه . د درملنی په پایله Ú©ÙŠ د یوې مودې د پاره د سرطاني حجرو د راتلو مخنیوی کیږی .
Jens Elmquist پخپله پدې تړاو یادوونه کوي : « سرطان داسي یو بدمرغه خبیث نوم دی Ú†ÙŠ په ارویدلو سره یې دمرګ سیوری د سړی پر خیالونو وزر خپروي  ØŒ مګر کله Ú†ÙŠ مو ددې ناروغي په اړه پوښتني ګرویږني Ùˆ Ú©Ú“ÙŠ او پدې باره Ú©ÙŠ مو اړین مالومات تر لاسه Ú©Ú“Ù„ ØŒ ما  ØŒ زما میرمنی او دوو بچیانو مي ډیر ژر ارامتیا Ùˆ مونده ØŒ ځکه خبر سوو Ú†ÙŠ دغې بلا یوازي زما ګریوان ته لاس ندی اچولی ØŒ بلکه ډیري نور کسان هم ور سره لاس او ګریوان دي . د مالوماتو په ترڅ Ú©ÙŠ موږ پدې هم خبر سوو Ú†ÙŠ د Ù‡Ú‰ÙˆÚ©Ùˆ د مغز د سرطان سره سره ډیری کسان د ډیري مودي د پاره خپل ژوند ته په اسوده خاطر دوام ورکوي ØŒ ځکه نو اوس زه پدې هکله ډیر فکر هم نه کوم Ú†ÙŠ ګوندي پدغي ناروغۍ اخته یم » .
     له بده مرغه د Ù‡Ú‰ÙˆÚ©Ùˆ د مغز سرطان داسی دی Ú†ÛŒ تر درملني وروسته هم بل ځلي بیا منځته راځي . د همدغه بیا راتلو د مخنیوی لپاره نوی واکسین ته پرمختیا ورکول کیږي او په همدې خاطر ده Ú†ÙŠ ښاغلي Jens Elmquist ځان د تجربو او ازمایلو د پاره وړاندی کړیدی . دی زیاتوي : « ما په دوه دلیله ځان د تجربو د پاره وړاندي Ú©Ú“ . لومړی دلیل دا وو ØŒ زه هیله من یم Ú†ÙŠ تجربي به مثبتي پایلي ولري او زما درملنه به په ډاډمنه توګه داسی وسی Ú†ÙŠ د Ù‡Ú‰ÙˆÚ©Ùˆ د مغز سرطان به مي د تل د پاره پر ګونډو او بیا به سر راپورته نکړای سي . البته دا لامل مي یو ایګایستي ( ځان غوښتنه ) بنسټ لري . دویم لامل دادی Ú†ÙŠ زه به پدې توګه Ùˆ کړای سم د څیړونکو د کار ملاتړ ÙˆÚ©Ú“Ù… او له دغي لاري به مي دنورو ناروغانو سره مرسته Ú©Ú“ÛŒ وي »  . البته دویم لامل یې هغه وخت نورو ناروغانو ته ګټور تمامیدلای سي Ú†ÙŠ د څیړونکو هلي ځلي مثبته پایله ولري . باید ووایو Ú†ÙŠ دا یوازی د Ù‡Ú‰ÙˆÚ©Ùˆ د مغز په سرطان اخته ناروغان ندي Ú†ÛŒ ددې واکسین له مثبتو پایلو ګټه پورته کولای سي .
     د څیړونکي Ú‰Ù„ÛŒ غړی Nicolai Grønne Jørgensen پدې اړه زیاتوي : « Ú©Ù‡ Ú…Ù‡ هم موږ دا واکسین د Ù‡Ú‰ÙˆÚ©Ùˆ د مغز پر سرطاني ناروغانو باندي ازمایو ØŒ مګر د پرنسیپ له مخي نوموړی واکسین د سرطان د ټولو ډولونو په وړاندي ګټور تمامیدلای سی . دا داسی یو واکسین ندي Ú†ÙŠ یوازي سرطاني حجرو ته ځان رسوي او له منځه یې ÙˆÚ“ÙŠ ØŒ بلکه ددې واکسین له کبله د بدن دفاعي معافیتي سیسټم تقویه کیږي او پدې توګه بدن پخپله کولای سی د سرطاني حجرو په وړاندي جګړه ÙˆÚ©Ú“ÙŠ ØŒ هغوی ووژنی او له منځه یې یوسي .
     په پام Ú©ÙŠ ده ØŒ پدې هکله څیړنیزه پروژه په Û²Û°Û±Û¹ کال Ú©ÙŠ پایته ورسیږي او دا پروژه یوه له هغو بیلګو څخه ده Ú†ÙŠ د Knæk Cancer موسیسي په مرسته او ملاتړ تر سره کیږي .
      دا وو د نوموړي مالوماتي لیکني پښتو ژباړه Ú†ÙŠ لوستونکو ته وړاندي سوه . پدي هیله Ú†ÙŠ زموږ دغه ÚšÚ©Ù„ÛŒ انسانستان ( د ځمکي کره  ) د تل لپاره د سرطان له کرغیړنو ناوړتیاوو څخه پاکه او په امان اوسي .
                                                        پای
                                        ډنمارک ــ Û²Ûµ / Û±Û° /  Û²Û°Û±Û·