څیړونکی ، تاریخپوه او لیکوال همیش خلیل ومړ

په ډېرې خواشینۍ سره مو خبر تر لاسه Ú©Ú“ چې دپښتو ژبې نامتوڅیړونکی ØŒ لېکوال ØŒ کره کتونکی ØŒ تاریخپوه ،شاعر،  کیسه لیکونکی ØŒ ژورنالیست (صحافي)  اوژباړونکی همیش خلیل له دې فاني نړۍ سره دتل لپاره خدای پاماني ÙˆÚ©Ú“Ù‡ .
ارواښاد  همېش خليل د Û±Û¹Û³Û° زیږدیز  کال د اپرېل په  Û±Û± مه نېټه دپښتونخوا په مرکز  پېښور په برتهکال کلي کې دارواښاد  انځرگل کره زېږېدلی Ùˆ او دده دنیکونو اصلي ټاټوبی دننګرهار  کامې ولسوالۍ دزاخېلو Ú©Ù„ÛŒ Ùˆ. .   تر لسم ټولګي پورې زده کړې یې  د پېښور په اسلاميه کالج کې ترسره کړې . بیا یې د اېف –اې او بي Ù€ اې سندونه  ترلاسه Ú©Ú“Ù„.
ارواښاد هميش خليل د خدايي خدمتگارو گوند غړيتوب هم درلود. پر Û±Û¹ÛµÛ± او Û±Û¹ÛµÛ² زیږدیزو  کلونو کې د پاکستاني چارواکواوپوځي جرنیلانو له خوا زنداني شواو  یو ځل نه ØŒ بلکې Ú…Ùˆ Ú…Ùˆ ځلې  بندي شو   چې  دبند ټوله موده یې  له Û¶ نه تر Û· کلونو  پورې Ùˆ Ù‡.
څېړونکی او ليکوال ارواښاد هميش خليل اتلس کلن Ùˆ  چې دورکو شاعرانو په تصانيفو او شاعرۍ یې لټون او څېړنه پيل ÙƒÚ“Ù‡  او  د Ú¯Ú¼Ùˆ علمي لیکنو  او نوښتونو خاوند او یو با صلاحیته لیکوال Ùˆ.هم شاعرو ØŒ هم محقق، هم افسانه لیکونکی،هم صحافي او هم ژباړونکی .  ښاغلی همېش داووه ورځنی (انقلاب) او د پنځلس ورځني (دوران )چې په پښتوژبه چاپېدل مدير هم و، په (شهباز ورځپاڼه) کې ېې هم کار Ú©Ú“ÛŒ Ùˆ او  د اووه نیزې ( انقلاب )مدير هم Ùˆ . د( باگرام ) په نامه ورځپاڼه هم دارواښاد همیش خلیل    په همت چاپېدله چې ددغې  ورځپاڼې بنسټ ايښودونکی او پازوال هم Ùˆ.
ارواښاد هميش خليل په   پښتو ادب کې ډېرې څېړنې کړې دي اوپخپل
  ذات كې د پښتو يو Ù‡ اكيډمي وه، ځكه چې په لرغوني ادب او زړو شاعرانو چې هغه څومره څيړنې او لیکنې كړې، ښايي چې ساری به یې نه وي.دده مړینه پښتو ادب ته ستره اونه جبیره کیدونکې ضایعه ده .لوی خدای دې وبښي آمین
ارواښاد همیش خلیل پخپل ویاړلي ژوند کې  دپښتو شاعرانو لاندیني دیوانونه راغونډ Ú©Ú“ÙŠ دي او پرهغویې مفصلې اوبشپړې  سریزې ØŒ حواشی او تعلیقات کښلي   دي :
دبېدل دیوان ØŒ د Û±Û¹ÛµÛ· زیږدیز کال  چاپ .
د معزالله خان مومند دېوان ØŒ د Û±Û¹ÛµÛ· زیږدیز  کال چاپ.
داشرف خان هجري دیوان ØŒ د Û±Û¹ÛµÛ¸ زیږدیز  کال چاپ.
د سعيد خټک دېوان ، د ۱۹۵۸ ز یږدیزکال چاپ.
د حسين دېوان ØŒ د Û±Û¹ÛµÛ¸ زیږدیز  کال چاپ.
دميرزا خان انصاري دېوان ØŒ د Û±Û¹ÛµÛ¹ زیږدیز  کال چاپ.
د قنبر علي خان دېوان ØŒ د Û±Û¹Û¶Û° زیږدیز  کال چاپ.
د کاظم خان شيدا دېوان ، د ۱۹۵۷ ز کال چاپ.
دعبدالقادر خان خټک دېوان ØŒ د Û±Û¹ÛµÛ· زیږدیز  کال چاپ.
د رحمت داوي دېوان ، د ۱۹۵۷ ز کال چاپ.
د فدادېوان ØŒ د Û±Û¹ÛµÛ· زیږدیز  کال چاپ.
قصه شاه Ùˆ گدا، د Û±Û¹ÛµÛ· زیږدیز  کال چاپ.
د غر  گلونه (فضل احمد غر)ØŒ د Û±Û¹ÛµÛ· زیږدیز  کال چاپ.
کاکاجي صنوبر حُسين، د Û±Û¹Û¹Ûµ زیږدیز  کال چاپ.
خمخانه يثرب د  (ارواښاد کامل مومند)ØŒ د Û±Û¹Û¸Û· زیږدیز  کال چاپ.
د فکرونو ډيوې د (ارواښاد کامل مومند)، د ۱۹۹۳ ز یږدیز کال چاپ.
بازنامه (دافضل خان خټک)ØŒ د Û±Û¹Û¹Û´ زیږدیز  کال چاپ.
خوشحاليات
اخلاقنامه، دخوشحال خان خټک، د Û±Û¹Û¸Û± زیږدیز    کال چاپ.
فراقنامه (دخوشال خان خټک)، د ۱۹۸۱ ز یږدیز کال چاپ.
طب نامه (دخوشال خان خټک)ØŒ د Û±Û¹Û¸Û± زیږدیز  کال چاپ.
بازنامه (دخوشال خان خټک)، د ۱۹۸۱ ز یږدیز کال چاپ.
سوات نامه (دخوشال خان خټک)ØŒ د Û±Û¹Û¸Û± زیږدیز  کال چاپ.
نام حق (دخوشال خان خټک)ØŒ د Û±Û¹Û¸Û± زیږدیز  کال چاپ.
کره کتنې:
تول پارسنگ - چاپکال ۱۹۹۳زیږدیز .
حقيقت دا دی - چاپکال ۱۹۹۸زیږدیز